O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash Vazirligi Toshkent Farmatsevtika Instituti Farmatsiya Fakulteti Farmatsevtik Kimyo kafedrasi Farmatsevtik Kimyo fanidan kurs ishi mavzu: Benzosulfon kislotasi amidlari tahlili Toshkent-2021 Reja

Azobo‘yoq hosil qilish reaksiyasi

Azobo‘yoq hosil qilish reaksiyasi barcha sulfanilamid preparatlari chinligini aniqlashda umumiy reaksiya sifatida Farmakopeya maqolalariga kiritilgan. Bu reaksiya odatdagicha sulfanilamid preparatlaridagi aromatik aminoguruhni kislotali muhitda natriy nitrit bilan diazotirlab, diazoniy tuziga o‘tkazish va keyinchalik uni P-naftolning natriy gidroksiddagi eritmasi ta’sirida qizil rangli azobo‘yoq hosil qilishga asoslangan:

Azobo‘yoq hosil qilishda ((J-naftol o‘miga boshqa fenol xarakteri- dagi birikmalar va m-(l-naftil)-etilendiamin gidroxlorid (I), n-fenil-a yoki p-naftilamin (II, III) olish mumkin:

C₄ –holatdagi aminoguruhga turli radikallar birikkan sulfanilamide preparatlarini, jumladan, eruvchan streptotsid, ftalazol va ftazinlami azobo‘yoq hosil qilish reaksiyasi bo‘yicha aniqlashda, avval ulani suyultirilgan xlorid yoki sulfat kislotalar yordamida qizdirib, gidrolizlanadi:

Azobo‘yoq hosil qilish reaksiyasidan sulfanilamid preparatlarining miqdorini fotokolorimetrik usulda aniqlashda ham foydalaniladi. Ayniqsa bu usul ulami biologik suyuqliklarda aniqlashda keng qollanadi.