O‘zbekiston respublikasi oliy va

O‗qitish vositasi: 
Ma‘ruza matni, kompyuter texnologiyalari, chizmali 
organayzerlar, format qog‗ozlari, markerlar, skotch.
O‗qitish metodi va shakli: 

Ma‘ruza, aqliy hujum, namoyish etish, kutish 
hamrohi va chizmali organayzerlar texnikasi; 

Frontal, jamoaviy, guruhlarda ishlash. 
O‗qitish uchun yaratilgan 
shart-sharoitlari: 
Texnik 
qurollar 
bilan 
jihozlangan 
auditoriya, 
guruhlarga bo‗linib ishlash uchun maxsus o‗rindiqlar.
Monitoring va baxolash: 
Savol-javob, reyting tizimi asosida baholash, nazorat 
savollari va vazifalar. 
 
―Ishlab chiqarish harajatlari‖ mavzuida tayyorlangan ma‘ruzaning texnologik 
kartasi. 
Bosqichlar 
O‗qituvchi faoliyatining mazmuni 
Talaba faoliyatining 
mazmuni 
I. Kirish 
bosqichi 
(10 daqiqa) 
1.1.Mavzuning 
nomi, 
maqsadi, 
o‗qitish 
natijalarini, 
mavzuning 
rejasini e‘lon qiladi. 
1.2.Mavzu bo‗yicha asosiy tushuncha 
va tayanch iboralarni sharhlaydi va 
ularni yozdiradi. 
1.3.Baholash 
mezonlarini 
e‘lon 
qiladi.
Tinglaydilar.
Asosiy tushuncha va iboralarni 
yozib oladilar. 
II. Asosiy 
bosqich 
(60 daqiqa) 
2.1.Bugungi o‗quv mashg‗ulotida 
nimalarni 
muhokama 
qilinishini 
chuqur o‗ylab javob berishni, unda 
asosiy tushuncha va iboralarning 
o‗rnini 
aniqlashni, 
ularning 
o‗rganilish ketma-ketligini raqamlar 
asosida 
belgilashni 
taklif 
qiladi 
(Kutish hamkori. 1-ilova).
2.2.Aqliy hujum metodi yordamida 
talabalarni faollashtiradi. «Doimiy 
harajatlar 
deganda 
nimani 
tushunasiz?» savolini beradi va qisqa 
iboralar 
bilan 
javob 
berishini 
so‗raydi. Javoblarni doskaga yozib 
Daftarlariga yozib, asosiy 
tushuncha va iboralarni 
raqamlar bilan belgilab 
chiqadilar. 
Savolga javob beradilar. 
Javoblari 
guruhlashtirib, 
klaster 
ishlab 
chiqishga 
yordam beradi. 

---

125 
boradi. 
2.3. Javoblarni guruhlashtirishni va 
sistemalashtirishni 
taklif 
qiladi. 
Talabalar bilan hamkorlikda, ularning 
javoblari 
asosida 
klaster 
ishlab 
chiqadi (2-ilova – o‗qituvchining 
varianti). 
Faoliyat 
jarayonida 
javoblarni aniqlashtiradi, tuzatadi, 
o‗zgartirishlar kiritadi.
2.4.Rejalar asosida (klasterga qarab) 
mavzuning 
mazmunini 
yoritadi. 
Ekranda chizmali organayzerlarni 
namoyish etib, personalning xizmat-
kasb jihatidan ko‗tarilish tizimini, 
kadrlar zaxirasi va ular bilan ishlash, 
kadrlar 
zaxirasini 
shakllantirish 
manbalari 
kabilarni 
sharhlaydi, 
tushuntiradi (slaydlar).
2.5.Talabalarni 
uchta 
guruhga 
bo‗ladi.T-sxemani to‗ldirish qoidasini 
tushuntiradi 
(3-ilova). 
Oldin 
individual, 
so‗ngra 
guruhlarda 
mavjud savollar (4-ilova) bo‗yicha T-
sxemani to‗ldirishni aytadi. Format 
qog‗ozlarini 
tarqatib, 
guruhlarda 
faoliyatni tashkil qiladi. 
Guruhlar ishini kuzatadi, yo‗naltiradi, 
maslahatlar beradi. 
2.6.Olingan 
natijalar 
bo‗yicha 
taqdimot o‗tkazilishini e‘lon qiladi. 
Taqdimot jarayonida talabalar bilan 
birgalikda sxemaning to‗liq ishlab 
chiqilganini 
tahlil 
qiladi, 
kamchiliklarni 
to‗ldiradi, 
aniqlashtiradi, 
to‗g‗rilaydi 
va 
baholaydi.
2.7.T-sxemaning 
oxirgi 
to‗g‗ri 
variantini daftarlariga ko‗chirishni 
taklif qiladi. 
Eshitadilar. 
Zarur 
ma‘lumotlarni yozib oladilar. 
Fikr almashadilar. 
Har bir talaba individual T-
sxemani ishlab chiqadi. So‗ng 
T-sxemalar solishtiriladi va 
bita 
umumiysi 
guruhlarda 
ishlab chiqiladi. 
Guruh 
sardorlari 
ishlarini 
doskaga ilib, uni sharhlay-di. 
(5 
daq.). 
Boshqa 
guruh 
a‘zolari qo‗shimchalar kirita-
di, 
to‗g‗rilaydi, 
savollar 
beradi. T-sxemani daftarlariga 
ko‗chiradilar. 

---

126 
III. 
Yakuniy 
bosqich 
(10 daqiqa) 
3.1. 
Mavzuni 
umumlashtiradi, 
xulosalar qiladi va yakun yasaydi. 
Talabalar diqqatini mavzuning asosiy 
tomonlariga qaratadi.
3.2.Talabalar faoliyatini baholaydi: 
eng faol ishtirokchilar bilan birga 
guruh ishlarida eng sust ishtirok 
etganlarni ham aytib o‗tadi. Guruh 
ishlarini samarasini oshirish bo‗yicha 
takliflar beradi.
3.3.Talabalarga mashg‗ulot boshida 
belgilangan asosiy tushuncha va 
iboralarni 
ketma-ketligi 
taqdim 
etilgan ma‘lumotni bayon etish 
strukturasi bilan solishtirishni taklif 
qiladi (5-ilova). 
3.4. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa 
beradi: (1) ma‘ruza materialini insert 
texnikasini qo‗llagan holda o‗rganib 
chiqish; 
(2) 
insert 
jadvalini 
to‗ldirishni ta‘kidlaydi. 
Eshitadilar.
Asosiy tushuncha va iboralarni 
uzlari tuzgan ketma-ketlik 
bilan solishtirib ko‗radilar.
Vazifani yozib oladilar.