O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta

Bank  o‘tkazmasi  orqali  hisob-kitob.  Bu  yerda  sotuvchi  tomonidan  tovar 
yetkazib  berilgan  paytdan  boshlab  to  pulni  olguniga  qadar  quyidagi  operatsiyalarni 
bajarish uchun vaqt kerak bo‘ladi:  
-  sotuvchi  shartnomada  ko‘rsatilgan  hujjatlarni  komlekt  qilib  sotib  oluvchiga 
hisob yuboradi. 
- hujjatlarning komplekt bo‘lishi uchun pochta orqali kelishiga qarab. 
-  sotib  oluvchi  hujjatlarni  qabul  qilib,  ularning  shartnoma  shartlariga  mos 
kelishini tekshiradi va o‘z bankiga taqdim etilgan hisob asosida ko‘rsatilgan summani 
talabnoma asosida to‘lash uchun murojat etadi.  
-  sotib  oluvchining  banki  sotuvchining  bankiga  pul  o‘tkazayotganligi  haqida 
xabar beradi.  
-  sotuvchining  banki  mijoziga,  uning  hisob  raqamiga  pul  kelib  tushganligi 
haqida xabar qiladi.  

---

74 
 
To‘lovni tezroq amalga oshirish sotib oluvchini qizitirmaydi, chunki u aylanma 
vositalarini iqtishod qiladi. Shuning uchun ham sotib oluvchiga pulni to‘lashi uchun  
ma’lum  bir  muddatlarni  belgilab  berish  maqsadga  muvoffiq  bo‘ladi.  Ushbu  hisob-
kitob  tizimi  sotuvchiga  yetkazilgan  tovar  uchun  pul  to‘lanishiga  kafolat  bermaydi. 
Shuning  uchun  ham  odatda  shartnoma  shartlariga  sotib  oluvchiga  yyetkaziladigan 
tovar uchun pul to‘lab berishi haqida moliyaviy garov xatini taqdim etishi majburiyati 
kiritiladi.  Eng  ishonchlisi  bu  banklarning  kafolatidir.  Chunki  ular  sotib  oluvchi 
o‘rniga  shartnomada  ko‘rsatilgan  to‘lovlarni  amalga  oshirish  majburiyatini  oladilar. 
Sotib  oluvchi  esa  o‘z  navbatida  to‘lovni  bajara  olmaslik  xatariga  mos  ravishda 
bankka, kafolat berganlik uchun pul to‘laydilar. Banklarning kafolat berganligi uchun 
to‘lanadigan  pul  qiymati  "firmaning  obro‘  yetiboriga,  moliyaviy  axvolining 
perspektivasiga, shuningdek, bank berayotgan kafolatning qiymatiga bogliq bo‘ladi".