O‘zbеkiston rеspublikаsi

Ne′matlar narxini o`zgarishi


Ne′matlar narxini nisbiy o`zgarishi


Xarid quvvatini o`zgarishi




Ne′matni iste′mol qilish hajmini o`zgarishi


Iste′molchi daromadini o`zgarishi









7.5-rasm. Daromad va almashtirish samarasini talab o‘zgarishiga ta’siri Daromad samarasi - bu ne’mat narxi o‘zgarishi (almashish samarasi hisobga
olinmaganda) natijasida real daromad o‘zgarishining iste’molchi talabiga ta’siridir.

Daromad samarasi iste’molchining sotib olish imkoniyatini oshganligini ko‘rsatadi va u bir byudjet chizig‘idan boshqa byudjet chizig‘iga iste’molchining optimal tovarlar majmuasiga o‘tishini aks ettiradi.
Almashish samarasi - bu naflik darajasi o‘zgarmaganda, tovarlar narxi o‘zgarishi munosabati bilan iste’mol tovarlariga talab tarkibining o‘zgarishidir. Almashish samarasi X ne’mat narxini o‘zgarishi natijasida Y ne’matni qo‘shimcha X

ne’mat bilan almashtirilishini ifodalaydi. Bu almashtirish befarqlik egri chizig‘i bo‘yicha bo‘ladi.
TU₁

Bozor sharoitida daromad samarasi va almashtirish samarasini ajratilishi,
tovarlarga narx belgilashdagi qonuniyatlarni yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Biz daromad va almashtirish samaralarini normal tovarlar uchun ko‘rib chiqdik. Past kategoriyali tovarlar uchun daromad va almashtirish samaralari o‘z xususiyatlariga ega.

4.