O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Oziklanishning surunkali buzilishi – ovqatlanish va ovqat hazm bo’lishining surunkali buzilishi bo’lib, bunda organizmda turli xil infektsiyaga nisbatan reaktivlik va immunitet pasayadi. Xastalik ko’p hollarda sekin va uzoq rivojlanadi, faqat ba’zi yuqumli kasalliklar ta’sirida uning o’tkir ko’rinishi namoyon bo’ladi. Bu kasallikni nomlashda turli xil atamalar taklif etilgan, lekin ko’proq tarqalganlari-Oziklanishning surunkali buzilishi va gipotrofiya iboralaridir. «Oziklanishning surunkali buzilishi» tushunchasi faqat ovqatlanish kamayishini emas balki uning kuchayishi natijasida semizlikka olib keluvchi xollarni, organizm to’qimalarida suv ushlanib qolishining kuchayishini ham o’zida aks ettiradi, shuning uchun «gipotrofiya» atamasi ham qabul qilingan. Gipotrofiyaga uchragan bola o’zining tashqi ko’rinishi va funktsional holati bilan normotrofik (eytrofik) bolaga qarama-qarshi qo’yiladi. Boshqacha qilib aytganda, normotrofiya atamasi ostida organizmning faqat me’yorida oziqlanishi emas, balki organizmdagi butun a’zo va tizimlarning to’g’ri ishlashi va ularning dinamik rivojlanishiga aytiladi. Agar bolada bu ko’rsatkichlardan chetga chiqilgani aniqlangan bo’lsa, u taqdirda bola Oziklanishning surunkali buzilishiga chalingan bo’ladi. Bolaning oziqlanishini baholashda quyidagi ko’rsatkichlar inobatga olinadi: - bolaning tashqi ko’rinishi; - uning og’irligi, bo’yi va jismoniy rivojlanishi; - teri va teri osti yog’ qatlami, mushak tarangligi (turgori), elastikligi; - harorat egri chizig’i; - bolaning immun holati.Keyingi yillarda bolalarning og’irligi va bo’y me’yorlari to’g’risidagi tasavvurlar bir muncha o’zgardi. Akseleratsiya (o’sish va rivojlanishning tezlashishi) jarayonlari kichik yoshdagi bolalarga ham ta’sir qildi. SHuning uchun bolalarning jismoniy rivojlanganligini baholayotganda zamonaviy statistik ma’lumotlarni asos qilib olish kerak. Bolaning og’irligini hisobga olmoq lozim. Bir yoshgacha bo’lgan bolaning og’irligi quyidagicha hisoblanadi: bolaning tug’ilgandagi og’irligiga (agar 3000 g dan kam bo’lmasa) tug’ilgandan keyingi birinchi oyi uchun 600 g keyingi ikkinchi va uchinchi oylar 800 g dan, keyingi har bir oy uchun oldingiga nisbatan 50 g dan kam qo’shib boriladi. O’z muddatida tug’ilgan bola 3000 g deb olinadi. Buni tug’ilgandagi qoniqarli og’irlik sifatida qabul qilish kerak. 1 yoshgacha bo’lgan bolaning bo’yi 20-25 sm ga, 1 yoshdan 2 yoshgacha – 10 sm, 2 yoshdan 3 yoshgacha – 7 sm, 3 yoshdan so’ng yiliga 5 sm dan o’sadi.