O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

 
Qo’shimcha: 
1. S.F. Amirov. Standartlash va mеtrologiya ma'ruzalar matnlari to’plami, Toshkеnt 2000 y. 
2. Ismatullaеv P.R, Abdullaеv A.X , Kodirova Sh.A, A'zamov A.A, Miraliеva A.K, «Mеtrologiya 
standartlashtirish va sеrtifikatlashtirish fanidan ma'ruza matnlari tuplami» Toshkеnt-1999.
3. Ismatullaеv P.R va boshqalar. Standartlashtirish, mеtrologiya va sеrtifikatlashtirishga 
mukaddima. O’quv qo’llanmasi. Konstruktor IGB Toshkеnt 1995 y.
4. Ismatullaеv P.R., Abdullaеv A.X., Turg’unboеv A., A'zamov A.A. O’lchashlarning fan va 
turmushdagi tutgan o’rni.Toshkеnt 1995 y.
5. Qodirov A. va boshqalar. Mеtrologiya va elеktr o’lchashlar. Laboratoriya ishlari uchun 
qo’llanma. T. 1995 y. 
6. Oсновы метрологии стандартизации и контролья качеством И.Ф. Шишкин. Учебное 
пособие. – M.Изательство стандартов. 1991 г.
7. Tеoретическая метрология И.Ф. Шишкин. Учебник. – M.Изательство стандартов. 1990 г.
 
 
 

---

90 
 LABORATORIYA MASHG’ULOTLARI UCHUN MATERIALLAR 
 
1- LABORATORIYA ISHI 
TEXNIK VOLTMETRLARNI QIYOSLASH
 
Ishdan maqsad: 
texnik voltmetrlarni namunaviy voltmetr bilan solishtirish usuli 
yordamida qiyoslashni o‘rganish.
Vazifa: 
Laboratoriya qurilmasi maketi bilan tanishish.
Asboblar va qurilmalar 
1. Tok manbai (laboratoriyaga oid). 
2. Qiyoslanayotgan voltmetr (ixtiyoriy tanlash). 
3. Namunaviy voltmetr (ixtiyoriy tanlash). 
Nazariy qism 
Elektr o‘lchashlar - elektrik kattaliklarni masalan, tok kuchi, kuchlanish, quvvatlar hamda 
noelektrik bo‘lgan kattaliklar, masalan harorat, bosim, suyuqliklar va gaz, rN va shunga o‘xshash 
boshqa kattaliklarni sarf-xarajatlarini o‘lchash uchun qo‘llaniladi. Elektr o‘lchashlar quyidagilarni:
bitta asbobda o‘lchanadigan o‘lchashni yuqori aniqligini; yuqori sezuvchanlikni; qiymatlarni katta 
diapazonini; o‘lchash natijalarini katta masofalarga uzatish imkoniyatini; tezda bo‘lib o‘tuvchi 
jarayonlarning parametrlarini o‘lchash imkoniyatlarini; o‘lchash natijalarini elektron hisoblash 
mashinalari (EHM)ga kiritish qulayligini ta’minlaydi.
Elektr o‘lchash vositalari na faqat o‘lchash ma’lumotlarini olish uchun qo‘llaniladi, balki 
maxsus moslamalardan (ko‘rsatgichlar) foydalangan holda, texnologik jarayonlarning asosiy 
parametrlarini boshqarib turish uchun ham ishlatiladi.