O’zbеkiston Rеspublikasi Soqliqni Saqlash Vazirligi Toshkеnt farmatsеvtika instituti Farmakognoziya kafеdrasi

Intеrnеt saytlari 
 
11.
 
http://www.
school.edu.ru. 
12.
 
http://www.inter-pedagogika.ru
 
13.
 
www.newhorizons.org.
 
14.
 
http://www.pharmax.m/articles.
 
15.
 
http://www.pravoteka.ru
. 
3- ma‘ruza 
Mahsus fanlarni o‘qitish mazmuni, mahsus fanlarni o‘qitish mazmunini 
belgilab beruvchi meyoriy xujjatlar, mahsus fanlarni o‘qitish metod va 
vositalari 
Reja 
1.
Didaktika va metodikaning maqsadi:
 
2.
Mahsus fanlarni o‘qitish metod va vositalari, metodlarning o‘quv-tarbiya 
jarayonidagi vazifalari. 
3.
O‘qitishning asosiy qoidalari: 
4.
Mahsus fanlarni o‘qitish mazmunini belgilab beruvchi meyoriy xujjatlar 
 
Tayanch iboralar: 
mahsus fanlar, o‘qitish mazmuni, meyoriy xujjatlar, o‘qitish 
metod, vositalari. 
Didaktika va metodikaning maqsadi: talim berish, o‘qitish, o‘rgatishni amalga 
oshirishdir. 
Didaktika «nimaniq» va «nima uchun?» o‘qitish kerak degan savollar 
bilan shug‘ullansa, metodika esa u bilan uzviy bog‘liq holda «qay tarzda, qanday?» 
va «nimalar yordamida o‘qitish?» lozim masalalari bilan shug‘ullanadi. 
Didakti-
kaning an'anaviy «qanday o‘qitish kerak?» degan savoli bizni o‘qitish metodlari 
kategoriyasiga olib keladi. Metodlarsiz qo‘yilgan maqsadlarga erishib bo‘lmaydi. 
U qo‘yilgan maqsad bilan natijani bog‘laydi. 
«Metod» atamasi yunoncha «methodos — tadqiqot yoki bilish yo‘li, nazariya, 
ta'limot» so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib — tadqiqot yo‘li, haqiqatga intilish, bilish, 
harakat qilish yo‘llari, kutilayotgan natijaga erishish usuli ma'nosini anglatadi. 
Metod deganda voqelikni amaliy yoki nazariy o‘zlashtirish usullari tushuniladi. 

---

52 
Faoliyat-ning turli jabhalarini o‘rganishni qamrab olgani holda ilmiy bilish va 
uning usullari metodikaning asosiy yo‘nalishidir. Unda ta'lim va tarbiya berish 
usullari asosiy o‘rinda turadi. Metod — o‘qituvchi bilan talabalarning ta'lim-
tarbiyadan qo‘yilgan maqsadga erishishga qaratilgan tartibga solingan, 
tizimlashtirilgan faoliyatdir. 
Metod nihoyatda serqirra bo‘lib, juda ko‘p komponentlarni jamlaydi. 
Uning qirralariga: ta'lim-tarbiyaning maqsadi; o‘qituvchi tanlagan maqsadga yetish 
usullari; o‘qituvchi bilan o‘quvchi-talabalarning hamkorlik qilish yo‘llari; ta'lim 
maqsadini aniq o‘quv materiali mazmunida ifodalash; ta'lim-tarbiya jarayonining 
(qonun, prinsiplar) mantiqi; axborotlar manbasi; (o‘ituvchining mahorati; ta'lim-
tarbiya jarayoni qatnashchilarining faolligi; o‘qitish vositalari va usullari tizimi va 
boshqalarni 
yozish 
mumkin. 
Shu bois 
metodning mazmun-mohiyatini 
soddalashtirilgan variantdagi ta'riflarda berishga to‘g‘ri keladi. 
O‘qitish metodlarining serqirraiigi, murakkab tuzilishga ega. Unga turli 
jihatdan yondashuvlarda o‘z ifodasini topadi, Metod-jarayonning o‘zagi, 
rejalashtirilgan yakuniy natija bilan bog‘lovchidir. Pedagogik amaliyotda, an'anaga 
o‘quv - tarbiyaviy maqsadlarga erishish uchun qo‘llanilayotgan, tartibga 
solingan faoliyat usuli metod
 
deb tushuniladi. Bunda o‘qituvchining o‘qitish 
faoliyati usullari bilan o‘quvchining o‘qish faoliyatining usullari bir-biriga 
bog‘liqligi ta'kidlanadi. 
O‘qitish metodi quyidagicha tavsiflanadi: o‘qitishning maqsadi, o‘zlashtirish 
usuli, o‘quv jarayoni qatnashchilari (o‘qituvchh o‘quvchi, talaba)ning o‘zaro 
munosabati. 
Ta'lim metodlari bir tomondan, obyektiv xarakterga ega bo‘lib, qaysi pedagog 
qo‘llashidan qa‘tiy nazar, doimiy amal qiladigan mustahkam qonun-qoidalar 
bilan bog‘liq. Ular barcha didaktik qoidalar, qonunlarning talabi hamda 
maqsadlarning doimiy komponentlari, o‘quv faoliyatining mazmuni, shaklini 
ifodalaydi. Ikkinchi tomondan, subyektiv xarakterga ega bo‘lib, u pedagog 
shaxsi, o‘quvchi-talabalarning o‘ziga xos tomonlari, aniq sharoit bilan 
belgilanadi. 

---

53 
Metodlarning obyektiv hamda subyektiv xarakteri haqidagi fikrlar xilma-
xildir. Metodlarning obyektiv xarakterini butunlay inkor qilib, uni to‘liq 
subyektiv xarakterga ega, shuning uchun ham takrorlanmasdir, u har bir 
pedagogning ijodi tarzida yuzaga chiqadi, degan fikr bildiruvchilardan tortib, 
uning tamomila aksi bo‘lgan, to‘la obyektiv xarakterga ega deydiganlar ham 
mavjud.