O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

3-ma’ruza. Kukunlar va ularni korxona sharoitida tayyorlash texnologiyasi. Maydalash, elash va aralashtirish jarayonlari va ularda ishlatiladigan asbob-uskunalar.

Reja:

1. Mashinalar xaqida umumiy tushuncha.

2. Maydalash va maydalash darajasi.

3. Maydalash nazariyasi.

4. Maydalagichlar xaqida tushuncha.

5. Maydalagichlarni tasnifi.

6. Tegirmonlarni maydalash mexanizmiga qarab tasniflanishi.

7. Elash. Elaklarni tavsifi.

8. Korxona sharoitida ishlab chiqariladigan kukunlarni tayyorlashni o‘ziga xos tomonlari.

9. Korxonada ishlab chiqariladigan kukunlarni texnologik bosqichlari.

10. Sepma holida ishlab chiqariladigan preparatlarni texnologiyasini o‘ziga xosligi.

11. Kukunlar nomenklaturasi.

12. Kirim-chiqim nisbatini tuzish.
Xozirgi zamon korxona sharoitida dori ishlab chiqarish mashina ishlatishni taqozo etadi, chunki bunda ishchilar mexnati engillashadi, tayyor maxsulot tannarxi arzonlashadi. Mashina.  bu mexanizm yoki mexanizmlar majmuasi bo‘lib, ma’lum maqsadga muvofiq energiya yoki ishni o‘zgartirish maqsadida harakat qiladi.

Mashina dvigatel, uzatuvchi mexanizm, bajaruvchi mexanizmlardan iborat.

Dvigatel - mashinaning hamma qismlarini xarakatga keltirish uchun xizmat qiladi.

Uzatuvchi mexanizm - bu dvigatel bilan bajaruvchi mexanizm orasidagi boqlovchi zvenodir. Uzatuvchi mexanizm bu funksiyani baja ruvchi mexanizm vazifasiga muvofiq boshlang‘ich aylanma harakatni uzatish, boshqarish orqali amalga oshiradi. Bajaruvchi mexanizm - bu mashinani asosiy (muxim) qismi bo‘lib, mexnat vositasiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi va kerakli ishni bajaradi.

Dvigatel validan xarakatni qabul qilib olish va ishchi mashina valiga uzatish shkiflar, qayishli (tasmali) uzatgichlar orqali amalga

oshiriladi va bunda tortish kuchini xosil qiladi. SHkiv - tashqi yuzasi silliq bo‘lib, mashinani bosh valiga kiygiziladi va unga mustaxkamlanadi. SHkiv ishchi mashinani shkivi bilan mustaxkam kiyintirilgan tasma yordamida xarakat qiladi. Ishqalanishni ko‘paytirish uchun tasmalar va shkivlar yuzasi kanifol bilan ishlanadi. Tezlikning o‘zgarishi shkivlar o‘lchovi (katta kichikligi) bilan belgilanadi.

Fraksion uzatma ikkita bir biriga qattiq taqilgan g‘ildirakdan iborat. Bu uncha katta bo‘lmagan kuchni uzatishda ishlatiladi. Kuch juda katta bo‘lsa g‘ildiraklar bir biriga o‘tib ketib ish bajarilmay qoladi. Tishli uzatgich - bunda xarakat tishli g‘ildiraklar yoki tishli reykalar orqali amalga oshiriladi. Tishli uzatgichlar xar xil mashinalarning tarkibiy qismi xisoblanib, keng qo‘llaniladi.

Chervyak (shesterna)li uzatgichlar bir biriga perpendikulyar o‘qlari o‘zaro kesilmaydigan uzatgichlardagi aylanma xarakatni uzatadi. Bu uzatgich chervyakdan,vintdan va tishli g‘ildirakdan tashkil topgan.