O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jaligi vazirligi

Ko’paytirish yo’llari. 
Bu o’simlik urug’laridan, qalamchalaridan, bachkilari va 
payvand yo’li bilan ko’paytiriladi. Ekishga ajratilgan mevalarning eti yoki mag’zi 
qushlarga yediriladi yoki suvga ivitib qo’yilib, keyin urug’i ajratib olinadi. Qushlar 
cho’qib tashlab ketgan mevalaridan ko’kargan navdalari baquvvat bo’lib o’sadi. 
Ildizlari juda ko’p bachki beradi, ular alohida ajratilib, pitomniklariga ekiladi. 
Urug’lari tuproqqa ekilganda juda kech unib chiqadi. Shuning uchun ularni namli 
qumlarda ekib ko’kartirib, keyin ekish lozim. Novdalaridan 20-25 sm.li qalamchalar 
tayyorlab, ular orqali xam ko’paytiriladi. Payvand qilish eng yaxshi natija beradi yoki 
hosilga kirishni tezlashtirad. Bunda u ikkinchi yili meva beradi.
Zaytun 10 ming gektarga o’stiriladi va xar yili 8,8-11,0 mln. tonna mevasi 
yetishtiriladi. Shu jumladan xosilning ¾ qismi Italiya, Ispaniya, Gretsiya va 
Portugaliyada yetishtiriladi.

---

46 
Bu ekin dastlab Shimoliy Afrikadan kelib chiqqan, sung bizning eramizgacha, 
sung O’rta Yer dengizida va keyin boshka joylarga tarkalib ekilgan.
Biologik xususiyatlari:
o’simlikning novdasi dastlab aprel va iyunь oylaridan 
so’ng iyulning oxirida, sentyabrning boshlanishida ikki davrda o`sib changlanadi. 
Gullash fazasi may oyining oxiridan iyun oyining boshlanishi bilan bo`lib o`tadi. 
Shamol yordamida chetdan changlanadi. Ayrim navlari o`z-o`zidan changlanish 
ta’sirida xosili shakllanmaydi. 
Zaytun yaxshi usib rivojlanishi uchun kuyoshli yorug’ kunlarning kup bulishi va 
xavoning kuruk bulishi talab etiladi. 
Seleksiyasi.
Zaytunning 500 tadan ziyod navlari bor. Shu jumladan 25 ta nav 
sanoat ekini sifatida ishlab chiqarishda keng tarqalgan bo`lib ular quidagilar: 
Askolano, Manzanillo, Seviklano, Missiya, Koredjiolo, Mastoidniy, Monaki, 
Krimskiy-172, 
Nikitekskiy-1, 
Nikitekskiy-11, 
Bakinskiy-47, 
Bakinskiy-68, 
Azarbayjan zaytuni, Shirin zaytuni va boshqalar.