O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

Siklodolni qondan ajratib olish.
 
Tekshiriluvchi qon suyultirilgan sulfat kislota bilan 
aralashtirilib, 2 soatga qoldiriladi. So‘ng sentrifugalanadi, sentrifugat ajratib olingach, uning 
muhiti pH=7,5 bo‘lguncha NaOH eritmasi qo‘shiladi va xloroform bilan ekstraksiyalanadi. 
Qondan ushbu usulda 41-43% siklodolni ajratib olish mumkin. 
Siklodolni peshobdan ajratib olish.
 
250 ml hajmli idishga 50 ml peshob olib, muhiti pH=2 
bo‘lguncha 20% H
2
SO
4
eritmasi bilan nordonlashtiriladi, so‘ng xuddi yuqoridagi qondan 
ajratilgani kabi xloroform bilan ekstraksiyalanadi.
Chinligini aniqlash. 
1.
p-dimetilaminobenzaldegid bilan reaksiyasi. 
Siklodol n-
dimetilaminobenzaldegidni konsentrlangan sulfat kislotadagi eritmasi bilan qizil-pushti rang 
hosil qiladi.
2.
 Marki reaktivi bilan reaksiyasi. 
Marki reaktivi ta’sirida och binafsha rangli modda hosil 
bo‘ladi.
3. 
Mandelin reaktivi bilan reaksiyasi.
Siklodol Mandelin reaktivi ta’sirida och yashil rangli 
modda hosil qiladi.

---

28 
4. 
YUpqa qatlam xromatografik aniqlash.
KSK bilan qoplangan yoki “Silufol” 
plastinkasida tahlil o‘tkaziladi. Plastinkadan siklodol dog‘ini aniqlash uchun Dragendorf 
reaktiviga askorbin kislotasi qo‘shib purkalsa, qizil-qo‘ng‘ir dog‘ hosil bo‘ladi. Dog‘ standart 
modda bilan solishtirib aniqlanadi. Aniqlash chegarasi 5 mkg. Erituvchi sistemalari va Rf 
ko‘rsatkichlari quyidagicha a) dietilamin-dioksan (1:490) – Rf=0,50-0,52; b) dietilamin-N-
butanol (1:240) – Rf=0,52-0,54 
5.
Gaz suyuqlik-xromatografik aniqlash
. Sorbent xromaton N – Super, 3% metilsilikon 
yog‘i SP-2100, yoki 5% polimetilfenilsiloksan OV-17 shimdirilgan, ushlanish parametrlari 
bo‘yicha eritmadagi 2 mkg dimedrolni aniqlash mumkin. 
6.
UB-spektri bo‘yicha
. Suvdagi va spirtdagi eritmasi 258 nm, 0,1 n HCI yoki 0,02 n
H
2
SO
4 
dagi eritmalari 257 nm to‘lqin sohasida yuqori nur yutish ko‘rsatgichiga ega. 
7.
 IQ-spektrida
quyidagi yutilish chiziqlari 702, 756, 935, 973, 1196, 1206 sm
-1
kuzatiladi.