O’zbekiston respublikasi qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti qurilishni boshqarish fakulteti «Shahar qurilishi va xo’jaligi»

SHAHARSOZLIK QISM



Toshkent — Oʻzbekistonning poytaxti va eng yirik shahardir, shuningdek, aholisi boʻyicha Markaziy Osiyodagi eng yirik qadimiy shaharlardan biridir. Bu shahar Oʻzbekistonning shimoli-sharqiy qismida, Qozogʻiston bilan chegaraga yaqin qismda joylashgan boʻlib, maydoni 334,8 km² (129.3 ²) ni tashkil etadi. 2021-yilgi maʼlumotlarga koʻra, Toshkent aholisi 2 694 400 nafarni yoki Oʻzbekiston aholisining qariyb 8% ni tashkil etadi.^[1] 2018-yilga koʻra, Toshkent shahrining YIM $2,74 milliardni tashkil etadi va bu koʻrsatkich Oʻzbekistondagi eng katta YIMga ega shahar boʻlib kelmoqda. Shaharning iqlimi kontinental, jazirama, quruq yoz kunlari hamda sovuq qish iqlimi bilan Shahar boshqa dunyo shaharlaridan ajralib turadi. Yillik oʻrtacha harorat 13,5 °C. Yozda esa harorat 35 °C gacha yetish bilan birga, qish oylarida buning aksini kuzatish mumkin. Havo harorati −25… −30 C° gacha boradi. Asosiy yogʻinlar noyabr hamda mart oylarida kuzatiladi.
Toshkent iqlimi kontinental, yillik oʻrtacha temperaturada 13,3°, yanvarning oʻrtacha temperaturasi — 1,1°, eng past temperatura — 29°. Iyulning oʻrtacha temperaturasi 27,5°, eng yuqori temperatura 42°. Yiliga 360–390 mm yogʻin yogʻadi. Chirchiq daryosidan chikarilgan va butun shahar boʻylab oʻtadigan Boʻzsuv, Salor, Anhor, Qorasuv, Oqqoʻrgʻon, Boʻrijar, Oktepa, Qoraqamish va boshqa kanallar uning mikroiklimiga ijobiy taʼsir koʻrsatadi.
Qurilish xududi – Toshkent shaxar Olmozor tumani
Iqlimi - keskin kontinental. Shahar iqlimi kontinentaldir, qishi sovuq, yozi esa issiq va quruq bo‘ladi
Gruntlar –agressiv emas.
Gruntning muzlash chuqurligi -0,7 m.
Yer osti suvlari yerning yuzasidan 8-10 m chuqurlikda joylashgan.
Maydonning zilzilabardoshligi - 8 ball.
Qurilish maydoni sharoitlari: lyossimon grunt, 1-qatlam sochiluvchan grunt, quvvati 3,0 m. gacha, sochiluvchan gruntlarni zichlash tavsiya etilmaydi. 2-qatlam suglinka lyosli sog‘ tuproq, makroporistie quvvati 8,0 m. gacha.
Qor qatlami - 50 kg/m².
Shamol bosim tezligi- 38kg/m².
Gruntlar – o‘ta cho‘kmaydigan (ne p rosadochnie).
Gruntning yuk ko‘tarish qobiliyati - R = 0,05 kg/sm2.
Cho‘kuvchanlik sharoiti bo‘yicha gruntning turi –II kategoriya.
Fizik-mexanik xossalarining kursatkichlari – zichlik = 1,41-1,56 t/m3.
Sochiluvchan gruntlarning solishtirma og‘irligi = 1,85 t/m3.
Sog‘ tuproqlarning (suglinok) solishtirma og‘irligi = 1,77 t/m3.
Ichki ishkalanish burchagi =26°07´.
Gruntning yuk ko‘tarish qobiliyati s = 10,0 KPa.
O‘ta cho‘kuvchanlik sharoiti bo‘yicha grunt turi – cho‘kmaydigan.
O‘ta cho‘kuvchanlik qalinligining quvvati – 5,0 m. gacha.
Boshlang‘ich o‘ta cho‘kish bosimi - 0,20 MPa.
Ishonchlilik koeffisienti = 0,95;
Binoning olovga bardoshlilik darajasi – II.
Nisbiy otmetka 0,000 mavjud binoning 1-qavat polidan kabul kilingan.
O‘rtacha yilning xavo xarorati kurilish xududida- 13,6 S
Dekabr oyida urtacha minimal xarorat - 2,0 S
Asosiy minimum xarorat dekabrda belgilangan.
Xavo xarorati- 13.6 S tushadi.
Iyul'da o‘rtacha xarorat +27,1 S , maksimum xavo xarorat +44.5 S.
Toshkent shahrining isitilish kuni 129 kun.
Noyabrdan - Aprelgacha yogingarchilik ko‘p bo‘ladi.
Qorli kunlar 50-55 kungga yetadi,yokkan qorning qalinligi 53-65 sm
gacha bo‘ladi.
Yilning xavoning eng kichik namligi: eng sovuq oyda 55% va eng
issiq oyda 21 %.
Yilning o‘rtacha shamol tezligi -1,9 m/s.
Muzlash chukurligi -48-70 sm .
Havoning o‘rtacha maksimal harorati 44,5 S.
Havoning o‘rtacha minimal harorati - 29,5 S.
Havoning eng sovuq oydagi o‘rtacha namligi - 55 %.
Havoning eng iliq oydagi o‘rtacha namligi - 21 %.
Yanvar oyidagi rumb bo‘yicha shamolning o‘rtacha maksimal tezligi - 2,1 m / s.
Iyul' oyi uchun esa shamolning o‘rtacha maksimal tezligi -1.6 m / s.

Toshkent shaxar Olmozor tumanida joylashgan bo’lib maydon 0.8 gektarni tashkil etadi. Musiqa maktab binosi zamonaviy talablarga javob beradi. Hududni obodonlashtirish qismida hududni obodanlashtirish va landshablariga kengroq to’xtalib o’tilgan loyhamizda. O’quvchilar psixologiyasi dunyo qarashidan kelib chiqib dam olish maydonlari, favora, besitkalar loyhalangan. Binoni aylanasiga pojarniy transportlari uchun harakatlanish uchun eni 7m li yo’lak loyhalangan. Binonni 4 tarfida pojarniy gedrantlar ko’zda tutilgan.

Landshaft dizaynining asosiy texnikasi, kelajakdagi loyihaning eskizini chizish, kerakli materiallarni olish, dam olish maskani loyhalash va dekorativ elementlarni bo'yash, gullar va o'simliklar joylashtirish zamin tayyorlash haqida qisqacha ma'lumot , yillik o'simliklarning urug'larini dekorativ gul yotoqlarida ekish. Maktab hovlisi hududini obodonlashtirish rejasini ishlab chiqish va amalga oshirish.o‘quvchilarda tabiatga, ona yurtga, Vatanga muhabbat tuyg‘ularini shakllantirish maktab saytining estetik dizayni konstruktiv va ijodiy ishning amaliy ko'nikmalarini rivojlantirish atrofdagi voqelikni o'zgartirish va ijodiy yaratish bo'yicha faol pozitsiya tuyg'usini singdirish talabalarni landshaftni loyihalash va bezash bo'yicha nazariy va amaliy mashg'ulotlar.Insonni nafaqat o'zi haqida, balki uning atrofidagi dunyo haqida ham o'ylashga o'rgatish oson emas, ayniqsa bu muammo o'smirlar uchun dolzarbdir. Tabiatni asrash va muhofaza qilish o‘smirlarga o‘zining ahamiyatini, yetukligini his qilish, muhim, foydali ishlarni amalga oshirish qobiliyatini his qilish, o‘z faoliyatining samarasini haqiqatda ko‘rish, atrofdagilarni xursand qilish, go‘zal narsalarni yaratish imkonini beradi. Maktab - bu bizning umumiy uyimiz, biz uni nafaqat ichkaridan, balki tashqaridan ham yaxshi ko'ramiz va go'zal ko'rishni xohlaymiz. Ekologik ta'limning ustuvorligi bugungi kunda butun dunyo hamjamiyati tomonidan e'tirof etilgan. Shu bois, bugungi kunda aholi o‘z uyi, ish joyi, ta’lim muassasalari va boshqa ijtimoiy ahamiyatga ega ob’ektlarga tutash hududlar holatiga tobora ko‘proq e’tibor qarata boshladi. Va bu sohalarning aksariyati ko'pincha sezilarli yaxshilanishni talab qiladi. Loyihaning ahamiyatiga jamoatchilikni jalb qilish. Maktab hovlisining atrofini obodonlashtirish Maktab va yaratilgan madaniy landshaft o'rtasidagi estetik yozishmalar. Loyiha uchun zarur bo'lgan materiallar va resurslar. Texnologiyalar - Uskunalar kamerasi. Bosma materiallar Qo'llanmalar, ensiklopediyalar, jurnallardagi nashrlar. Boshqa aksessuarlar Belkurak, zambil, chelak, bolta, arra, burg'ulash, maydalagich Internet resurslari Wikipedia Internet ensiklopediya wikipedia.org Xarajatlarning tavsifi Bo'yoqlar, cho'tkalar, gul urug'lari Ijtimoiy sheriklar MKOU Gluxovskaya o'rta maktabi, Gluhiv axborot markazi, Gluhiv qishloq ma'muriyati, Voskresenskoye tumani o'rmon xo'jaligi. Insonni nafaqat o'zi haqida, balki uning atrofidagi dunyo haqida ham o'ylashga o'rgatish oson emas, ayniqsa bu muammo o'smirlar uchun dolzarbdir. Tabiatni asrash va muhofaza qilish o‘smirlarga o‘zining ahamiyatini, yetukligini his qilish, muhim, foydali ishlarni amalga oshirish qobiliyatini his qilish, o‘z faoliyatining samarasini haqiqatda ko‘rish, atrofdagilarni xursand qilish, go‘zal narsalarni yaratish imkonini beradi.
Maktab - bu bizning umumiy uyimiz, biz uni nafaqat ichkaridan, balki tashqaridan ham yaxshi ko'ramiz va go'zal ko'rishni xohlaymiz. Ekologik ta'limning ustuvorligi bugungi kunda butun dunyo hamjamiyati tomonidan e'tirof etilgan. Shu bois, bugungi kunda aholi o‘z uyi, ish joyi, ta’lim muassasalari va boshqa ijtimoiy ahamiyatga ega ob’ektlarga tutash hududlar holatiga tobora ko‘proq e’tibor qarata boshladi. Va bu sohalarning aksariyati ko'pincha sezilarli yaxshilanishni talab qiladi. Atrofimizda yovvoyi tabiat kamayib bormoqda. Shaharlarda o'lik asfalt, chekayotgan mashinalar ko'payib bormoqda, odamlar yovvoyi tabiatni tinglash, gullarning qanday gullashini ko'rish uchun shahardan uzoqqa borishadi. Biz bir vaqtning o'zida ma'lum bir tabiiy tizim chegaralarida ekanligimizni o'ylashimiz dargumon. Ammo yovvoyi tabiatning bir burchagini saqlab qolish bizning qo'limizda. Hozirgi vaqtda yosh avlodning ekologik tarbiyasiga katta e'tibor berilmoqda va tabiatda faol faoliyatsiz buning iloji yo'q. Shuning uchun maktabimizda maktab hovlisining hududini obodonlashtirish, landshaft dizayni ko'nikmalarini o'rgatish bo'yicha loyiha yaratilgan. So'nggi paytlarda saytning landshaft dizayni yoki landshaft dizayni va hududni obodonlashtirish tobora dolzarb bo'lib bormoqda. "Obodonlashtirish" iborasi nimani anglatadi? Agar biz ilmiy terminologiyadan foydalansak, landshaft dizayni - bu tabiiy komponentlardan mohirona foydalanish orqali saytda sun'iy muhit yaratishga qaratilgan faoliyat turi. Peyzaj dizayni yoqimli va uyg'un inson muhitini yaratadi.
To‘g‘ri tanlangan daraxt, butalar, gullar xushbo‘y holda joylashtirilgan, psixologik qulay muhit yaratadi, odamlarning kayfiyatiga ijobiy ta’sir qiladi, hovliga o‘ziga xos fayz bag‘ishlaydi. Shu bilan birga, bu o'zingizning noyob muhitingizni yaratishning oddiy va arzon usuli.

2.