O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

6- Mavzu: Bolalarda kup uchraydigan tug’ma yurak nuqsoni.

Talaba bilishi kerak.

1. Yurak shovqinlari semiotikasini.

2.Tug’ma va ottirilgan nuqsonlarni.

3.Yurak chegaralarini.

Talaba kila bilishi kerak

1.Yurak qon tomir kasalliklari bilan og’rigan bemorlardan anamnez yig’ishni.

2.Kasalning umumiy ahvolini to’g’ri baholashni.

3.Urishni baholashni

4.Yurak zarbi maydoni, kuchi va balandligini aniqlashni.

5.rak tomirini eshitish nuqtalarini.

6.Nuqsonlarning belgilarini topa bilishni.

7.Kardit belgilarini, bolalarda aniqlashni

Embrion va homilaga turli xil zararli omillar ta’sirida yurak va magistral tomirlarda u yoki bu nuqsonning paydo bo’lishi bilan xarakterlanuvchi patologik xolatdir.

Etiologiya. Homiladorlikning birinchi 6-8 xaftasida yurak tug’ma nuqsonlari rivojlanishi havfi yuqoridir.Ushbu davrda teratogen omillarni homilaga taьsiri oqibatida yurakning og’ir va qo’shilib kelgan nuqsonlari rivojlanadi. Homiladorlikning turli bosqichlarida kompleks ravishda yurak zararlanishi mumkin. Bulardan tashqari bolalarning yurak tug’ma nuqsonlari bilan tug’ilishiga asosiy sabablardan biri xromosoma buzilishi - 5%, birlamchi gen mutatsiyasi - 2-3%, tashqi omillar taьsiri (ota-onaning zararli odatlari: alkagolizm, narkomaniya, homiladorlik vaqtida virusli kasalliklar bilan kasallanishi va boshqalar), 1-2%: poligen-multifakal nasliy omillar-90% hollarda uchraydi.

Anamnezida onaning yoshi, oilasida endokrin kasalliklarning bo’lishi, homiladorlikning birinchi 3-oyligida toksikoz va bola tushish xavfi bo’lganligi, oilada o’lik bola tug’ilishi, qarindoshlar orasida yurak tug’ma nuqsoni kuzatilishi ham muxim ahamiyatga ega.

Bolalarni yurak tug’ma nuqsoni bilan tug’ilish gumoni bo’lganda har bir vrach ota-onani tibbiy maslahatga yuborishi lozim.

Yurak tug’ma nuqsoni kechishida uch davr farq qilinadi.

Birinchi davr (birlamchi adaptatsiya) - nuqson tufayli vujudga kelgan gemodinamik buzilishlarga bola organizmining moslashuvi bilan xarakterlanadi. Kichik yoshdagi bolalarda moslashish va kompensatsiya jarayonlari noturg’un muvozanatda yoki nisbatan kuchsiz bo’ladi.

Ikkinchi davr (nisbiy kompensatsiya davri) - agar yurak tug’ma nuqsoni bor bolalar kasallikning birinchi davrida nobud bo’lmasalar, odatda xayotining 2-3 yilidan boshlab umumiy ahvolining yaxshilanishi kuzatiladi. Bu davrda sub’ektiv shikoyatlar kamayadi. Bemorning jismoniy va harakat aktivligi tiklanadi.

Uchinchi davr (terminal bosqich) - bu davr kompensator imkoniyatlar tugab, yurak mushagida va parenximatoz organlarda distrofik hamda degenerativ o’zgarishlar vujudga kelganda boshlanadi. Turli kasalliklar va ularning asoratlari bu bosqich rivojlanishini tezlashtiradi.