Oʻzbеkistоn rеspublikаsi оliy vа

Mavzu: Laboratoriya ishlarini bajarishda ishlatiladigan asboblar boʼyicha umumiy koʼrsatmalar va mashgʼulotlarini oʼtkazishda texnika xavfsizligi qoidalari.

Kimyodan amaliy ishlarni boshlashdan oldin talaba texnika xavfsizlik qoidalari bilan tanishib chiqishi va bu xaqida maxsus daftarchaga imzo chekish, hamda quyidagi laboratoriyada ishlash qoidalariga qa’tiy rioya qilishi talab etiladi.

1. 
   Laboratoriyada har bir talaba tajribani o’zi uchun belgilangan ish o’rnida xalat kiygan xolda bajarishi lozim.
   
2. 
   Laboratoriyada chekish, suv ichish va ovqatlanish mumkin emas.
   
3. 
   Tajriba boshlanishidan avval talaba ishnig mohiyatini bilishi zarur, asbob va reaktivlarni tayyorlashi, so’ngra o’qituvchi yoki laborant ishtirokida ishini boshlashi lozim.
   
4. 
   Zaharli moddalar bilan bajariladigan tajribalar faqat mo’rili shkafda bajarilishi kerak.
   
5. 
   Rakavinaga ishlatilgan kislota va ishqorlarning eritmalarini to’kish, probirka siniqlari, hагхil qog’ozlarni tashlash mumkin emas. Bularnimo’rilishkafdagimaxsusidishlargatashlashkerak.
   
6. 
   Reaktivlarni keragidan ortiq miqdorda olish yaramaydi. Reaktiv ortiqcha olingan bo’lsa, uning o’zini idishiga qaytarib quymasdan belgilangan aloxida idishga solish kerak.
   
7. 
   Reaktivlarni qo’lga, teriga va yuzga tekkizmang. Chunki ko’p moddalar ko’z va teriga ta’sir etadi .
   
8. 
   Ajralib chiqayotgan gazning hidini bilish kerak bo’lsa u xolda kaftingiz bilan o’zingiz tomon yelpib hidlang.
   
9. 
   Reaktivlar solingan idishlarning yorlig’i (etiketikasi) bo’lishi kerak. Laboratoriyada nomi yozilmagan reaktivlardan foydalanish taqiqlanadi.
   
10. 
    Probirkada suyuqliklarni qizdirganda idishni qiya ushlab, asta-sekin qizdirish kerak. Bunda probirka og’zini o’zingizga va boshqalarga qaratmang.
    
11. 
    Yonib turgan gaz gorelkasi, elektr asboblarini nazoratsiz qoldirmang.
    
12. 
    Laboratoriyada ishlayotgan talabalar dori quti va o’t o’chirgich asboblar turadigan joyni bilishlari kerak.
    
13. 
    Laboratoriyada birinch tibbiy yordam ko’rsatish qutichasida kaliy permanganat, kaliy gidrokarbonat, yod, paxta, bint, kuyishga qarshi malham dorilar bo’lishi kerak.
    
14. 
    Ish tugagach, ish joyini tartibga keltirishni, suv jo’mragini berkitishni, gaz va elektr asboblarini o’chirishni unitmang.
    

Rasm.1.Gazning hidini bilish.

Gaz va suyuqliklarni hidini bilishda gaz yig'ilgan idish ustiga egilmaslik yoki yuzga yaqin keltirmaslik kerak. Gaz yo'nalishini kaft yordamida astagina о'z tomonga yo'naltirish va ehtiyotlik bilan hidlash kerak.