O‘zbekiston respublikasi qishloq xo‘jaligi vazirligi toshkent davlat agrar universiteti

3.XULOSA

Auditorlik standartlari auditorlik tekshiruvlarining barcha jihatlarini belgilab beradi. Jumladan, auditorlik tekshiruvi vaqtida dallillarni to’plash, ularni xulosa tuzish vaqtida isbot sifatida ko’rsatish jarayonida auditorlik standartlari muhim rol o’ynaydi. Shuningdek, audi-torlik standartlari tekshiruvda mavjud haqiqiy axborot va audit protsedurasini belgilashga xizmat qiladi. Auditorlik standartlari nafaqat dalillar yig’ish, balki, o’sha dalillarni yig’ish paytida auditordan talab qilinadigan malaka va axloq qoidalarini, tekshiruv paytida qo’llanilishi mumkin bo’lgan auditorlik protseduralarini (taomillarini), shuningdek ushbu dalillarni to’plashda qo’llaniladigan usullarni ham belgilab beradi. Demak, auditorlik standartlari mijoz korxonada auditorlik tekshiruvi o’tkazilish vaqtida butun bir jarayonni boshqarib turishga samarali xizmat ko’rsatadi.

Xulosa qilib shuni takidlash mumkunki keyingi vaqtlarda auditorlik faoliyatining xalqaro ko’lamda rang-barang bo’la borishi jarayoni kuzatilmoqda. Rivojlangan mamlakatlarda 20-asrning so’ng o’n yilligida auditorlik xizmatining yangi turi – guvohlik beruvchi audit turi shakllandi. Auditorlik xizmatining ushbu turi, ayniqsa, bank sohasida keng ko’lamda tarqalmoqda. Bank muassasalari mijozga kredit berishda auditorlik kompaniyalarini guvohlik beruvi shaxs tomon sifatida qaramoqda. Bunda auditorlik kompaniyasi bankdan kredit olgan mijozning kredit shartnomasini bajarish holatini kuzatib boradi.
Hozircha xalqaro standartlar auditorlik tadbirlarini batafsil bayon qilishi va misollar keltirilishi bilan auditorlik faoliyatining milliy standartlaridan farq qiladi.
Shu sababli xalqaro standartlarni o’rganish sifatli o’tkazilgan auditlarning ko’payishiga va jamoatchilik orasida auditor kasbi nufuzining ortishiga ko’maklashadi.
Keyingi vaqtlarda auditorlik faoliyatining xalqaro ko’lamda rang-barang bo’la borishi jarayoni kuzatilmoqda. Rivojlangan mamlakatlar, xususan, AQShda 20- asrning so’ng o’n yilligida auditorlik xizmatining yangi turi – guvohlik beruvchi audit turi shakllandi. Auditorlik xizmatining ushbu turi, ayniqsa, bank sohasida keng ko’lamda tarqalmoqda. Bank muassasalari mijozga kredit berishda auditorlik kompaniyalarini guvohlik beruvi shaxs tomon sifatida qaramoqda.