Ozbekiston respublikasi oliy va


S = J  f ( x ) d x = F(b) - F(a)



Download 7,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet150/175
Sana09.07.2022
Hajmi7,4 Mb.
#760025
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   175
Bog'liq
MATEMATIKA O‘QITISH METODIKASI Алихонов

S
= J 
f ( x ) d x = F(b) - F(a).
a
Aniq integral mavzusi muammoli ta ’limning 
muammoli vaziyatlari asosida tushuntirildi. Bu 
m avzuning ilmiy m etodik isbotini talabalar 
qo'yilgan muammoli vaziyatlami ilmiy-metodik 
yechimlarini o ‘zlari topishga harakat qiladilar 
degan umiddamiz.
Masala. 
Balandligi 
h
ga asosi 
a
ga teng bol'gan 
uchburchakning yuzasini hisoblang.
B e r i l g a n u c h b u r c h a k
OAB OB=h,
AB=a, OA=y-kx.
Y e c h i s h :
(
1
)
0
к
A
a
X
У
29-chizma.
S =

/ (
x)dx
= J
—xdx =
a x
h i
h ■
 2
= - a h .
2
266


QUYIDAGI INTEGRALLARNI HISOBLANG

xVx + l
с 
dx
r xdx
Javobi:
Vx
2
+ 1 + C .
4


In
2
xdx.
5. 

ex
cos 
xdx.
6-§. Differensial tenglamalar
Ixtiyoriy nuqtasiga o'tkazilgan urinm aning burchak koeffitsiyenti 
absissasining ikkilanganiga teng bo'lgan xossaga ega egri chiziq tengla- 
masini topayiik.

e с h i s h . Masala shartidan egri chiziqning 
M(x,y)
nuqtasiga o'tka- 
zilgan urinmaning burchak koeffitsiyenti 2x ga tengligi kelib chiqadi. Ikkinchi 
tomondan urinmaning burchak koeffitsiyenti 
M
nuqtaning ordinatasi 
у
dan 
absissasi x bo‘yicha olingan hosiladan iboratdir. Shunday qilib, ushbu tenglikka 
ega bo'lamiz:
(
1

yoki (
2
) tenglik asosida egri chiziq tenglamasini topishga, ya’ni 
o‘zgaruvchi 
у
ni x ning funksiyasi sifatida ifodalashga urinib ko‘raylik. (
1

tenglik hosilani o‘z ichiga oladi; (
2
) tenglik esa izlanayotgan 
funksiyaning 
differensialini o‘z ichiga oladi; shuning uchun bunday tengliklar differensial 
tenglamalar deyiladi. Ildizlari sonlardan iborat bo'lgan algebraik tenglama- 
lardan farqli o'laroq differensial tenglamalarning yechimi .deb differensial 
tenglamani qanoatlantiruvchi x o'zgaruvchining funksiyasiga aytiladi, ya’ni 
u shunday funksiyaki, tenglamadagi 
у
ning o'rniga qo'yilganda, uni ayniyatga 
aylantiradi. 
у
ni xuddi shu funksiya deb faraz qilib (
2
) tenglikni ayniyat , 
sifatida qarashi mumkin; uni integrallab topiladi:
(

Download 7,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   175




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish