O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

50
хр
T
» yoki   «Δσ
т
  –  ΔК
1С
» 
tekislikda vektorlar ko‟rinishda ifodalash mumkin. 1.11 rasmda 16Г2АФ markali 
po‟latning puxtalanishning vektor diagrammasi keltirilgan. 
 
 
 
1.11 rasm. 16Г2АФ markali po‟latning puxtalanishning vektor diagrammasi: 
1- ferritni legirlashda puxtalanish vektori;   2 - perlit ajralishda puxtalanish vektori; 
3 - dispers zarrachalar bilan puxtalanish vektori; 4 - donani maydalanish hisobiga 
puxtalanish vektori; 5 - umumiy puxtalanish vektori; 
Keltirilgan  diagrammada  po‟lat  normallangan  holatda  bo‟lgani  uchun 
tartibsiz va tartib bilan joylashgan dislokatsiyalar bilan bog‟liq bo‟lgan puxtalanish 
vektorlar  hisobga  olinmagan.  Toblash  yo‟lo  bilan  olingan  beynitli  va  martensitli 
strukturalar  uchun  puxtalanish  vektorli  diagrammalarning  ko‟rinishi  va  tashkil 
etuvchi  puxtalanish  vektorlar  ham  boshqacha  bo‟ladi.  Umumiy  holda  tashkil 
etuvchi  puxtalanish  vektorlarni  1.12  rasmda  tasvirlangan  diagramma  yordamida 
namoyon etish mumkin. 
 
 

---

30 
 
 
 
1.12 rasm. Po‟lat vat emir asosida qotishmalarni oquvchanlik va vayron bo‟lish 
chegaralarining o‟zgarishidagi puxtalanish konponentlarning vektorlari: 
1 – dona chegaralar hisobiga puxtalanish;         2 – donalar to‟plamlari hisobiga 
puxtalanish; 
3  –  dispers  zarrachalar  hisobiga  puxtalanish;      4  –  dislokatsiyalar  zichligini 
oshishi hisobiga puxtalanish;    5 – legirlash yo‟li bilan puxtalanish;