O`zbekiston respublikasi sanoati va uning tarmoqlari. Yoqilg`i-energetika sanoati

5. Elktr energetika sanoati

Energetika O`zbekiston xalq xo`jaligining muhim tarmog`i bo`lib, Respublikada iqtisodiyot va texnika taraqqiyotining mustahkam poydevori hisoblanadi. O`zbekiston energetika tizimi umumiy o`rnatilgan quvvati 11,5 mln. kVt bo`lgan 37 issiqlik va gidravlikv elektr stansiyalarda yiliga 55 mlrd. kVt soatdan ortiq elektr energiya ishlab chiqarish imkoniyatiga ega. O`zbekiston energetika tizimining barcha kuchlanishlardagi elektr tarmoqlarining umumiy uzunligi qariyb 228 ming km.ni tashkil qiladi. Tarmoq transformatorlarining umumiy quvvati 42,6 MVA ga teng. O`zbekistonda elektr energiya ishlab chiqarish va undan xalq xo`jaligining turli tarmoqlarida foydalanishning o`z tarixi bor. 1923 yil Toshkent shahri yaqinidagi Bo`zsuv kanalida GES qurilishi boshlandi, uning birinchi navbati 1926 yil 1 mayda ishga tushirildi. O`sha davrda Bo`zsuv GESi O`rta Osiyoda birinchi va yirik energetika inshooti edi. 1913 yilda O`zbekiston hududida umumiy quvvati 3 kVt. bo`lgan 6 ta dizel elektr stansiya ishlagan, ularning yillik quvvati 3,3 mln. kVt. ga teng bo`lgan. Ikkinchi jahon urushigacha Bo`zsuv daryosida va Bo`zsuv kanalida Qodiriya, Bo`rjar, Tovoqsoy va boshqa GESlar qurildi. 1948 yilda Farhod O`zbekiston Respublikasi aholi sonining o`zgarishi.GESi xalq hashari yo`li bilan qurildi. So`ngra Chirchiq-Bo`zsuv suv tarmoqlarida, Shahrixonsoy va Namangansoy daryolarida, Darg`om, Hazarbog`, Qumqo`rg`on kanallarida qator GESlar qurildi. Natijada respublikaning elektr energiyasiga bo`lgan ehtiyoji 1955 yilga kelib GESlar hisobida 65 foizga qondirildi.

O`zbekistonning eng yirik gidroelektr stansiyalar 12-jadval.

Nomi

O`rnatilgan quvvatlar, MVt

Turbinalar soni

Qurilgan yillar