Poezdning peregonda majburiy to’xtashida mashinist quyidagilarni bajarishi kerak:
shoshilinch to’xtash talab etilmasa, poezdni iloji boricha yo’lning tekis uchastkasida va
poezdning avtotormozlarini va lokomotivning yordamchi tormozini ish holatiga keltirish;
peregon bo’ylab harakatlanuvchi lokomotiv va motorvagon poezdlar mashinistlariga,
peregonni chegaralovchi stansiya navbatchilariga to’xtash xaqida radio aloqa orqali xabar berishi
kerak. Stansiya navbatchilari bu xaqda poezd dispetcheriga etkazishlari kerak. Shuningdek,
yo’lovchi poezdi boshlig’iga (mexanik-brigadirga) UQT-diapazonli radio aloqa orqali bildirishi
agar to’xtash svetoforning man etuvchi ko’rsatkichi bilan bog’liq bo’lmasa, uning
agar poezd harakati 20 va undan ortiq daqiqa ichida amalga oshmasa va poezdni bir erda
avtotormoz bilan ushlab turishga imkon bo’lmasa, lokomotiv qo’l tormozi ishga tushiriladi va
tarkibda mavjud bo’lgan qo’l tormozlarini (yo’lovchi vagon kuzatuvchilari, konduktorlar,
xo’jalik poezdida ish rahbari tomonidan) ishga tushirish uchun signal beriladi. Bunday xodimlar
mavjud bo’lmagan poezdlarda mashinist yordamchisi lokomotivda bor bo’lgan tormoz
boshmoqlarini g’ildiraklar ostiga qo’yib chiqishi, ularning etishmovchiligida esa, DATK
boshqaruvi raisi belgilagan tartibda vagonlarning qo’l tormozlarini ishga tushirishi;
66
poezd radio aloqasi orqali stansiya navbatchisi yoki poezd dispetcheriga to’xtash
sabablari va harakatga to’sqinlik qiluvchi vaziyatni bartaraf qilish choralari xaqida qo’shimcha
ma’lumot berish. Poezd radio aloqasi nosozligida xabarni telefon aloqasi bor eng yaqin punktdan
(mashinist yordamchisi, konduktor, yo’lovchi vagon kuzatuvchisi, xo’jalik poezdida ish
boshqaruvchi tomonidan) stansiya navbatchisi yoki poezd dispetcheriga etkazish;
poezdga xizmat ko’rsatuvchi barcha xodimlar bilan birgalikda harakatga to’sqinlik
qiluvchi vaziyatni bartaraf etish uchun choralar ko’rish, kerak paytda poezd va qo’shni yo’lni
to’sib qo’yishni ta’minlash.
276.
Peregonda to’xtagan poezdni to’sib qo’yish quyidagicha bajariladi:
yo’lovchi poezdini - tiklash va o’t o’chirish poezdi, shuningdek, yordamchi lokomotiv
talab qilinganda, zudlik bilan, chaqiriqdan so’ng;
agar poezd barcha signalizatsiya va aloqa vositalarining tanaffus paytida jo’natilgan
bo’lsa - darhol poezd to’xtaganidan keyin.
Har bir holda ikki yo’lli va ko’p yo’lli peregonning qo’shni yo’llari poezdlar harakati
uchun to’sqinlik qiluvchi joy, birinchi navbatda poezd kutilayotgan tarafdan zudlik bilan
to’silishi kerak.
To’sib qo’yish tartibi O’zbekiston Respublikasi temir yo’llarida signalizatsiya bo’yicha
yo’riqnoma tomonidan, xodimlarning hatti harakat tartiblari - poezdlar harakati va manyovr
ishlari bo’yicha Yo’riqnomada o‘rnatiladi.
277.
Avtoblokirovkali uchastkalarda yo’lovchi poezdning peregonda to’xtab qolganida
oxirgi vagon kuzatuvchisi poezd siganallarining yaxshi ko’rinayotganini tekshirishi, peregonni
sinchkovlik bilan kuzatishi va ketidan poezd kelayotganida, uni to’xtatish choralarini ko’rishi
kerak.
278.
Agar poezd yuqorilikka ko’tarilishda to’xtab qolgan bo’lsa va oxirida suruvchi
lokomotivi bo’lmasa, mashinist, kerak bo’lsa, poezdni o’sha peregonning engilroq profiliga
tisarib qo’yishi mumkin.
Bu holda tisarilayotgan poezdning oldida lokomotiv brigada xodimi, bosh konduktor yoki
xo’jalik poezdida ishlar rahbari bo’lishi kerak. Tisarilayotgan poezdning tezligi 5 km/soat dan
oshmasligi kerak.
Quyidagi hollarda tisarishga ruxsat berilmaydi:
yo’lovchi poezdlarni;
avtoblokirovka
yoki
avtomatik
lokomotiv
signalizatsiya
bilan
uskunalangan
peregonlarda;
signallarni ko’rish qiyin bo’lgan tuman, bo’ron yoki boshqa noqulay sharoitlarda;
agarda to’xtab qolgan poezd barcha aloqa va signalizatsiya vositalarining tanaffus paytida
jo’natilgan bo’lsa.
Yuqorilikka ko’tarilishda to’xtab qolgan poezdning og’irligi shu yuqorilikning joydan
qo’zg’alish me’yorlaridan oshsa va uni tisarishga ruxsat etilmasa, mashinist darhol yordamchi
lokomotiv talab qilishi kerak. Bunday joylar ro’yxati va og’irlik me’yorlari DATK boshqaruvi
raisining buyrug’i bilan o‘rnatiladi.
279.
Poezdning peregondan orqaga, jo’natish stansiyasiga qaytishi, faqat shu stansiya
navbatchisining farmoyishi bilan poezdlar harakati va manyovr ishlari bo’yicha Yo’riqnomada
belgilangan tartibda amalga oshirilishi mumkin.
280.
Agarda poezd to’xtab qolganidan so’ng mustaqil harakatlana olmasa, poezdlar
harakati va manyovr ishlari bo’yicha Yo’riqnomada belgilangan tartibda peregondan yordamchi
lokomotiv bilan chiqariladi. Ushbu Yo’riqnomada lokomotiv brigadalarning poezd uzilib
ketishidagi harakat tartiblari ham o‘rnatiladi.
Avtoblokirovka va poezd radio aloqasi bilan jihozlangan uchastkalarda peregonda to’xtab
qolgan poezdga yordam berish uchun ketidan kelayotgan yuk poezdining lokomotivi ishlatilishi
mumkin, kamdan-kam hollarda me’yordagi og’irligi va uzunlikdagi ketidan kelayotgan poezd
yordamida surishga ruxsat beriladi.
67
Peregonda motorvagon poezdning majburiy to’xtashida va uning keyingi mustaqil
harakatlana olmasligida unga ketidan kelayotgan motorvagon poezdni ulash va ikkilangan
tarkibda stansiyaga chiqarishga ruxsat etiladi.
281.
Agar tiklash, o’t o’chirish poezdi yoki yordamchi lokomotiv talab qilingan bo’lsa,
to’xtab qolgan poezd talab qilingan yordam kelmaguncha yoki harakat uchun tegishli ruxsat
berilmaguncha harakatini davom ettirishi mumkin emas.
Tiklash va yong’inga qarshi kurash poezdlarni yoki yordamchi lokomotivlarni talab
qilish, belgilash va harakat qilish tartibi, shuningdek, peregonlarda ikkita motorvagon poezdlarni
ulash va ularning keyingi harakatlanish tartibi poezdlar harakati va manyovr ishlari bo’yicha
yo’riqnoma bilan o‘rnatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
