|
Revizor - dasturi viruslarga qarshi qo’llaniladigan dasturlar ichida eng
ishonchlisidir. Chunki u, dasturlar, fayllar va tizimli diskning ishchi sektorining oldingi xolatini o’rganib chikadi, so‘ngra ularda buladigan o’zgarishlarni solishtirib va shu yo’l bilan viruslardan tozalab chikadi.
Filtrli dastur - uncha katta bulmagan rezidentli dastur bo’lib, kompyuterning me'yoriy ishlashiga xalakit beruvchi viruslarni aniklab o’chirishga muljallangan buladi.
Vaqtcinali yoki immunizatorli dasturlar - rezidentli dastur bulib, fayllarni zararlanishiga yo’l qo’ymaydi. U fakat ma'lum bo’lgan viruslardan kompyuterni asrab qolishi mumkin. Virusli epidemiyadan fayl, katalog va disk sektorlarini asrash uchun Doctor Web nomli antivirus dasturi keng qo’llanilmokda.
Doctor Web dasturi ko’plab xavfli viruslarni aniqlab o’chirish uchun qo’llanilmokda. Hozirgi paytda Doctor Web antivirus dasturining Windows uchun mo’ljallangan DrWeb32 nomli turi ishlab chikilgan bo’lib, uning bazasiga juda ko’plab virus turlari kiritilgan va uning bazasini INTERNET orkali yangilab turish imkoniyati mavjud.
Takrorlash uchun savollar
Kompyuter virusi nima?
Dastur viruslarining ishlashi qanday va ular kompyuterga qanday zarar etkazadi?
Makroviruslar qanday axborotlarga ta'sir kiladi?
"Troyannwy kon" dasturlari nima uchun ishlatiladi?
Kompyuter viruslaridan himoyalanish usullari nimalardan iborat?
Viruslardan himoyalanishning qanday vositalari ishlatiladi?
Antivirus dasturlari qanday turlarga bo’linadi?
Apparat himoya vositasi qanday amalga oshiriladi?
-ish. ARXIVATORLAR. ARXIVLI FAYLLAR TASHKIL ETISH
TEXNOLOGIYASI
Ishning maqsadi:
Parol quygan holda arxivli fayllar tashkil qilish texnologiyasini o'rganish.
Arxivga yangi fayllarni ko‘shish yoki arxivdan olib tashlash
texnologiyasini o‘rganish.
Arxivli fayl tarkibini ko’rish.
Ishni bajarish tartibi.
Nazariy ma'lumot va adabietlarni o‘rganish.
Amaliy ish uchun berilgan topshiriqni bajarish.
Nazorat savollarga javob berish.
Amaliy ish uchun topshiriq.
Bir nechta fayllardan iborat katalog yarating.
Biror arxivatordan foydalanib, katalogdagi fayllarni arxivga kiriting.
Arxivdagi fayllarni boshka bush katalogda kayta tiklang.
3.2 va 3.3 punktlardagi ishlarni parol kuygan xolda kayta bajaring.
Uzi ochiluvchi arxiv fayl yarating.
Arxiv faylni 1 Mb li bulaklarga bo‘lgan xolda arxivlang.
Arxiv ichidagi biror fayl tarkibini ekranga chikaring.
Nazariy qism.
Arxivatorlar va ularning vazifalari
Arxivatorlar-maxsus dasturlar bulib, ular ma'lumotlarni to’la saklagan xolda bir yoki bir nechta fayllarning xajmini kichraytirish hisobiga magnit disklarida joyni tejash uchun xizmat kiladi.
Arxivator tomonidan arxivda joylashtirilgan fayllar-arxivli fayllar deyiladi. Arxivli faylga yangi fayllarni qo’shish yoki olib tashlash mumkin. Xar bir arxivli fayl o’zining mundarijasiga ega bulib, uning yordamida arxivdagi fayllarning nomi, xajmi xamda yaratilgan sana va vakti haqida ma'lumotlarga ega bo’lish mumkin.
Arxivdagi fayllarni aynan oldingi holga kaytarib tiklash jarayoni - arxivli faylni ochish orkali amalga oshiriladi. Shuning uchun fayllarni arxivlarga joylashtirish yoki ularni qayta ochish jarayonlari uchun arxivator - dasturlardan foydalanish lozim.
Xozirgi paytda o’nlab arxivator - dasturlar mavjud bulib, ular asosan imkoniyatlari, funktciyalari xamda ish rejimlari bilan bir - biridan farq kiladi. Keng tarkalgan ARJ arxivator-dasturi bilan tanishib chikamiz.
ARJ arxivator va u bilan ishlash
ARJ arxivator-dasturining quyidagi imkoniyatlari mavjud:
joriy katalogdagi fayllarni (jami 32000 faylga) yagona arxivli faylga
joylashtirish;
arxivga yangi fayllarni kushish yoki arxivdan olib tashlash;
arxivli fayl tarkibini ko’rish;
arxivator xakida ma'lumotga ega bo’lish;
arxivdagi fayllarni ketma-ketligini tartiblash, izohlarni fayllarda ko’llash;
o’z - o’zini ochuvchi arxivli fayllarni yaratish va xokazo.
ARJ arxivatori hakida to’la ma'lumot olish uchun buyruk satrida quyidagini kiritish kerak.
ARJ - ? yoki ARJ / ?
Uning umumiy formasi kuyidagi kurinishga ega:
ARJ < buyruk > [<1-kalit> [<2-kalit>...]] [fayllarning ismlar ruyxati>] Bu parametrlardan ikkitasi, ya'ni:
va majburiy parametrlar bulib xisoblanadi, shuning uchun ularni ko’rsatish majburiydir.
parametri bitta simvol kurinishida ARJ arxivator nomidan keyin yoziladi va kuyidagi funktciyalarni bajarishni belgilaydi:
a - fayllarni arxivga yig’ish;
u - yangi fayllarni arxivli faylga qo’shish;
f - fakat yangi fayllarni arxivga qo’shish;
e - arxivdagi fayllarni joriy katalogda ochish;
d - fayllarni arxivdan o’chirish;
t - arxivni to’la testdan o’tkazish;
w - matnli qatorni arxivdan topish va xokazo;
< Arxiv ismi > parametrida arxivli faylning nomi beriladi. Arxivli faylning kengaytmasini yozish shart emas, chunki yangi arxivli fayl xosil kilinganda, u avtomatik ravishda o’zlashtiriladi (ARJ kengaytmasini oladi). Arxivatorning umumiy ko’rinishidagi kvadrat kavs ichida keltirilgan parametrlar majburiy bo’lmagan parametrlardir. Unda xar bir kalit " _ " belgi bilan boshlanadi. Bundan tashkari kalit belgi sifatida " / " belgini ham ishlatish mumkin.
ARJ arxivatorini amalda qullash bo’yicha misollar ko’rib chiqamiz:
Masalan DOKUMENT nomli katalogdagi fayllarni arxivga yig’ish talab etilsin. Unda DOKUMENT katalogiga kirib, MS DOS ning buyruk satriga kuyidagi buyruk beriladi:
ARJ a dokument (Enter)
bu erda arj - arxivator;
a - arxivga yigish buyrugi;
dokument - arxivli faylga berilgan nom.
Buyruk bajarilgandan so’ng joriy katalogda dokument. ARJ nomli arxivli fayl xosil buladi.
Bu arxivli faylni kayta ochish uchun kuyidagi buyruk beriladi: ARJ e dokument (Enter) bu erda : ARJ - arxivator;
e -arxivni ochish buyrugi;
dokument - ochilishi kerak bo‘lgan arxivli faylning nomi.
Bo’laklab bo’lib va qirqib arxivlash
Ba'zida fayllar siqilganda xam diskka sig’maydi. Bunday xollarda katalogdagi fayllarni bo’laklarga bo’lib arxivlash xam mumkin.
Masalan, katalogdagi bitta mavzu.txt faylini arxivlash uchun buyrukni
Do'stlaringiz bilan baham: |
