O’zbekiston respublikasi transport vazirligi

Газ силиндр - газ ускуналари таркибидаги муҳим қисм
Автотранспорт воситаларини м ва қишлоқ хўжалиги техникаларини сиқилган табиий газга айлантириш учун зарур бўлган газ автомобиль ускуналарининг энг муҳим элементи бу юқори босимли газ баллонлари.
Бундай силиндрларга қўйиладиган асосий талаблар:
- мумкин бўлган минимал масса;
- юқори ишончлилик;
- хизмат муддатини қисқартириш;
- нисбатан арзон нарх.
Газ силиндр - сиқилган, суюлтирилган (юқори босимда суюқликка айланадиган) ва босим остида эриган газларни сақлаш учун ҳаддан ташқари ички босим остида бўлган идиш.
Пайвандланган газ тсилиндрлари қобиқдан, тубдан ва бўйинлардан, чоксиз пўлатдан ясалган цилиндрлар цилиндрсимон қисмдан, пастки ва бўйин қисмлардан иборат. Цилиндрларнинг бўйнига турли хил мосламалар, фланжлар, арматура, клапанлар бириктирилган. Деворнинг қалинлиги ишлаб чиқариш стандартига мувофиқ белгиланади. Чоксиз пўлат қувурлар одатда чоксиз пўлатдан ясалган цилиндрларни тайёрлаш учун ишлатилади.
Газ баллонларини ишлаб чиқаришнинг асосий давлатлараро стандартлари ГОСТ 15860, ГОСТ 949-73, ГОСТ 9731-79, ГОСТ 12247-80. 34CрМо4, 30ХМА, 45, 30ХГСА пўлат навлари ишлатилади, цилиндрсимон сферик ва тороидал юқори босимли цилиндрлардан ҳам фойдаланиш мумкин.
Илгари ишлаб чиқилган меъёрий ҳужжатларга мувофиқ (П 31 \ 12199-0307-88, 6-бет), СНГ ва СНГ газ баллонларига қуйидаги талаблар қўйилади, уларни кўриб чиқиш керак:
-газли биллонларда автомобилнинг (автобуснинг) қувват захирасини энг кам оғирлик ва умумий ўлчамларга эга бўлишини таъминлаш учун зарур бўлган миқдорда суюқлик ёки суюлтирилган газ этказиб берилиши керак.
- СПГ цилиндрларининг ўзига хос металл истеъмоли уларнинг хавфсизлик омилларини оптималлаштиришни ҳисобга олган ҳолда 0,85 - 0,95 кг / л дан ошмаслиги керак.
- газ баллонлари ва уларнинг қисмлари механик шикастланишдан * атмосфера таъсиридан ва коррозиядан ҳимояланган бўлиши керак.
- Мавжуд ишлаб чиқаришнинг анъанавий дизайнидаги СНГ газ баллонлари қотишма пўлатдан ясалган бўлиши керак, улар тегишли технология билан газ билан тўлдирилган машиналарнинг техник ва эксплуатацион хусусиятларини таъминлайди.
-СПГ газ баллонлари композит ёки бошқа юқори кучли ёруғлик материалларидан тайёрланиши керак.
-газ баллонлари -45 ° C дан +60 ° C гача бўлган ҳароратда ишлаши учун мўлжалланган бўлиши керак.
-газ баллонларининг ўлчамлари бўлиши керак СНГ ва СПГ учун баллонлар турли ўлчамларга эга бўлиши керак: СПГ - 20 л дан 100 л гача, СНГ учун - 50 л дан 300 л гача.
- СПГ учун газ баллонлари гуруҳи (6 донадан ортиқ юк машиналари учун ва 2 дона юк машиналари учун) бўлимларга бўлиниши керак, уларнинг ҳар бирида алоҳида ўчириш валфи бўлиши керак.
-бир хил турдаги автомобиль ва автобуслар учун СНГ ва СПГ газ баллонларини бирлаштириш керак.
-газ баллонлари вайрон бўлган тақдирда парчаланишига йўл қўймасликлари керак, бу уларни ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш технологияси учун тегишли материал танлаш билан ишлаб чиқарувчи томонидан кафолатланиши керак.
-газ баллонларини ташқи томондан қизил бўёқ билан бўяш керак, нурашга чидамли ва ёқилғи-мойлаш материаллари. Цилиндрни бўяшдан кейин унинг паспорт маълумотлари аниқ кўриниши керак.
СПГ ҳар бир контейнерида қуйидаги маълумотлар босилиши керак:
- савдо белгиси ёки ишлаб чиқарувчининг номи;
- цилиндрнинг тартиб рақами;
- ишлаб чиқарилган сана (ой ва йил) ва кейинги синовнинг ойи ва йили кўрсатилган кейинги синов йили;
- ишлайдиган босим П ва синов гидравлик босим П;
- цилиндрнинг сиғими, л (аниқлик билан +/- 0,2 л);
- цилиндрнинг массаси, кг (аниқлик билан +/- 0,2 кг);
- ОТК ишлаб чиқарувчиси белгиси;
- газ баллони учун стандарт ёки ТУнинг белгиланиши.
-Тсилиндрларда қўшимча ёки қўшимча тузилмаларни пайвандлаш тақиқланади.
- автоулов ва автобусдаги газ баллонлари ишончли тарзда ўрнатилиши ва иш пайтида осонликча олиб қўйилиши керак.
Ҳар бир СПГ силиндрни 30 МПа (1.5Пп) босимда гидравлик синовдан ўтказилиши ва цилиндрнинг массасини назорат қилиш керак.
Ҳар бир СПГ тсилиндри 2,4 МПа босим остида ва 1,6 МПа босим остида пневматик синовдан ўтиши керак. СНГ цилиндрини гидравлик синовларида эластик ва доимий деформация миқдорини аниқлаш керак. Қолдиқ деформация 10% эластикдан ошмаслиги керак.
Доимий деформация эластик қийматнинг 10% дан ошадиган газ баллонлари рад этилиши керак.
Истеъмолчига этказиб бериш учун тайёрланган газ баллонлари полиетилен ёки нейлон фисларни ўрнатиш орқали ички ифлосланишдан сақланиши керак.
МДҲ давлатлари учун газ баллонлари ягона, бирлаштирилган блокка эга бўлиши керак.
Газ баллонларини гидравлик ва пневматик синовлари ўз вақтида такрорланиши ва махсус аккредитацияланган пунктларда (марказларда) ўтказилиши керак.
2001 йилгача, ҳозирги кунгача ишлаб турган СПГ учун металл тсилиндрлар углерод ёки қотишма пўлатдан ГОСТ 949-73 бўйича ишлаб чиқарилган. Улар транспорт воситаси бортида СПГ ни сақлаш учун мўлжалланган, -50 ° C дан +60 ° C гача, максимал иш босими 19,6 МПа. Цилиндрларнинг номинал ҳажми 50 л ва чоксиз пўлат қувурлардан ясалган.
Бўйиннинг шарсимон қисмидаги контейнернинг ташқи юзасида қуйидаги паспорт маълумотлари кўрсатилган:
- ишлаб чиқарувчининг савдо маркаси;
- ишлаб чиқарилган сана (ой ва йил) (синов) ва кейинги синов йили (8 - 93 - 96);
- ишлаб чиқарувчининг рақамлаш тизимига мувофиқ цилиндр рақами;
- иссиқлик билан ишлов бериш тури: N - нормаллаштириш, V - ҳарорат билан ўчириш;
- ишчи босим (P) ва гидравлик (П) кгф / кв. см;
- силиндрнинг литрдаги ҳажми (В 50.0);
- силиндрнинг массаси (М 91,2), кг (хато билан ± 0,2 кг)
-ОТК белгисини қўйинг.
Силиндрнинг ҳажми номинал кўрсатилган. 1996 йилдан бери ҳақиқий тсилиндр ҳажми ± 0.3 л аниқлик билан кўрсатилган.
Цилиндрлар ташқарида мой, сир ёки нитро бўёқ билан қизил рангда бўялган. Паспортдан кейин паспорт маълумотлари аниқ кўриниши керак.
90-йилларда баъзи ташкилотлар дизайнларни ишлаб чиқдилар ва композит материаллардан энгил тсилиндрларни ишлаб чиқаришни ўзлаштирдилар.
Композит материаллардан тайёрланган қуйидаги турдаги цилиндрларнинг дизайни мавжуд:
- метаплокомпозит балон - металл астар билан (CНГ-2);
- бир қисмли композит тсилиндр - қўллаб-қувватловчи металл астар билан (CНГ-3);
- бир қисмли композит тсилиндрни астарисиз (CНГ-4).
Лайнер - бу цилиндрнинг муҳрланган қобиғи, кўпинча цилиндрнинг қувват қобиғи (танаси) вазифасини бажаради. Кўпинча астар юқори кучли пўлатдан ясалган, аммо композит материал ёки алюминийдан ҳам тайёрланиши мумкин.
Махсус дастгоҳлардаги лайнер корпуси шиша, органик, углерод ва бошқалар иплари бўлган мустаҳкамловчи материалнинг бир неча қатламига ўралган. толалар. Агар ташувчи линер бўлса, яъни. контейнер корпуси сифатида ҳаракат қилиб, ҳалқа (ғальтак) ўрашини амалга оширинг, ва агар астар кўтарилмаса, унда ипларнинг спираль-ҳалқасини (“пилла“ турини) ишлатинг.
Ипларнинг ҳар бир қатлами эпокси қатронлар турига кирувчи компонентли композицион материал билан қопланган.
Шилингни атроф-муҳит ҳарорати -40 ° C дан +60 ° С гача бўлган ҳароратда ишлатиш мумкин. Юклаш тцикллари сони 15000 дан кам эмас. циклик синовдан кейин хавфсизлик коэффитсиенти 2,6 дан кам эмас. Хизмат муддати 8 йилдан 15 йилгача.
2002 йил 1 январдан бошлаб ГОСТ Р 51753-2001 “Автомобилларда мотор ёқилғиси сифатида ишлатиладиган сиқилган табиий газ учун юқори босимли баллонлар“ қабул қилинди ва кучга кирди. Умумий техник хусусиятлар “20 дан 500 литргача бўлган иш босими 20,0 Мпа дан ошмайдиган баллларга тааллуқли, қуйидаги турларга бўлинади:
а) СПГ-1 (CНГ-1) - пўлатдан чоксиз (металл);
б) СПГ-2 (CНГ-2) - астарнинг цилиндрсимон юзасида жойлашган металл астар ва композит материалдан иборат (қатронлар билан сингдирилган доимий толалар билан мустаҳкамланган металл астар) (ҳалқа сариғи);
c) СПГ-3 (CНГ-3) - астарнинг бутун юзасида металл астар ва композит материалнинг қобиғидан иборат (қатронлар билан сингдирилган доимий толалар билан мустаҳкамланган металл астар (тўлиқ ўраш));
д) СПГ-4 (CНГ-4) - металл бўлмаган астардан, астарнинг бутун юзасида композит материалдан ясалган қобиқ ва металл ички элементлар (қатронлар билан сингдирилган доимий толалар билан мустаҳкамланган металл бўлмаган астар) (тўлиқ композицион).
Цлиндрларнинг ишлашига атроф-муҳит ҳарорати -45 ° C дан +65 ° C гача бўлган ҳароратда рухсат берилади.
Цлиндрларнинг пастки қисмида битта ёки иккита бўйин бўлиши мумкин, ва пўлатдан ясалган тсилиндр ва цилиндрли пўлатдан ясалган астар ёки кўмилган элементлар учун бўйнида ГОСТ 9909 га мувофиқ W 27.8 ички конусли ип бўлиши керак.
Пўлатдан ясалган цлиндр пўлатдан ясалган ёки 80 литр ва ундан ортиқ сиғимли элементларга эга ГОСТ 9731 ва ГОСТ 12247 бўйича ички иплар мумкин.