O`zbekiston respublikasi oliy va o'rta

Klinik ko'rinishi. O'tkir nefrit ko'proq yoshlar kasalligi hisoblanadi, bolalar, 

ayniqsa o'smirlarda ko'p kasallanadi, kasallik erkaklarda ko'proq uchraydi. 

Bemorlar shishib ketishdan, siydik ajralishi kamayishidan bosh og’rishi, hansirash, 

---

qusish, yurak, bel sohasidagi og’riqdan, ko’rish yomonlashishidan va umumiy 

holsizlikdan shikoyat qiladilar. 

Kasallik klinikasida uchta alomat xos: shish, areterial gipertenziya va siydikda 

o'zgarish bo’lishi. 

   Shishlar kasallikning eng dastlabki va doimiy belgilaridan biri hisoblanadi. Shish 

80-90 % bemorda kuzatiladi. U yuzda, ayniqsa qovoqlarda ko'rinib bemorni 

xunuklashtirib qo’yadi. Ko'z yumilib ketadi. Ko'zga ko'rinarli shishlar paydo 

bo’lguncha shishdan oldingi holat paydo bo'ladi. Bunda to'qimalarda suyuqlik 

yig'iladi, uni faqat bemorni muntazam tortib turib aniqlash mumkin. Shish tanaga 

tez tarqaladi, plevra bo'shlig'ida perikardda transsudat yig’ ilishi hamda istisqo 

(astit) bo'lishi mumkin.Arterial bosimning ko’tarilishi ham o'tkir nefritning erta 

paydo bo'ladigan belgilaridan hisoblanadi. Asosan diastolik bosim ko’tariladi, u 

arteriya devorining tarangligiga bog'liq. Pereferiyada to’satdan oshgan qarshlik 

natijasida yurak o'zining qisqarish kuchini oshiradi, natijada sistolik bosim ham 

ortadi. Shunday qilib maksimal bosim ham minimal bosim ham ortadi. 

Odatda o'tkir nefritdagi gipertenziya uzoq vaqt saqlanmaydi va me'yorgacha 

pasayadi.Siydik miqdori 700-400 ml va undan ham kamayadi. Og'ir hollarda bir 

necha kun davomida anuriya bo'lishi mumkin. Siydikda qon bo'lishi va uning rangi 

o'zgarishiga olib keladi: —qo’ng’ir, qizg'imtir, go'sht yuvindisiga o’xshash. 

Davosi. Bemor kasalxonaga yotqizilishiga muxtoj bo'ladi. O'rindan turmay yotish 

rejimiga amal qilish, sovqotishlarning oldini olish zarur. Parxez ovqatlarni 

ahamiyati katta. Dastlabki kunlari bemorga bir stakan suv uzum sharbati, klyukva 

morsi, ozroq shirin manni bo’tqasi, sut ichishga ruhsat beriladi.Osh tuzi ishlatish 

esa mutloqo man qilinadi. Suyuqlik miqdori chegaralanadi.Keyingi kunlari dieta 

№ 7 - osh tuzi chegaralangan yoki tuzsiz ovqatlar tayinlanadi, oqsillar keskin 

chegaralanadi, ziravorlar va ta'sirlantiradigan maxsulotlar butunlay man qilinadi. 

      Dori-darmonlardan gipotenziv preparatlar:  

25 % li magniy sulfat eritmasi 10 ml dan mushak orasiga, 20 ml dan 40 % li 

glyukoza eritmasi venaga yuboriladi. 

Profilaktikasi. Organizmdagi surunkali yallig’lanish o’chog'iga (surunkali 

tonzillit, gaymorit, adneksid, tish kariesi) qarshi kurashishdan iborat. 

     Ishlab chiqarishda mehnat gigienasi organizmni mustaxkamlash, chiniqtirish, 

jismoniy tarbiya, alkogolni ko'p iste'mol qilishdan voz kechish muxim profllaktik 

tadbir hisoblanadi.           

      Pielonefrit - buyrak va buyrak jomi asosan interstisial to'qimasining 

yallig’lanishi.          

      Kasallik o'tkir, surunkali va buyrak sirrozi ko'rinishida kechadi. Pielonefrit bir 

yoki ikki tomonlama bo'lishi mumkin. O'tkir pielonefrit ko'pincha yoshlarda 

uchraydi. Qo’zg'atuvchilari jomchadagi o'tkir infeksiyalar hisoblanadi, 

qo’zgatuvchilar limfa va qon orqali tushishi mumkin. Ko'pincha kasallikdan oldin 

sovqotish asboblar yordamida urologik tekshirishlar o'tkazilganligi aniqlanadi.