O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi

3.1-rasm. Muvaqqat sug’orish tarmoqlarini joy­lashtirish sxemalari (M.F.Raximboyev bo’yicha): a - bo’ylama; b - ko’ndalang; 1 - xo’jaliklararo taqsimlagich; 2 - xo’jalik taqsimlagichi; 3 - uchastka taqsimlagichi; 4 - muvaqqat ariq; 5 - o’qariq; 6 - sug’orish egatlari.
3.1-jadval
O’qariqning asosiy ko’rsatkichlari (N.T. Laktayev ma’lumoti)

Muvaqqat ariqning ko’rsatkichlari	Joylashtirish sxemasi
	bo’ylama	ko’ndalang
Eng katta uzunligi, m	600-800	400
Eng kichik uzunligi, m	300-400	300
Eng ko’p suv sarfi, 1/sek.	60	40
Eng kam suv sarfi, 1/sek.	10	10
Muvaqqat ariqlar orasidagi masofa, m	70	egat uzunligiga muvofiq

Sug’orish egatlari ekinlar qator oralariga ishlov berish bilan bir vaqtda olib ketiladi. Egatlar chuqurligi qator oralarining kengligiga bog’liq holda belgilanadi: qator oralig’i 60 sm bo’lganda 12 sm. dan 18 sm. gacha, 90 sm bo’lganda 15 sm. dan 32 sm. gacha qilib olinadi.
G’o’zani birinchi sug’orishda egatlar 10 - 12 sm chuqurlikda, qa­tor oralig’i 90 sm bo’lgan yerlarda egatlar chuqurroq olinadi. Egat olishda asosiy e'tibor o’simliklarni tuproq bilan ko’milib qolmasligiga qaratiladi.
Sizot suvlari yer yuzasiga yaqin joylashgan yerlarda birinchi suv g’o’zani shonalash fazasida beriladi va bu paytda g’o’zaning bo’yi ancha baland bo’lishi bois sug’orish egatlari 12 - 14 sm, navbatdagi sug’orishlarda esa 16 - 18 sm chuqurlikda olinadi. Keng qatorlab ekilgan yerlarda 20 - 32 sm. gacha yetkazilishi mumkin. Mexanik tarkibi yengil tuproqlarning suv o’tkazuvchanligi yuqori bo’lishi tufayli egatlar sayoz, og’ir tuproqlarda esa chuqurroq qilib olinadi. Nishobligi kichik yerlarda egatlarning suv sarfi oshirilishini e'tiborga olgan holda egatlar chuqurroq olinadi: egatning umumiy chuqurligi unga beriladigan suv chuqurligidan 7 - 10 sm katta bo’lishi lozim. Katta qiyalikka ega yerlarda tuproq eroziyasini kamaytirish maqsadida sug’orish egatlari katta nishoblik yo’nalishiga ko’ndalang holda zinapoya shaklida olinadi. Egatlar MT3 - 80X yoki T28X3 traktorlariga o’rnatilgan KPX - 3,6 kultivator-oziqlantirgich yordamida olinadi.