O’zbekiston respublikasi o’rta va maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston davlat jahon tillari universiteti

Tovush hosil bo’Iishi

O’pkadan chiqib kelayotgan havo oqimi nafas yo’li orqali bo’g’izga o’tadi va bo’g’izda joylashgan tovush paychalariga yetib keladi. Tovush paychalari erkin holatda bo’lsa, havo oqimi oson o’tadi, tovush paychalari titramaydi va bu holatda jarangsiz undosh tovushlar hosil bo’ladilar. Tovush paychalari tarang holatda bo’lsa, havo oqimi tovush paychalari oralig’idan siqilib o’tadi, tovush paychalari titraydi va natijada unli tovushlar va jarangli undosh tovushlari hosil bo’ladi. Tovush paychalaridan o’tgan havo halqumdan og’iz yoki burun bo’shlig’iga o’tadi. Bu yumshoq tanglay va kichik tilning holatiga bog’liq. Kichik til ko’tarilgan holatda burun bo’shlig’i yolini to’sadi va havo oqimi og’iz bo’shlig’idan o’tib,og’iz tovushlar hosil bo’ladi. Kichik til tushirilgan holatda, og’iz bo’shlig’iga yo’l yopilib, havo oqimi burun bo’shlig’idan o’tadi va burun tovushlar hosil bo’ladilar. Og’iz bo’shlig’idan o’tayotgan havo oqimi to’siqqa uchrasa-undosh tovushlar hosil bo’ladi, to’siqqa uchramasa-unli tovushlar hosil bo’ladi.