O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti


 SIRT YUZALARNI PLASTIK DEFORMASIYALAB



Download 2,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet32/122
Sana01.01.2022
Hajmi2,97 Mb.
#297994
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   122
Bog'liq
wzzVRtjXaqtawYSsjn36umLR9G9UQozSJRDSuvji

 
2. SIRT YUZALARNI PLASTIK DEFORMASIYALAB 
PUXTALASH 
 
2.1. Deformatsion puxtalashning  fizikaviy  asoslari 
 
Plastik deformatsiya atomlarning qaytmas siljishi natijasida vujudga keladi. 
Kristall  strukturalarida  atomlarning  bunday  siljishlari  ko'p  hollarda  plastik 


32 
 
deformatsiyaning  asosiy  atomli  mexanizmi  hisoblanadigan  dislokatsiya  harakati 
natijasida  sodir  bo'ladi.  Past  temperaturali  plastik  deformatsiya  boshidan 
oxirigacha  (material  to‟liq  vayron  bo‟lgancha)    deformatsiayaga  mos  ravishda  
qarshilik  oshishi  bilan  davom  etadi.  Boshqacha  qilib  aytganda,  deformatsiya 
davom ettishi uchun ta‟sir qilayotgan  kuchlanishning doim o'sib boorish kerak. Bu 
hodisa  deformatsion puxtalanish  deb ataladi. 
Ko'pgina  metall  va  qotishmalarning  plastik  deformatsiyasi  qattiqlikni, 
mustahkamlik  chegarasini  va  boshqa  mexanik  xossalarlarni  oshishidan  iborat 
bo‟lgan  puxtalanishda  namoyon  bo‟ladi.  Ya‟ni,  elastiklik  zonasidan  chiqishda 
plastik  deformatsiyani  davom  etish  uchun  namunaga  kattaroq  kuch  bilan  ta‟sir 
qilish  kerak.    Puxtalanish  miqdori  plastik  deformatsiyaning  darajasi  bilan 
aniqlanadi, buni 2.1.rasmda ko‟rish mumkin. 
2.1. rasmda  materialning   gomogen
10
  – plastikli cho‟zilishini  ifodalovchi  
“zo‟riqish-deformatsiy”  egri  chizigi  keltirilgan.  Dastlabki  cho'zishda  plastik  
deformatsiyani  boshlanishi  oquvchanlik  chegarasi  „σ
т
‟  bilan  tavsiflanadi.  Agar 
namunaga  „A‟  nuqtagacha  yuklanish  ta‟sir  qilib,  keyin  yuklanish  olib  tashlansa, 
qoldiq deformatsiyaning qiymati  ε
qol.1
.ga teng bo‟ladi. 
Qayta  yuklanishda  elastik  cho‟zilish  zonasi  kengayadi  va  plastikli  oq‟ish 
σ1т  >  σт  da  boshlanadi.  Xuddi  shunday  namuna  „B‟  nuqtagacha  cho‟ziladi  va 
bunda σ2т > σ1т > σт qonuniyat bajariladi. Plastik deformatsiya darajasini oshishi 
bilan  materialning  oquvchanlik  chegarasi  materialning  gomogen-plastik  zonasida 
cho‟zilish  qonuniga  muvofiq  oshadi,  ya'ni,  plastik  deformatsiya  darajasining 
oquvchanlik  chegarasiga  ta'sirini  ifodalaydigan  tenglama  plastiklik  zonasidagi 
zo‟riqish – deformatsiya tenglamsi bilan bir xil bo'ladi. 
 
 
 
2.1.  rasm.  Cho‟zish  jarayonida  plastik  deformatsyani  materialning 
oquvchanlik chegarasira ta‟siri.  
 
                                                 
10
Gomogenizatsiya – ortiqcha fazalarni erib ketishi, qotishmanin kimyoviy tarkibini birxillashishi 


33 
 
Materialning  deformatsion  puxtalanish  koeffitsienti  (moduli)  deganda  
deformatsiya  egri  chizigining    plastiklik  zonasidagi  kuchlanish  „

‟  ning 
ortirmarsini deformasiya „

‟ ortirmarsiga nisbati tushuniladi: 





Download 2,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   122




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish