O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi farmakognoziya fanidan amaliy mashg’ulotlar bo’yicha o’quv qo’llanma

eritmasi - -
Decoctum (Mucilago) Amyli beriladi.
Kleyster shimdirilgan bint singan yoki chiqqan 

---

45 
organni qimirlatmaydigan qilib bog‘lash uchun jarrohlikda ishlatiladi. Farmatsiya 
amaliyotida kraxmaldan dorivor kukunlar (poroshok), tabletkalar hamda kraxmal 
kapsulalari tayyorlashda foydalaniladi. Dekstrin eritmasi elim sifatida qo‘llaniladi
. 
 
2.Turli o’simliklarning kraxmal donachalarini o’zaro mikroskopik farqlash.
Ish uchun kerakli asbob-uskuna va reaktivlar: 
mikroskop, turli buyum oynasi, 
qoplagich oyna, pipetkalar, distillangan suv, o’simlik kraxmallari.
Ishning borish tartibi: 
buyum oynasiga ozgina tekshirilayotgan o’simlik kraxmalidan 
solib, ustiga 1-2 tomchi distillangan sovuq suv tomiziladi. So’ngra buyum oynasi bilan 
yopilib, mikroskopning 8x yoki 20x ob’ektivlarida ko’riladi. Bunda kraxmal 
donasining o’ziga xos tomonlariga (shakli, donalarining katta-kichikligi) e’tibor 
beriladi. Xar bir o’simlik kraxmalining rasmi chizib olinadi.
 
Turli oʼsimliklar donidagi kraxmallarning mikroskop ostidagi koʼrinishi: 
1-bugʼdoy, 2-javdar, 3-arpa, 4-suli, 5-makkajoʼxori, 6-tariq, 7-javdar, 8-kartoshka. 

---

46 
 
 
3.Zig’ir urugidan olingan shilliq moddaga sifat reaksiyalarni o’tkazish. 
Zig’ir – 
Linum ussitatissimum
zig’irdoshlar (Linaceae) oilasiga mansub, bir yillik 
madaniylashtirilgan o’simlik. Madaniy ekin sifatida issiq mamlakatlarda yetishtiriladi. 
Kimyoviy tarkibi.
O’simlik urug’i tarkibida 30-48% 
quriydigan moy,
5-12% shilliq 
moddalar, 18-33% oqsil, 12-26% uglevodlar, fermentlar, karotin bo’ladi.
Ishlatilishi.
Zig’ir urug’i o’rab oluvchi, ich yumshatuvchi dori sifatida ko’llaniladi. 
SHillik eritma tayyorlash uchun urug’ butunligicha issiq suvda (1:30) chayqatiladi. 
Urug’ini 15-20% li qaynatmasi og’iz chayqash uchun ishlatiladi. Zig’ir moyi 
meditsinada, oziq-ovqat sanoatida va texnikada ko’llaniladi. Zig’ir tolasini ivitib tola 
olinadi.