Nazarot savollari: 1. Xalqaro tashkilotlarning paydo bo‘lishi va rivojlanishining xronologik tartibda tushuntirib bering.
2. Millatlar Ligasining tashkil topishiga nima turtki boʻldi?
3. BMT tashkil topishi va undan keyingi davrda xalqaro tashkilotlarning rivojlanish tendensiyalarini tushuntirib bering.
4. Xalqaro tashkilotning tushunchasini aytib bering.
5. Xalqaro hukumatlararo tashkilot nima?
6. Xalqaro nohukumat tashkiloti nima?
7. “Xalqaro paratashkilot” nima?
8. Xalqaro tashkilotlar huquqi tushunchasini aytib bering.
9. Xalqaro tashkilotlarga a’zolik masalasi qanday klassifikatsiya qilinadi?
10. Xalqaro tashkilotlarning organlari qanday klassifikatsiyalanadi?
11. O‘zbekistonda xalqaro tashkilotlar huquqi shakllanishi va uni fan sifatida rivojlanib borish tendensiyalarini tushuntirib bering.
1 - Kazus. Ma’lumki, Falastin deyarli bir vaqtda, 2011-yili BMT va YUNESKO kabi tashkilotlarga doimiy a’zolik uchun ariza bilan murojaat qilgan edi. 2011-yili Falastinning YUNESKOga a’zoligi bo‘yicha murojaati YUNESKO Bosh konferensiyasi tomonidan ijobiy hal etildi. Ammo BMTga doimiy a’zo bo‘lishi haligacha (ya’ni 2016-yilning yanvari bo‘yicha) hal etilgani yo‘q. Falastinni suveren, to‘la huquqli davlat sifatida mazkur tashkilotlarga a’zo bo‘lishi bilan bogʻliq jarayonlarda BMTning Xavfsizlik kengashi, YUNESKOning Ijroiya qo‘mitasi kabi asosiy organlarning vakolatlari va qarorlari hal qiluvchi rol o‘ynagan.
Savol:
1. Mazkur tashkilotlarga a’zolik uchun qabul protseduralari qanday? Ular o‘rtasidagi farqni aniqlang.
2. Falastinni ushbu tashkilotlarga a’zo bo‘lish uchun murojaati hamda uni ko‘rib chiqilganligini, tashkilotlarning rasmiy saytlaridagi hujjatlariga asoslangan holda o‘rganing.
3. Falastinni BMTning doimiy a’zoligi uchun murojaati qabul qilinmaganligining sabablari va omillarini tushuntiring bering.
2 - Kazus. Odatda BMTda ayrim davlatlarning “qarzdorligi” bo‘yicha ro‘yxat e’lon qilinadi.
Savol:
1. BMT a’zo davlatlarining “qarzdorligi” deganda nima tushuniladi va uning bu davlatlar uchun qanday huquqiy oqibatlarni keltirib chiqarishini aniqlang.
2. BMTning joriy-yildagi “qarzdor” davlatlarini va ularning qarzdorligini sabablarini BMT rasmiy saytidan tegishli rasmiy hujjatlar asosida aniqlang.
3 - Kazus. Shanxay Hamkorlik Tashkilotining 2016-yili Toshkentda bo‘lib o‘tgan Sammitida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov so‘zga chiqib, O‘zbekiston bundan keyin ham Tashkilot doirasida qarorlarni konsensus asosida qabul qilinishi tarafdori bo‘lib qolishiga alohida to‘xtalib o‘tgan edi.
Savol:
1. Xalqaro tashkilotlar doirasida qaror qabul qilinishida konsensus prinsipining mazmuni va ahamiyatini tushuntirib bering.
2. SHHT doirasida qarorlar qabul qilinishi protsedurasini ko‘rsatib bering.
3. Nima uchun O‘zbekiston SHHT doirasida konsensus asosida qarorlar qabul qilinishi tarafdori ekanligini va uning ahamiyatini asoslab bering.
4 - Kazus. 1996-yili Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti BMTning Xalqaro sudidan yadro qurolini qoʻllashning qanchalik mumkinligi yoki mumkin emasligi bo‘yicha maslahat xulosasini so‘raydi.
Savol:
1. BMTning Xalqaro sudi vakolatlarini, unga murojaat protsedurasini aniqlang.
2. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining bunday so‘rov bilan murojaat qilishining huquqiy asoslarini aniqlang.
3. Xalqaro sudning mazkur so‘rovga javobini Xalqaro sud rasmiy saytidan toping va uning huquqiy tahlilini bering.