O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta

Transkripsiya va sheva materiallarini transkripsiyada yozish ko‘nikmalari uchun qo‘shimcha tavsiyalar

Talaba butun amaliyot davomida material to‘plash jarayonida transkripsion yozuv tizimidan foydalanadi. Transkripsiya bilan yozilgan materiallar shevaning takrorlanmas xususiyatlarini ko‘rsata oladi.

Shuning uchun ham transkripsion yozuv uchun zarur bo‘lgan harflarni va shartli belgilarni qayd qilib o‘tishni lozim deb topdik. Talaba amaliyot vaqtida bundan bemalol foydalanish mumkin. Transkripsiya bilan yozish uchun quyidagi transkripsion belgilar ishlatiladi:

Unlilar:

a – til oldi, lablangan, umumturkiy tillarga xos unli. Adabiy orfografik a dir. Bu tovush singarmonizmni saqlagan o‘zbek shevalarida hamda ayrim Farg‘ona tip shevalarida mustaqil fonema sifatida ishlatiladi: bulaq, q’shlaq, soraq. Baynalminal so‘zlarda rus tilidagi a tovushiga mos keladi.

כ – til orqa, lablangan, keng unli. Adabiy orfografik o: כdam, erzכen, sorәy (Toshkent), כdәm, әrzכn // әzzכn, sәrәy (Namangan).

ә - til oldi, lablanmagan, o‘rta-keng unli. Adabiy orfografik a: (Qo‘qon, Marg‘ilon, Andijon, Toshkent shevalarida ishlatiladi).