|
Yigʼma elementlar tasnifi
Binoning oʼlchamlarini va qamrovlar sonini aniqlash.
Yigʼma elementlar tasnifi kurs loyiha topshirigʼiga muvofiq tuziladi, buning asosida barcha elementlar jadval asosida tanlanadi. Yigʼma elementlar tasnifi 1- ilovadan olinadi.
Montaj ishlarini (uzluksiz) olib borish uchun bino tarhda qamrovlarga boʼlinadi. Qamrovlar binoning boʼyi boʼyicha boʼlinadi. Qamrovlarning oʼlchami kranning toʼxtovsiz ishlashiga asosan olinadi. Bizning misolda bino 6 qamrovga boʼlingan.
3−расм. Qamrovlarning boʼlinishi va ustunlar oʼrnatilishi
1 - jadval
Yigʼma konstruktsiyalar tafsiloti (spesifikatsiyasi)
va montaj ishlarining hajmi.
№
|
Konstruksiyalarning
nomi
|
Markasi
|
Oʼlchamlar, м
|
Soni
|
Ogʼirligi tonna
|
H
|
h
|
a
|
1ta qamrov boʼyicha
|
Butun bino boʼyicha
|
1 ta element
|
Butun bino boʼyicha
|
1
|
Chetki ustunlar
|
К-8
|
12.6
|
8.8
|
1.2
|
12
|
22
|
15.6
|
343.2
|
2
|
Oʼrta ustunlar
|
К-15
|
12,6
|
8.8
|
1.5
|
12
|
22
|
17.5
|
385
|
3
|
Kran osti toʼsini
|
ПБ-2
|
1.2
|
-
|
12
|
30
|
54
|
10,3
|
556.2
|
4
|
Tomga tashlanadigan toʼsin yoki ferma
|
Ф-3
|
3.8
|
1
|
30
|
18
|
33
|
16
|
528
|
5
|
Tomga yopilpdigan plita
|
П-6
|
3
|
0,4
|
12
|
150
|
270
|
6.2
|
1674
|
Jami
|
3484.64
|
Montaj qilish uchun kerakli yuk koʼtaruvchi
moslamalarni tanlash
Konstruktsiyalarni hisoblash va vaqtincha mahkamlash uchun montaj ishlarini olib borish uchun kerakli boʼlgan moslamalar, instruktsiyalar, maʼlumotnomalar va alьbomlar orqali montaj qilinayotgan elementlarning oʼlchamlariga va ogʼirligiga qarab tanlanadi. Hamma moslamalar roʼyxati 2 jadvalga joylashtiriladi. Jadval maʼlumotlari 2-ilovadan olinadi.
2-jadval
№
|
Konstruktsiya
larning nomi
|
Traversa markasi
|
Markasi
|
Variant maʼlumotlari
|
Yuk koʼtara olish qobiliyati
|
Ogʼirligi
|
|
Hisoblab chiqilgan balandlik m.
|
Moslamalar
soni
|
1
|
Chetki ustunlar
|
|
К-8
|
15,6 т
|
16
|
0,33
|
|
1,5
|
1
|
2
|
Oʼrta ustunlar
|
|
К-15
|
17,5 т
|
25
|
0,42
|
|
1,5
|
1
|
3
|
Kran osti toʼsini
|
|
ПБ-2
|
12 м
|
9
|
0,94
|
|
3,2
|
1
|
4
|
Tomga tashlanadigan toʼsin yoki ferma
|
|
Ф-1
|
30 м
16 т
|
25
|
1.75
|
|
3,6
|
1
|
5
|
Tomga yopiladigan plitа
|
|
П-6
|
3*12м
|
10
|
1,08
|
|
3,31
|
1
|
Montaj qilish uchun kerak boʼlgan asboblarni tanlab boʼlganimizdan keyin, konstruktsiyalarni montaj qilish uchun kran tanlaymiz.
Montaj parametrlarini aniqlash va kran tanlash.
Konstruktsiyalar elementlarining asosiy montaj parametrlariga quyidagilar kiradi:
Qm – kranning montaj ogʼirligi, t da;
Nk – montaj qilish balandligi (kran ilmogʼining yuk koʼtarish balandligi), m;
Lm – kran ilmogʼining qulochi, m da;
Lstr – kran strelasining kerakli uzunligi, m da;
Kranning montaj oraligʼi montaj qilinayotgan element ogʼirligi bilan koʼtaruvchi moslama (yoki asbob) ogʼirligining yigʼindisiga teng (ilmoq, traverslar, tortqi osib qoʼyiladigan xavozalar va xakazolar)
. (т)
Bu yerda: Q– montaj qilinayotgan konstruktsiya ogʼirligi, kg yoki t da q – montaj moslamalarning ogʼirligi, kg yoki t da.
Konstruktsiyalarni montaj qilish uchun kran tanlashda montaj ogʼirligi eng ogʼir va eng baland elementga qarab tanlanadi yoki montaj jarayonini 2 komplektga boʼlib, har qaysi komplektda qaysi element xarakterli boʼlsa, shunisiga qarab tanlanadi.
Bizning misolda:
а) tomga quyilgan ferma (yoki toʼsin)larning montaj ogʼirligi:
= 16+1.75=17.75 т
q- variant maʼlumotlari boʼyicha 30 metrli fermaning montaj qilish uchun kerakli boʼlgan traversaning ogʼirligi
б) tom yopma plitasining montaj ogʼirligi, plita ogʼirligi 1 ta plita koʼtaradigan traversa ogʼirligiga teng (traversa variantga koʼra 3x12 metrli 10t plita koʼtarishga moʼljallangan).
6.2т + 1,08 = 7.28 т
7,4- plita ogʼirligi
в) oʼrtadagi ustunlarning montaj ogʼirligi
17.5 + 0,42 т = 17.92 т
chetki ustunlarning montaji
=15,6+0,33=15,93 т
Г) kran osti toʼsinining montaj ogʼirligi
Q 10,3 + 0,94 = 11,24 т
Konstruktsiyalarni loyiha boʼyicha oʼrnatishda kran ilmogʼining yuk koʼtarish uchun talab qilinadigan balandligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
Нк ho hэ hз hcт (м)
ho – kran turgan joydan montaj qilinayotgan elementgacha boʼlgan masofa..
hэ – montaj qilinayotgan elementning qalinligi yoki balandligi, m da;
hз – ehtiyotdan qoldiriladigan oraliq – 0,5 m d;
hст – strop (ilmoq) balandligi, m da
Kran strelasi uchining talabga muvofiq keladigan balandligi quyidagicha topiladi::
Нстр Нк hп
bu yerda hp – kran ilmogʼidan to strela boshigacha boʼlgan eng qisqa masofa (yoki polispastda uzunligi (hп1,5 м).
Strela boshi balandligini va ilmoq balandligini montaj qilinayotgan hamma elementlar uchun topib chiqamiz;
Ustunlarni montaj qilish jarayonida balandlikni hisoblayotganda poydevorga qoʼshib montaj qilinishini hisobga olib 1 metr ayriladi
а) ferma uchun
Toʼsin (yoki ferma) uchun ho= ustun balandligiga teng.
Н 12.6+3.8+0,5+3,6=20.5 м
Н 20.5+1,5=22 м
б) yopma plita uchun
Yopma plita uchun ho=ustun balandligi bilan toʼsin(ferma) balandligining yigʼindisiga teng.
(12,6+3,8)0,40,53,31 20,61 м
20,611,5 22,11 м
в) Ustunlar uchun:
Oʼrta ustunlar uchun
Ustun uchun ho = ustun balandligiga teng
12,6+0,5+1,5 = 14,6 м
14,6 1,516,1м
Chetki ustunlar uchun::
12,61,50,514,6м
14,6 1,516.1м
г) Kran osti toʼsini uchun: (ПБ)
Kran ostki toʼsini uchun ho= ustun yelkasigacha boʼlgan masofaga teng.
8,8+1,2+0,5+0,94 = 11,44 м
Н 11,44+1,5 = 12,94 м
III. Biz montaj qilayotgan 1 qavatli binoning orlaiqlari 18*18*18, ustunlar qadami 6 metr, bino uzunligi 120 metr va 6 metrga uzunlikda eng ogʼir konstruktsiya oʼlchami 18,14 tonnagacha. Ushbu konstruktsiyani montaj jarayonida yuk koʼtarish qobiliyati 25 tonnadan kam boʼlmagan, asosiy strelasining uzunligi 10 metrdan kam boʼlmagan avtokran toʼgʼri keldi.
Kran strelasi qulochi L ni grafik usulda, hamda analitik usulda aniqlaymiz. Buning uchun montaj qilinayotgan hamma elementlarni boʼylama kesimini chizamiz.
Kranni strela oʼqini olishda shuni eʼtiborga olish kerakki, nuqta (А) montaj qilish havfsizlik qilish qoidasiga binoan – a – masofa montaj qilinib boʼlgan element qirasidan a =1,5m masofada oʼtish kerak, yoki a=1m masofada montaj qilinayotgan element qirrasidan oʼtish kerak (3-rasmga qarang).
Montaj qilinayotgan element oʼqi boʼylab Nstr masofani olamiz va V nuqtani topamiz.
Strela oʼqi 2 ta nuqta А va V orqali oʼtib kranning sharniri mahkamlangan S nuqtagacha olib kelamiz. Аgarda kran tanlanmagan boʼlsa, unda hsh 1,5m qilib olinadi. (hsh – kran turgan joydan kran sharnirgacha yoki sharnir oʼqidan to kranning aylanish oʼqigacha boʼlgan masofa). Аgarda kran tanlangan boʼlsa, unda bu kattaliklar kranni pasporti orqali aniqlanadi.
Kran strelasi qulochi L quyidagi formula bilan aniqlanadi.
c
Bu yerda nomaʼlum kattalik faqat - qilinayotgan element oʼqidan to S nuqtagacha boʼlgan masofa, buni grafik usulda (agar chizma toʼgʼri chizilgan boʼlsa, masofani oʼlchab topiladi) yoki analitik usulda ham topish mumkin.
Strela qulochini va strela uzunligini toʼsinni yoki fermani montaj qilish uchun topamiz. Toʼsinni montaj qilinayotgan chizmasini chizamiz
Rasmda ikkita uchburchakni quramiz. ABD va CBF, bu yerda a=1,5m (toʼsinni qalinligi eʼtiborga olinmaydi).
Strela qulochi
L c 15.4 1,5 16.9
Strela uzunligi Pifagor teoremasiga asosan topiladi.
Lстр
Umumiy elementlarni montaj qilayotganda kran quyidagi kattaliklarni qanoatlantirishi kerak:
Qм17,92 т; Hқ20.61 м; L16.9 м; Lстр
Berilgan kattaliklar boʼyicha kran Аvtokran XCMG-QY25K5 markali avtokran qanoatlantiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
