O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Davolovchi badantarbiyaga ko’rsatma.
– Ortirilgan bachadonning deviatsiyasi.
–
Holat anamaliyalari
–
Agar noto’ri holat yadllig’lanish yoki o’sma sababli bo’lsa badantarbiya bu 
sabablar yo’qotilgan buyuriladi.
Bachadonning noto’g’ri holatida DBK ning vazifalari.
–Butun organizmni mustahkamlash.
–Qorin pressi, diafragma va chanoq asosi mushaklarini trenirovkasi.
–Bachadonning mushak-boyldam aparatini mustahkamlash.
–Bachadonni normal holatiga keltirish va shu holatda qolishini ta’minlash.

 
DBK usul va vositalari:

---

41 
Bachadon anomal holatlarini to’g’irlashda eng keng tarqalgan usul bu davo 
badantarbiyasi boshlang’ich bosqichlarda davomiyligi 15-25 daqiqali individual 
mashqlar buyuriladi. Bu mashqlar kichik chanoq a’zo anotomofiziologik holatini 
hisobga olgan holda tavsiya qildinadi. Keyinchalik kichik guruhlarda (3-10 
ishtirokchi) davomiyligi 25-45 daqiqa bo’lgan mashqlar o’tkaziladi. Ba’zi bemorlar 
jismoniy jihatdan mutloq, sog’lom bo’lishadi.Ularga akvaoerobika, suzish, chanhida 
yurish kabi mashqldar buyuriladi (sakrashdan tashqari). Bachadonni orqaga egilishida 
quyidagi dastlabki holatlar optimal hisoblanadi. Tizza-tirsak, tizza –kaft holatda turt 
oyoqlab turish va qoringa yotish. Bunday holatda bachadonga tushayotgan bosim 
kamayadi, chunki ichaklar diagfragma tomonga suriladi. Chanoqni baland turishi esa 
bachadonni 
normal 
holatiga 
qaytishi 
uchun 
qulay.
Giperanmefleksiyada (bachadonni haddan tashqari oldinga buralish)-teskarisi 
chalqancha yotish foydali, chunki byuunda qorin bushlig’i bosimi va qushni a’zolar 
bosimi (siydik pufagi, ichak qovuzloqlari) bachadonga tushadi va uni orqaga itaradi.
Bachadonni yonga egilishda bachadon egilishga qarma-qarshi tomonga 
yonboshlab yotish tavsiya qilinadi. Bunda bachadon o’z og’irligi tufayli osiladi va 
uning yumaloq boylamlari cho’ziladi.
Yuqoridagi korrektsiyalovchi mashqldardan tashqari ichaklar peristaltikasini 
yaxshilovchi va ich qotishni yo’qotuvchi mashqlar ham buyurish kerak. Mashqlarni
bajarayotganda nafas harakatlari tug’riligiga e’tibor berish kerak: nafasda 
to’xtalishlar, kuchani bo’lmasligi va xarakatlar nafas olish va chiqarish fazalariga mos 
kelishi kerak.
Bachadon holatini to’g’irlovchi mashqlarning ko’pchiligi noqulay pozalardan 
iborat-masalan tizza-ko’krak pozasi. Bunday holatlarda ularni o’zlashtirii uchun 
bir necha hafta mobaynida umum quvatlovchi mashqlar buyurish kerak. Maxsus 
jismoniy mashqlar gnekologik massaj bilan birga olib boriladi.