O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Megara shahar davlati Korinf
 
tomonini olgan. 
Megara va Korinf Peloponnes
ittifoqmmg
 
boshlig'i Spartani Afmaga qarshi urushga undagan. Shundan keyin 
uchinchi mojaro ham yuz bergan. Afina xalq yig'ini 1-Afina ittifoqi a’zolarining 
Afinaga qarashli barcha buxtaiarida 
Megara
savdo-sotiq kemalarining to'xtashlarini 
taqiqlagan. Shu tariqa Afina bilan Megara o'rtasida keskinlik kuchaygan. Endi 
urushning boshlanishi muqarrar edi.
Miloddan avvalgi 431 yilda Korinf va Megaraning tezlashi bilan Sparta 
Afinaga qarshi urush harakatlarini boshlab yuborgan. Urushga Sparta podshosi 
Arxidam I I
boshchilik qilgan. Shuning uchun bu urush Arxidam urushi ham deyiladi. 
Bu Peloponnes urushining birinchi bosqichi bo'lib, urush miloddan avvalgi 431 
yildan 421 yilgacha davom etgan.
431 yilda Sparta qo'shinlari Attikaga bostirib kirganlar va dehqon 
xo'jaliklarini vayron qilib, dehqonlami talaganlar. Natijada ulaming o'zlari oziq- 
ovqat masalasida og'ir ahvolga tushib qotganlar. Afinalikiami qat'iy jangga torta 
olmagan spartaliklar Peloponnesga qaytishga majbur bo'lganlar. Miloddan avvalgi
-
216
-

---

430 yilda spartaliklar Attikaga yana hujum qilganlar. Shu yili Afinada vabo tarqalib, 
ko'p odam qirilib ketgan. Urushda har ikki tomon ham jiddiy g'alabaga erisha 
olmagan. Xalq va aksariyat dehqonlar Afina boshiga tushgan kulfatlaming aybdori 
Perikl
 
deb hisoblangan. Xalq yig'ini miloddan aw algi 430 yili uni hokimiyatdan 
chetlashtirgan. Ammo bir yildan keyin uni oqlab, qaytadan birinchi strateg qilib 
saylaganlar. Qartayib qolgan 
Perikl
 
ko'p o'tmay yuqumli kasallikdan vafot etgan. 
Uning vafotidan keyin hokimiyat tepasiga Kleon saylangan. Shu davrda 1-Afina 
ittifoqi a'zolari orasida Afmaga qarshi guruhlaming harakati kuchaygan. Bu 
guruhlarga Sparta yordam berib turgan.
Miloddan awalgi 429 yilni hisobga olmaganda, spartaliklar har yili Attikaga 
hujum qilib turganlar. Ular bog'-rog'lami, uzumzorlami va boshqa ekinzorlami 
kesib, qirqib, vayron qilib tashlaganlar.
Miloddan awalgi 428 yilda