O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va

7. Afaziya – bosh miyaning nutq zonalarining joyi shikastt lanishi bilan bog‘liq holda nutqning to‘liq yoki qisman yo‘qolishi.

8. Duduqlanish – nutq apparati mushaklarini ixtiyoriy pay tortishishi natijasida sur’at-ohangning buzilishi.

9. Bradilaliya – nutqning patalogik sekinlashgan sur’ati.

10. Taxilaliya – nutqning patologik tezlashgan sur’ati.

11. Disgrafiya – yozish jarayonining qisman buzilishi.

12. Agrafiya – yozish jarayonining mutlaq yo‘q bo‘lishi.

13. Disleksiya – o‘qish jarayonining qisman buzilishi.

14. Aleksiya – o‘qish jarayonining mutlaq yo‘q bo‘lishi.

§16. Logoped shaxsi

Logoped umumnazariy va maxsus ixtisosli bilimlar tizimini egallagan bo‘lishi kerak. Bu bilimlarning majmui va kengligi unda nuqsonli rivojlanishning tipologiya va tarkibi, nutqiy noo mukammallikning oldini olish va uni bartaraf etish usullari haqidagi, ruhiy-pedagogik ta’sir etish metodlari to‘g‘risidagi tasavvurlarni shakllantiradi.

Logoped nutq buzilishlarini payqab olishi, ularni tuzatish va bartaraf etish usul hamda metodlarini egallagan bo‘lishi, bunday nuqsonlarning oldini olishga doir profilaktik ishlarr ni yo‘lga qo‘yishi, nutqi zaiflashgan bolalarni maktabgacha tarbiya yoshida ham, maktab yoshida ham ona tili bo‘yicha o‘qitishning maxsus metodlaridan qo‘llay olishi, g‘ayritabiiy nutqli bolalarning muhim psixik xususiyatlarini bilishi, ularni tarbiyalash usul hamda metodlarini egallagan bo‘lishi, ulardagi oliy miya qobig‘i faoliyatini tuzatish va rivojlantirish uslublarr ini qo‘llay olishi kerak. Logopedning ixtisosi bo‘yicha chuqur bilimga egaligi dasturlarni, maktab darsliklarini, logopediya bo‘yicha qo‘llanmalarni bilishni o‘z ichiga oladi. Bolalarni o‘qitish, tarbiyalash va ularning buzilgan nutqlari yuzasidan


tizimning rivojlanishiga – nutqiy muhit, muomala, emosional aloqa va boshqa omillarning ta’sirini aniqlash imkonini beradi. Eshitishi normal bo‘lgan bolaning kar-soqov ota-ona qo‘lida tarbiyalanuvchi, surunkali kasal bo‘lib tez-tez kasalxonalarda davolanuvshi bolalarda nutqning rivojlanmay qolishi, oilada uzoq vaqt davom etuvchi ruhiy shikastlanish va ikki tillik boo lada duduqlanishning yuzaga kelishiga sabab bo‘lishi nutqiy muhitning nutq rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatishiga misol bo‘ladi.