O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta

32-rasm. Yuqori samarali suyuqlik xromatografining tuzilish chizmasi.
1—qo‘zg‘aluvchan faza solingan idish: 2—nasos; 3—tekshiriluvchi namunani kiritish joyi: 4—xromatografiyalash kolonkasi. 5—detektor.

Baliq moyi tarkibidagi viatmin A miqdorini yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi usulida aniqlash

Aniqlanuvchi eritmani tayyorlash:

0,7 g baliq moyi (aniq tortma) 25 ml hajmli o‘lchov kolbasida geksanda eritiladi va belgisigacha geksan bilan yetkaziladi. Tayyorlangan eritma xromatografik kolonkaga yuborishdan oldin sentrifugalanadi.
Standart eritmani tayyorlash:
0,035 g yoki 0,021 g (aniq tortma) faolligi 1 yoki 1,7 mln-ME/g bo‘lgan retinol palmitatning moyli eritmasi hajmi 100 ml bo‘lgan o‘lchov kolbasiga solinadi, geksanda eritiladi va belgisigacha yetkaziladi. Tayyorlan- gan eritmadan
2 ml olib, hajmi 50 ml bo‘lgan o‘lchov kolbasiga solinadi va gcksan bilan belgisigacha yetkaziladi. Eritma xromatografik kolonkaga yuborishdan oldin sentrifugalanadi. Eritmani qorong‘i, harorati 0⁰Cdan oshmagan joyda 5 kun davomida saqlash mumkin.

Xromatografiyalash sharoitlari:

Silasorb-600 (zarracha kattaligi 5 mkm) sorbent bilan to‘ldirilgan 120x2 mm li kolonka. Qo‘zaluvchan faza: geksan-dietil efiri (99,8:1,2). Oqim tezligi - 200 ml/min. Kolonka harorati - xona harorati. Detektor
— UB-spektrofotometr, 326 nm.
Aniqlanuvchi va standart eritmalar hajmi — 10 mkl dan. Xromatografiyalash kamida 3 marta qaytariladi. Bitta tahlil uchun elyuyent hajmi

• 
  2000 mkl. Retinol palmitatning ushlanish vaqti: 1,3-sis-izomer — 580 mkl (2,9 minut), trans-izomer (to‘liq) — 710 mkl (3,5 minut).
  

Aniqlash tartibi:
Xromatograf yuqorida keltirilgan sharoitda tayyorlanadi. Namunalar kolonkaga yuboriladi va retinol palmitatning cho‘qqilari bo‘yicha sistema- larni ishlatish mumkinligi xaqidagi 1 va 2 mezonlar hisoblanadi.
Baliq moyi tarkibidagi A vitamin xromatogrammadagi 2 ta cho‘qqi retinol palmitatning 1,3-sis va trans izomerlarining ushlanish vaqti bo‘yicha aniqlanadi.
A vitamin miqdori (A) 1 g preparatga nisbatan ME da quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
S  C  25
_{X } i s

s
S  m
bu yerda: S_i — aniqlanayotgan eritmadagi retinol efirlari cho‘qqilari yuzalarining yig‘indisi;
S_S — standart eritmadagi retinol efirlari cho‘qqilari yuzalarining yig‘indisi;
C — standart eritmadagi A vitaminining ME/ml dagi konsentratsiyasi;
m — baliq moyining g lardagi aniq og‘irligi; 25 — suyultirish hajmi, ml;
Baliq moyi tarkibidagi A vitamining miqdori 350-1000 ME/g bo‘lishi kerak.