|
5-rasm. Ish joyidan olingan xilma xillikning ko’rinishlari.
Miqdoriy fikrlash sohasida texnik chuqur bilimga egalik, muammolarni yechish va kommunikatsiya mahoratlari va Qo’shma shtatlar chindan ham qat’iy matematika va tabiiy-ilmiy ta’limda oladigan yetarli miqdordagi talabalarga ega emas. Kelajak uchun bunday rejalarni amalga oshirmaydigan tashkilotlar xilma xil yoki unday bo’lmagan, chuqur bilimga ega kadrlarni o’zlari harakat qilib topishlari mumkin. Va nihoyat aholining qarishi tashkilotlar oldida turgan faqat yoshga doir muammo emas. Xersning 50 million avlodining ayrimlari ishni va oilaviy majburiyatlarni sohtalashtirishadi. Ana endi Y avlodi a’zolarining 76 millionga yaqin kishisi ishchi kuchi bo’lishga tayyor yoki bo’lmoqchi. Ishchi kuchi dunyosidagi ular o’sishgan, bunda ko’plab har xil narsalarni sinash imkoniyatiga ega bo’lishgan. GenY xodimlari ish o’rinlariga o’zlarining xususiy g’oyalarini va yondashishlarini olib kelishadi.
Menejerlar bu xodimlarga yoshiga qaramay ish bilan ta’minlashga kafolat berishlari kerak, shuningdek, adolatli munosabatda bo’lishlari va qimmatbaho aktivlar egasi sifatida muomala qilishlari lozim. Tashkilotning yoshga oid guruhlarini samarali boshqarish ularning bir-birlari bilan samarali ishlashlariga, bir birlariga o’rgatishlariga va xilma xil nuqtai nazar, tajribadan foydalanib, har biri takliflarini bildirishi lozim. Bu barcha uchun yutqazmaydigan vaziyat bo’lishi mumkin.
Jins. Endi ayollar (49,8 foiz) va erkaklar (50,2 foiz)ning har biri ishchi kuchining yarmini tashkil qiladi. Gender xilma xilligi masalalari tashkilotlarda hali ham yetarlicha tarqalgan. Erkaklar mehnatiga to’lovning farqini oling. Ayollarga o’zaro nisbatda erkaklarning o’rtacha haftalik ish haqi 80,2 raqamini tashkil qilishi haqida eng oxirgi axborot mavjud. O’rtacha yillik davomaddagi munosabat 77,1 ni
tashkil etadi. Kar’yeraning boshlanishi va tarqqiyotni boshqa masalalar qamrab oladi. Hozirgi talabalarning 57 foizini ayollar tashkil qilsada, ayollar ham erkaklardek kollejni tugatib, ilmiy unvonga ega bo’lishsada, ish o’rinlarida ko’tarilishda nomutanosiblik mavjud. Erkaklar ayollarga qaraganda, o’z kar’yeralarini eng yuqori darajada boshlashlarini katalizator bilan o’tkazilgan tadqiqotlar orqali aniqlanadi. Erkaklarning bunday nisbati orqada qolgan bo’lsada, ayollar hamma vaqt ham o’z hissalarni chiqara olishmayapti. Erkaklar mansab pillapoyasi bo’ylab uzoqga, balandga harakat qilishadi. Nihoyat ayollar, shuningdek erkaklar ish joylarida nima bilan band bo’lishlari to’g’risida noto’g’ri tasavvur, hatto ishonch va qo’llab- quvvatlanmaydigan fikr hali ham mavjud. G’amxo’rlik qilish uchun Gender xilma xilligi nima uchun muhim ahamiyatga ega ekanligini siz tushunishingiz mumkin. Shunday qilib, ish joylarida erkaklar va ayollar o’rtasidagi xillik haqida bizz nimalarni bilamiz? Birinchi navbatda, ayrim jihatlar, agar shunaqa jihatlar bo’sa, ayollar va erkaklar orasidagi muhim xilma xillik mehnat unumdorligiga ta’sir etishi mavjud emas. Erkaklar va ayollar orasida muammolarni yechish layoqati, analitik mahorat, raqobatbardoshlik, sabab, kelishuvchanlik yoki ta’lim olishga qobiliyat bo’yicha muhim farqlar yo’q.
Psixologik tadqiqotlar unchalik ko’p ahamiyatga ega bo’lmagan quyidagi farqlarni ko’rsatadi: ayollarda ko’proq yoqimli bo’lish, hokimiyatga munosib bo’lish an’anasi mavjud, bunday holatda erkaklarda tajavuzkorlik va muvaffaqiyatni kutish ehtimoli ko’proq. Erkaklar va ayollar orasidagi xilma xillikni biz boshqa sohalarda ham ko’ramiz, ya’ni ish jadvali afzalligida, ayniqsa, xodimning maktabgacha yoshidahi bolalari bo’lsa. Bunday xodimlarga oila majburiyatlari taqsimlanadi, ishlaydigan onalarning ishda to’liq bo’lmagan ish kuni, moslashtirilgan ish jadvalini va tele-ishlarni afzal bilishlari ehtimoli ko’proq. Ular, shuningdek, ish va shaxsiu hayot rag’batlantiriladigan ish o’rinlarini afzal bilishadi.
Bir muammo katta qiziqish uyg’otadi. Chunki u jins munosabati bilan bog’liq. Menejer sifatida erkaklar va ayollar teng darajada vakolatli hsioblanishadimi? Tadqiqotlar darajasi shuni ko’rsatadiki, “yaxshi menejer” haligacha ustunlik darajasida qabul qilinadi. Ammo haqiqat quyidagicha: ayollar odatda, ko’p foydalanishadi. Chunki ularda odamlarda dalil keltirish va ularni jalb etish uchun liderlik uslubi diapazoni ko’proq samarali sanaladi.33
Do'stlaringiz bilan baham: |
