O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jalik instituti oliy matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi

                 Internet порталлар ва сайтлар 

8. 

http://www.gov.uz-

 Ўзбекистон Республикаси ҳукумати портали. 

9. 

http://www.ziyonet.uz-

 ахборот-таълим тармоғи портали. 

---

Kirish 

Informatika  -  (lotincha  so’z  information-  tushuntirish),  (fransuzcha- 

Informatique) so’zi bo’lib, Information (Informatsiya) va Avtomatique (Avtomatika) 

so’zlaridan  tashkil  topgan  va  informatsiya  yig’ishni,  qayta  ishlashni,  uzatishni, 

kompyuter  yoki  boshqa  texnik  vositalar  yordamida  avtomatik  tarzda  amalga 

oshirishni o’rganishga bag’ishlangan fandir.       

Bu fan G’arbiy yevropa davlatlari va Amerikada «Somruter Science», MDH va 

Sharqiy  yevropa  davlatlarida  esa  «Informatika»  nomi  bilan  yuritiladi.  Bu  o’rinda 

elektron  hisoblash  mashinalari  juda  katta  hajmdagi  informatsiyani  qayta  ishlashga 

imkon beradigan samarali quroldir. 

Ikkinchi  muhim  tushunchasi  «Informatsion  texnologiyalar»  tushunchasidir. 

Odatda,  «texnologiya»  so’zi  moddiy  ishlab  chiqarish  sohasiga  nisbatan  ishlatilib, 

biror materialni qayta ishlash yoki predmetni tayyorlash jarayonining maxsus texnik 

usullarini  ifodalash  maqsadida  ishlatiladi.  Bundan  tashqari  grekchadan  tarjima 

qilganda  san’at,  mahorat  degan  ma’noni  bildiradi.  Informatsion  texnologiyalarda 

qayta ishlash uchun «xomashyo» sifatida «axborot» qaraladi va u kompyuter -dastur 

va qo’shimcha texnik vositalar yordamida avtomatik tarzda qayta ishlanadi. 

Hozirgi  kunga  kelib,  «Axborot  texnologiyalar»  informatika  fanining  ajralmas 

bir qismi bo’lib, u inson faoliyatining turli sohalarida uchraydigan informatsiyalarni, 

apparat-dastur  vositalari  va  usullari  yordamida  qayta  ishlash  kabi  vazifalarni 

bajarishga mo’ljallangan. Bu ta’rifdan ko’rinib turibdiki, informatika va informatsion 

texnologiyalar tushunchalari bir-biriga juda yaqin. 

Informatsion  texnologiyalarning  asosiy  apparat  vositasi  elektron  hisoblash 

mashinasidir.  Dunyo  bozorida  mavjud  turli-tuman  EHM  parklari  orasida  IVM 

(International Business Machine Corporation) kompyuterlari yetakchi o’rin tutadi. 

Informatika atamasini 1969 yilda fransuz olimlari tomonidan kiritilgan bo’lib, uning 

ma’nosi ―axborotni shaklan almashtirish‖ haqidagi fan demakdir.  

Informatsiya  bu  bizni  o’rab  turgan  moddiy  olamning  ob’ektlari,  voqea-

hodisalari,  jarayonlar  va  ularning  o’zaro  ta’siri,  rivojlanishi  va  hakazolar  haqidagi 

ma’lumotlar  to’plamining  inson  tomonidan,  uning  sezish  organlari  yoki  yordamchi 

texnik vositalar yordamida anglanishi, o’rganilishi natijasida hosil bo’lgan xulosa va 

ma’lumotlardir.  Informatsiya  odatda  uzluksiz  (analog)  va  raqamli  (diskret) 

ko’rinishlarda  bo’ladi.  Uzluksiz  informatsiyaga  misol  sifatida  odam  tovushini, 

musiqa  asarini,  raqamli  signalga  esa,  0  va  1  sonlar  kombinatsiyalari  orqali 

ifodalangan uzlukli ma’lumotlarni keltirish mumkin.

 

---