O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi



Download 7,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet99/491
Sana31.12.2021
Hajmi7,33 Mb.
#251019
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   491
Bog'liq
Oquv uslubiy majmua (2)

Surtma texnologiyasi: 
Surtmalar dori moddaning qo‗shilishi, dispersligi va sosda tarqalishi bo‗yicha qo‗yidagicha 
tasniflanadi  gomogen  va  geterogen  suspenzion,  emulsion  va  aralashma.  Gologen  surtmalarga  – 
qotishma xolidagi surtma, eritma holidagi surtma. 
Qotishma  holidagi  surtma  2  yoki  undan  ko‗p  suyuladigan  hamda  o‗zaro  eriydigan 
aralashmadan iborat.   


 
68 
 
Eritma  holidagi  surtma  –  dori  modda  asosda  erigan  bo‗ladi.  (uchuvchan  moddalar)  maz 
tarkibiga kirgan bo‗lsa oxirida qo‗yiladi. Rp Unguenti Camphocae 30,0  
Geterogen surtmalar. Suspenziya hamda – qattiq dori turi asosda va suvda erimaydi, surtma 
tarkibida  suspenziya  holida  tarqalgan  bo‗ladi.  bunda  dori  modda  dispergirlash  orqali  kiritiladi. 
Dori moddaning miqdori 1 – 50 % bo‗lishi mumkin. Dori modda miqdori  5 % kam bo‗lsa, dori 
moddani  yordamchi  suyuqlik  yordamida  disperlanadi,  bunda  dori  moddaning  yarmi  miqdorida 
solib  disperlanadi.  (B.V.Deryagin)  yordamchi  suyuqlik  sifatida  o‗simlik  moylari,  vazelin  moyi 
(uglevodorodli asos uchun), glitserin yoki suv (gidrofil asos uchun). 
Dori modda miqdori 5–25 % (ot massi maza) bo‗lsa dori moda oz miqdordagi eritilgan asos 
yordamida maydalanadi. YOrdamchi suyuqliklar ishlatilmaydi, surtmaning konsepsiyasi suyulishi 
mumkin. 
Suspenziya holdagi maz tarkibida dori modda miqdori 25% ko‗p bo‗lsa u holda pasta deb 
namlanadi. Emulsion surtma – tarkibida ortiqcha suyuq dispers faza bo‗lib, u asosda erimaydi va 
emulsiya  holatida  tarqalgan  bo‗ladi.  turg‗un  surtma  tayyorlash  uchun  tarkibiga  emulgator 
ishlatiladi. 
Emulsiya holidagi surtmalarga kremlarni kiritsh mumkin. 
Aralash  holdagi  surtma  –murakkab  ko‗p  komponentli  turkum  bo‗lib,  bir  vaqtning  o‗zida 
turli fizik– kimyoviy xususiyatga ega bo‗lgan dorilardan tashkil topgan bo‗ladi. 
Surtmalarning  umumiy  texnologiyasi  quyidagicha:  asos  va  dori  moddani  tayyorlash;  dori 
moddani  asosga  qo‗shish,  surtmada  dori  moddani  bir  tarqalishini  ta‘minlash  (gomogenlash), 
baholash, qadoqlash va saqlash. 
Asos  va  dori    moddani  tayyorlash.  Asosni  suyultiriladi  va  filtrlab  isitilgan  truba  orqali 
aralashtirgichga yoki reaktorga yuboriladi. Dori modda maydalanadi va elanadi.  
Dori  moddani  asosga  kiritish.  Doimiy  ravishda  asosni  aralashtirgan  holda  dori  modda 
qo‗shiladi. Aralashtirish jarayonida reaktor bug‗ kuylagi yordamida yoki elektr isitgich yordamida 
isitilib,  baquvvat  aralashtirgich;  yakorli,  planetar,  ramali  aralashtirgich  yordamida  turli  haroratda 
aralashtiriladi. 
Gomogenlash  –  Korxonada  dori  moddaning  kerakli  darajada  disperligini  ta‘minlash  oddiy 
aralashtirish  orqali  ta‘minlash  qiyin.  SHuning  uchun  tegirmon  toshli  tegrimonda  yoki  valli  maz 
aralashtirgichdan foydalaniladi. Undan tashqari emulsion, suspenzion va aralash turdagi surtmalar 
uchun  RPA  qo‗rilmasi  ishlatilmoqda.  Sank–Peterburg  va  Moskva  farmatsevtika    fabrika  sida, 
Borisovskiy 
kimyo 
farmatsevtika.korxonasida 
ixtiiol, 
skipidar, 
sink 
kabi 
surtmalar 
tayyorlanmoqda kabi surtmalar tayyorlanmoqda.  
Surtmani sifatini baholash tashqi ko‗rinish,chinligi, biafaol modda miqdori, RN ko‗rsatkichi, 
mikroblardan holiligi,dispersligi, (suspenziya), qadoq turi.  
Dispersligi  aniqlashda  namuna  olinadi,  agar  dori  modda  miqdori  10  %  bo‗lsa  uni 
suyultiriladi  asos  bilan  metodika  0,05  g  namuna  olish  va  mikroskoni  buyum  oynachasiga 
qo‗yiladi.  Orqa  tomoniga  olmas  yordamida  15  mm  kattalikda  to‗g‗ri  to‗rtburchak  chiziladi. 
Liniyani orqa tomoni oyna qalami bilan chiziladi. Buyum oynachasi suv hajmida asos eriguncha 
isitiladi  so‗ngra  0,1%  sudan  3  eritmasi  surma  moyli  uglevodorodli  va  emulsion  surtmani 
suv/moy tipida asosda tayyorlangan bo‗lsa, yoki 0,05% metil ko‗ki eritmasi gidrofil va emulsion 
asosning  moy/suv  tipida  bo‗lganda,  aralashtiriladi  ustidan  oynacha  bilan  yopiladi  so‗ngra 
mikroskobda  ko‗riladi.  Bu  jarayon  5  marotaba  tekshiriladi.  Bunda  belgilangan  joyda 
zarrachalarni  MHda ko‗rsatilgan me‘yordan oshmasligi  kuzatilmasligi  kerak.  Qurilmani ishlash 
tartibi, massaning tarkibiga kirgan tarkibiy qismlar kerakli haoratgacha qizdirilib, rotatsion nasos 
asosida  ishlaydigan  aralashtigichlar  yordamida  maydalanadi,  yumshatiladi  va  gomogenlanadi. 
So‗ng dozalarga bo‗lish, qadoqlash va o‗rash jarayoniga o‗tkaziladi.  
 


 
69 
 
 

Download 7,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   491




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish