O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

USLUBIY XOSLANISHI

Mirzo Ulug'bek - Amir Temurning suyukli nabirasi, ya'ni to'rtinchi o'g'li Shohrux Mirzoning farzandi, u bobosi Temurning barcha yurishlarida ishtirok etgan. Buyuk olim va hukmdor haqida tarixiy maTumotlarni ko'plab keltirish mumkin. Bu

ishni tarixchi olimlarimizga qo'yaylik-da, suhbatimizni yuqorida siz tanishib chiqqan drama voqealari xususida davom ettiraylik. Ushbu sahna mazmunidan ma'lum bo'lganidek, ulug' adibimiz Maqsud Shayxzoda mazkur asarni yaratishda jiddiy tayyorgarlik ko'rgani, dramani yozishda behisob ilmiy-tarixiy manbalar-

ga tayangani ko'rinib turibdi. Adib asarda Ulug'bek yashagan davrni, u hukmronlik qilgan saroy muhitini ko'z o'ngimizda yaqqol gavdalantirgan. Mirzo Ulug'bek hayotida ko'p voqealar yuz bergan. U oliy hukmdor, buyuk olim sifatida ko'p narsalarni o'z boshidan kechirgan. Bularni besh pardali tarixiy fojiaga sig'dirib bo'lmasligini bilgan M. Shayxzoda ushbu asarga asosan ikki yo'nalishdagi voqealarni, ya'ni saroy ixtiloflari va buyuk olim olib borgan ilmiy izlanishlarni yoritishga jazm qilgan.

Shayxzodaning so‘z qo‘llash san’atida bir necha yo‘nalishlar ma’lum bo‘lib qoladi. Birinchidan, lug‘atlarda mavjud, ammo nutqimizda, jumladan badiiy nutqda ham kammahsul hisoblanadigan so‘zlarga murojaat qilinadi. Ularga faollik bag‘ishlanadi, yangi va qo‘shimcha ma’nolar yuklanadi, yashash imkoniyatlari kengaytiriladi.

Bu podaning qo’ychivoni oy degan xumpar.

Goh to’nini yag’iri nega tashlab kezadi
Ikkinchidan, tilimizda mavjud bo‘lgan qoliplar o’rniga arxaik so’zlardan foydalanafi