1. Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang

1-VARIANT.

1. Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang.

1) Xorazmshoh Bahouddin Roziy boshchiligida o‘z elchilarini Chingizxon huzuriga yubordi;

2) Chingizxonning katta karvoni O’trorda talandi;

3) Samarqandliklar Alovuddin Muhammadga qarshi qo‘zg‘olon ko‘tardi;

4) Xorazmshoh Takashning hukmronligi tugadi;

5) Alovuddin Muhammad Talos vodiysida qoraxitoylarni mag’lubiyatga uchratdi;

a) 1200-yil; b) 1206-yil; c) 1210-yil; d) 1212-yil; e) 1216-yil; f) 1218-yil.

A) 1-f, 2-e, 3-a, 4-d, 5-b

B) 1-e, 2-f, 3-d, 4-c, 5-b

C) 1-f, 2-e, 3-d, 4-a, 5-c

D) 1-e, 2-f, 3-d, 4-a, 5-c

2. Ilk o'rta asrlarda O'rta Osiyoda qishloq xo'jaligi mahsulotlariga bo'lgan ehtiyoj...

A) dehqonchilikda almashlab ekish joriy qilinishi natijasida ortib bordi.

B) qishloq xo'jaligi mahsulotlarining qo'shni mamlakatlarga chiqarilishi natijasida ortib bordi.

C) shaharlarda aholining gavjumlashuvi, hunarmandchilik, ichki va tashqi savdoning rivoj topishi natijasida ortib bordi.

D) dehqonlar, kadivarlar va kashovarzlar tabaqalarining shakllanishi natijasida ortib bordi.

3. Quyidagi qaysi davlatlar hukmdor nomidan kelib chiqqan?

A) Qoraxoniylar, Xioniylar

B) Eftallar, Kidariylar

C) Qoraxoniylar, Kidariylar

D) G‘aznaviylar, Eftallar

4. Eftallar davlatiga qaysi hududlar kirgan?

1) O‘rta Osiyo; 2) Shimoliy Xitoy; 3) Sharqiy Turkiston; 4) Afg‘oniston; 5) Kavkazorti; 6) Shimoliy Hindiston; 7) Pokiston

A) 1,2,4,5,7 B) 1,3,4,5,6

C) 1,2,3,6,7 D) 1,3,4,6,7

5. Eftaliylar davrida O'rta Osiyo aholisining madaniy an’analari qo'shni mamlakatlar, xususan, …

A) dasht aholisi mahalliy me’morchilik an’analari bilan uyg’unlashib, ilk o'rta asr madaniyatining shakllanishida muhim rol o'ynadi.

B) Hindiston va Eron tasviriy uslublari bilan uyg’unlashib, ilk o'rta asr madaniyatining shakllanishida mustahkam poydevorga aylandi.

C) Turkiy xalqlar madaniyati an’analarining qo'shilishi va ilk o'rta asrlar madaniyati ravnaqiga olib keldi.

D) Xitoy va Eron tasviriy uslublari bilan uyg’unlashuvi yuz berib, ilk o'rta asr madaniyatining shakllanishiga ta'sir etdi.

6. VI asrda Chirchiq, Zarafshon, Qashqadaryo va Amudaryo havzalarida ... mayda hokimliklar mavjud edi.

A) o'n yettiga yaqin B) o'n beshta

C) yigirmaga yaqin D) o'ndan ortiq

7. 555-yilda turklar qaysi hududni egallaydi?

A) Yoyiq (Ural) va Itil (Volga) bo'ylari

B) Sirdaryo va Orol dengizi bo'ylarigacha cho'zilgan keng o'lkalar

C) Yettisuv va Sharqiy Turkistonga tutashgan yurtlar

D) Shimoliy Kavkazning bepoyon yerlari

8.Turk xoqonligining Sosoniylar va Vizantiya bilan yaqinlashuviga sabab bo'lgan siyosiy vaziyatni aniqlang.

A) Eftallar bilan to’qnashuvning muqarraligi

B) Turk hoqonligining ikkiga bo'linib ketishi

C) Bu davlatlar o'rtasida diniy yaqinlikning mavjudligi

D) Sosoniylar va Vizantiya bilan savdo-sotiq aloqalarining manfaatliligi

9. Quyidagilardan Turk xoqonligining bo'linib ketishiga sabab bo'lgan omillarni aniqlang.

1) katta qabilalar yoki qabilalar Ittifoqining markaziy hokimiyatga bo'ysunmaslikka intilishi;

2) xoqonlikning janubiy hududlari Xitoy tomonidan egallab olinishi;

3) eftaliylar avlodlarining hokimiyatni o'z qo'liga olishga intilishi;

4) hududlardagi hokimliklarning mustaqil bo'lishga intilishi;

5) markaziy hokimiyatdan uzoqdagi hududlarning asta-sekin xoqonlik tarkibidan chiqib ketishi;

6) Turk xoqonligining Vizantiya, Xitoy va Eron bilan munosabatlarining keskinlashishi.

A) 2,4 B)1,4,6

C)1,3,6 D) 2,5

10. Hozirgi janubiy O’zbekiston va janubiy Tojikiston, shimoliy Afg'onistonni o‘z ichiga olgan tarixiy viloyat - Toxariston shimolda (a), janubda (b), g‘arbda (c) sharqda (d) qaysi hududlar bilan chegaralangan?

1) Pomir; 2) Murg‘ob vodiysi; 3) Xerirud vodiysi; 4) Hisor togdari; 5) Hindikush.

A) a-4, b-3, c-2, 5, d-1

B) a-4, b-5, c-2, 3, d-1

C) a-3, b-5, c-1, 4, d-2

D) a-1, b-5, c-2, 3, d-4

11. Farg'ona vodiysidagi qadimdan yilqichilik bilan shug'ullanilgan hududlarni aniqlang.

A) Oltiariq va Qoramozor tog' yon bag'irlari

B) Choch va Eloq tog' yon bag'irlari

C) Chotqol va Quramatog' yon bag'irlari

D) Qurama va Qoramozor tog' yon bag'irlari

12. Ilk o'rta asrlarda Movarounnahr shaharlaridagi ko'shk va qasrlar qanday vazifani bajargan?

1) ma'muriy markaz; 2) mudofaa inshooti; 3) savdo markazi; 4) harbiy garnizon; 5) hunarmandchilik markazi; 6) qurol-yarog' va oziq-ovqat saqlash joyi

A) 1,2,3,6 B) 1,2,4,6

C) 2,4,5,6 D) 1,3,5,6

13. O’rta asrlarda mavjud bo’lgan quyidagi davlatlar va ularning poytaxtlarini o’zaro moslashtiring.

1) Xioniylar davlati; 2) Kidariylar davlati; 3) Xorazm; 4) Turk xoqonligi;

a) Balx; b) Oltoy; c) Tuproqqal’a; d) Toxariston.

A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d B) 1-d, 2-a, 3-c, 4-b

C) 1-d, 2-c, 3-a, 4-b D) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c

14. Choch va Eloqda ichki va tashqi savdo-sotiqning kengayib, shaharlarning gavjumlashuviga nima sabab bo’lgan?

A) hunarmandchilikning rivojlanishi

B) o’lkadan karvon yo'lining o’tishi

C) tanga pullarning zarb qilinishi

D) savdogarlar sonining ko’payishi

15. Ilk o'rta asrlarda mavjud bo'lgan quyidagi yozuvlardan qaysi biri baqtriya yozuvi asosida yaratilgan bo’lib, 25 harfdan iborat edi?

1) sug'd; 2) eftal; 3) toxar; 4) xorazm.

A) 2,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4

16. Arablar istilosi natijasida tashkil topgan Xuroson noibligining markazi bo’lgan Marv shahri antik tarixda qanday nomlangan?

A) Marg’iyona Antioxiyasi B) Maroqanda

C) Baqtra D) Mauru

17. Arab xalifaligi tomonidan istilo qilingan joylar yillari bilan to'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.

1) Maymurg'; 2) Chag'oniyon; 3) Poykand; 4) Marv

a) 667-yil; b) 651-yil; c) 654-yil; d) 707-yil

A) 1-c, 2-a, 3-d, 4-b B) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d

C) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d D) 1-d, 2-b, 3-c, 4-a

18.

Rasmda tasvirlangan inshoot nechanchi asrga oid?

A) VIII asr B) IX asr

C) X asr D) XI asr

19. Nasr ibn Sayyor noibligi davrida ...

1) moliya islohoti o'tkazildi; 2) mahalliy aholiga nisbatan jazo choralari kuchaytirildi; 3) islomni

yangi qabul qilganlar jizyadan ozod etildi; 4) yer egasining e'tiqodiga qarab xiroj to'lashi bekor qilindi.

A) 1,3,4 B) 2,4 C) 1,2,4 D) 1,2,3

20. Rofe ibn Lays boshchiligidagi qo'zg'olon bo'lgan joylar to'g'ri berilgan javobni toping.

1) Xorazm; 2) Chag'oniyon; 3) Shosh; 4) Kesh; 5) Farg'ona; 6) Moxuvon; 7) Savad; 8) Naxshab

A) 1,3,5,8 B) 2, 4,5, 7

C) 1,4, 6, 8 D) 1,3,4,7

21. Quyidagilardan Qarluq davlati tarkibiga kirgan shaharlarni aniqlang.

1) Yangikent; 2) Jo'l; 3) Sayram; 4) Karmankat; 5) Omul.

A) 1,3 B) 2,4 C) 2,3 D) 1,4

22. Qarluqlar va O’g’uzlar davlati faqat Movarounnahr emas, balki butun… aholisining siyosiy hayotiga kuchli ta’sir ko’rsatgan.

A) O’rta hamda Old Osiyo

B) O’rta Sharq hamda Old Osiyo

C) Old Osiyo hamda Yaqin Sharq

D) Kichik hamda O’rta Osiyo

23. Somoniylar davrida qanday maqom egalari keyinchalik "Shayx ul-islom" nomi bilan yanada ulug'langan?

A) xatib B) ustod

C) hojib D) muftiy

24. Somoniylar davrida Shosh o'zining qanday mahsulotlari bilan mashhur bo'lgan?

A) zarbof hamda shoyi matolari bilan

B) ko'nchilik mahsulotlari va charm mollari bilan

C) kumush va qo'rg'oshin konlari bilan

D) yuqori sifatli qog'ozi bilan

25. Quyida berilganlardan G’aznaviy hukmdorlari va ularning davriga mos keluvchi javoblarni toping.

1) Sobuqtegin; 2) Mahmud G’aznaviy; 3) Alptegin; 4) Mas’ud G’aznaviy;

a) mamlakat viloyatlari birin-ketin qo’ldan chiqib, tanazzulga yuz tutdi;

b) mamlakat hududi kengayib, Sharqning eng qudratli davlatlaridan biriga aylandi;

c) G’aznaviy davlatiga asos solingan;

d) mamlakatning siyosiy nufuzi ortib, somoniylar tomonidan e’tirof etilgan.

A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d

B) 1-c, 2-d, 3-b, 4-a

C) 1-d, 2-b, 3-c, 4-a

D) 1-a, 2-c, 3-d, 4-b

26. Quyidagilardan G‘aznaviylar saroyida ijod qilgan buyuk mutafakkirlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.

1) Abu Rayhon Beruniy; 2) Muhammad Narshaxiy; 3) Nosir Xusrav; 4) Ibn Sino; 5) Gardiziy; 6) Atomalik Juvayniy; 7) Mirxond; 8) Bayhaqiy.

A) 1, 4, 6, 8 B) 3, 4, 6, 7

C) 2, 3, 5, 7 D) 1, 3, 5, 8

27. Quyidagilardan X asrda yuz bergan voqealar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.

1) Buxoroda Farjak madrasasi qurildi;

2) Abu Rayhon Beruniy Sulton Ma’sudga bag’ishlab «Qonuni Ma’sudiy» asarini yozdi;

3) G‘aznaviylar davlatiga asos solindi;

4) Somoniylar davlati butunlay barham topdi;

5) Xorazmda «Dor ul-hikma va maorif» tashkil etildi;

6) Mahmud Koshg‘ariy «Devonu lug‘otit--turk» (“Turkiy so‘zlar devoni”) asarini yozib tugatdi.

A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 6

C) 1, 3, 4 D) 2, 5, 6

28. A.Temur markazlashgan davlat tuzishda aholining qaysi tabaqalariga suyanadi?

1) hokimlar; 2) ruhoniylar; 3) dehqonlar; 4) harbiylar; 5) qozilar; 6) savdogarlar; 7) chorvadorlar; 8) shahar hunarmandlari.

A) 2, 4, 6, 8 B) 1, 2, 4, 5

C) 3, 6, 7, 8 D) 3, 4, 6, 7

29. Quyidagi shaxslar va ular tug'ilgan joylarni o'zaro moslashtiring.

1) Ibn Sino; 2) Naqshband; 3) Marg'inoniy.

a) Qasri Hinduvon; b) Rishton; c) Afshona.

A) 1-c, 2-b, 3-a B) 1-b, 2-a, 3-c

C) 1-c, 2-a, 3-b D) 1-a, 2-c, 3-b

30. Qaysi adibning ijtimoiy kelib chiqishi jihatidan qoraxoniylar sulolasiga mansub bo‘lib, 1056–1057-yillarda mamlakatdagi ichki nizоlar natijasida o‘z vatanini tark etib, 15 yil davоmida atrоfdagi qardоsh xalqlar оrasida yurishga majbur bo‘lgan?

A) Mahmud Qoshg'ariy

B) Ahmad Yugnakiy

C) Yusuf Xos Hojib

D) Mahmud az-Zamaxshariy

2-VARIANT.

1. Quyidagi allomalar va ularning asarlarini o'zaro mos ravishda joylashtiring.

1) M. Qoshg'ariy; 2) Y.X.Hojib; 3) A.Yassaviy; 4) A.Yugnakiy;

a) "Hikmat"; b) "Devonu lug'atit-turk"; c) "Hibat ul-haqoyiq"; d) "Qutadg'u bilig".

A) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c

B) 1-b, 2-d, 3-a, 4-c

C) 1-d, 2-b, 3-a, 4-c

D) 1-d, 2-b, 3-c, 4-a

2. Quyidagi qaysi davlatning dastlabki poytaxti Buxoro yaqinidagi Poykant va Varaxsha shaharlari bo‘lgan?

A) xioniylar B) kidariylar

C) eftaliylar D) sosoniylar

3. XIV asr oxirlarida yuzaga kelgan siyosiy jarayonlarda Amir Temurga qarshi ittifoq tuzib, unga qarama-qarshi turgan davlatlarni aniqlang.

1) Xitoy; 2) Mo‘g‘uliston; 3) Oltin O’rda; 4) Eron; 5) Misr; 6) Dehli sultonligi; 7) Usmoniylar davlati.

A) 1, 4, 6, 7 B) 3, 4, 5, 6

C) 2, 3, 5, 7 D) 2, 4, 5, 6

4. Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping.

1) Ilk o‘rta asrlarda O’rta Osiyo shishasi rangdorligi, yarqiroqligi va tiniqligi jihatidan Vizantiya shishasidan ustun turgan;

2) V-VI asrlarda O’rta Osiyoda islom, buddaviylik, nasroniylik, moniylik, qam (shomonlik) kabi dinlar mavjud bo’lgan;

3) Ilk o‘rta asrlarda xorazm tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona, Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan;

4) Ilk o‘rta asrlarda xat, hujjat va ayrim axborotlar kabi maktubotlar asosan charm, yog‘och, sopolga va kamdan kam hollarda qog‘ozga bitilar edi;

5) Manbalarda ta’rif etilishicha, ilk o‘rta asrlarda Toxariston aholisi asosan qam (shomonlik) diniga e’tiqod qilgan;

6) Ilk o‘rta asrlarda Turkiy run (ko‘k turk) xati qabrtoshlar, sopol va metall buyumlar, yog‘och hamda tanga pullarga bitilgan.

A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 6

C) 1, 4, 6 D) 2, 3, 5

5. Somoniylar hukmronligi davrida yer egaligining 5 turi mavjud bo‘lib, oliy martabali ruhoniylar va sayyidlar qo‘l ostida bo‘lgan yerlar ... deb yuritilgan.

A) «hurri xolis» B) «mulki xos»

C) «iqto» D) «mulk yerlari»

6. Chig'atoy hukmdorlaridan Kebekxon shaxsi bilan bog'liq ma'lumotlarni aniqlang.

1) Qarshi shahriga asos solindi; 2) Andijon shahriga asos solindi; 3) ma'muriy islohot o'tkazildi; 4) ta'lim islohoti o'tkazildi; 5) yomlardagi otlardan xususiy shaxslar, savdogarlarning foydalanishi ta'qiqlandi; 6) Islom dini qabul qilindi; 7) pul islohoti o'tkazildi.

A) 5, 6, 7 B) l, 3, 7

C) 3, 4, 7 D) 2, 3, 4

7. Qaysi davrda Chig'atoy ulusining mo'g'ul amaldorlari doirasida o'troqlikka ko'chish, shahar hayotiga yaqinlashish, mahalliy o'troq aholining boy madaniyatidan foydalanish jarayoni kuchayadi?

A) XIII asr o'rtalarida

B) XIII asr oxirlarida

C) XIV asrning birinchi yarmida

D) XIII asr boshlarida

8. Mo'g'ullar istilosi davrida joriy etilgan soliqlarni va ularga oid ma'lumotlarni mos tartibda belgilang.

1) ... yer solig'i hisoblangan; 2) chorvadorlardan ... solig'i olingan; 3) ... har bir podadan ikki yashar qo'y, qimiz uchun har ming otdan bir biya hisobida olingan; 4) saydogarlardan…solig'i sotilgan molning 1/30 qismi hajmida olingan.

a) qopchur; b) shulen; c) kalon; d) targ'u

A) 1-c, 2-a, 3-b, 4-d

B) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c

C) 1-b, 2-d,3-c, 4-a

D) 1-a, 2-c, 3-d, 4-b

9. Quyidagi qaysi asar Yaqin va O‘rta Sharq mamlakatlari tarixining islom tarqalishidan to 1231-yilgacha bo‘lgan davr haqida ma’lumot beruvchi eng qimmatli manbalardan biri sanaladi?

A) “Tarixi jahonkushoy”

B) “al-Komil fit-tarix”

C) “Ravzat us-safo"

D) “Tarixi arba’ ulus”.

10. 1227-yil sentabrda qaysi shahar yaqinida Jaloliddin Manguberdi mo‘g‘ullarning Taynol no‘yon boshliq qo‘shinini yengadi?

A) Tiflis B)Isfahon

D) Tabriz D) Sheroz

11. Chingizxon olib borgan yurishlari natijasida qaysi hududlarni birlashtirgan Mo'g'ullar davlati vujudga keldi?

A) Sariq dengiz sohilidan to Olov tog'larining g'arbiy etaklarigacha

B) Gobi sahrosining sharqiy chegarasidan to Tangritog' Tyanshan) tizmasining g'arbiy etaklarigacha

C) O'tukan vodiysidan to Tangritog' (Tyanshan) tizmasining sharqiy chegarasigacha

D) Shimoli-sharqiy Xitoydan to Elsuvi daryosining yuqori oqimigacha

12. Zaiflashib qolgan Saljuqiylar davlatidan keyinroq ajralib chiqqan hududlarni aniqlang.

1) Kishik Osiyo; 2) Fors; 3) Ozarbayjon; 4) Kermon; 5) Iroq; 6) Xuroson.

A) 1, 3, 5 B) 2, 3, 6

C) 2, 3, 4 D) 1, 4, 6

13. Ma’muniylar sulolasi davrida Gurganchda shoh qarorgohi, markaziy boshqarma - devonxona tashkil etilgan bo‘lib, uning tarkibida faoliyat yuritgan mahkamalarni toping.

1) ziroat; 2) savdo-tijorat; 3) moliya; 4) soliq; 5) shahar va qishloqlarda osoyishtalikni saqlash; 6) harbiy ishlar; 7) elchilik aloqalari; 8) vaqf mulklari.

A) 1,2,3,4,5,6 B) 2,3,4,5,7

C) 1,2,3,5,6,8 D) 1,2,3,4,5,6,7,8

14. Qaysi yillarda qoraxoniylar Xuroson ustiga ikki marta qo'shin tortadi?

A) 1005- va 1008-yillarda

B) 1003- va 1005-yillarda

C) 1006- va 1008-yillarda

D) 1004- va 1006-yillarda

15. G'aznaviylar davlatida shaharni kim boshqargan?

A) rais B) kutvol

C) sarxang D) hokim

16. Somoniylardan kimlarning hukmronligi davrida siyosiy vaziyat nihoyatda keskin tus oldi?

A) Nuh va Nuh II B) Nasr va Ismoil

C) Nuh va Ibrahim D) Nuh II va Ahmad

17. Somoniylar davrida Bulg'or va Xazardan qanday mahsulotlar keltirilgan?

A) qimmatbaho mo'ynalar, chorva mollari va chorvachilik mahsulotlari

B) qimmatbaho mo'ynalar, shamlar, cho'qqi qalpoqlar

C) shoyi matolar, kimxob va gilamlar, cho'qqi qalpoqlar

D) shamlar, cho'qqi qalpoqlar, tuzlangan baliq, quruq mevalar

18.

Rasmda tasvirlangan Somoniylardan Abdulmalik bin Nuh tangasi qaysi yillarga oid edi?

A) 959–960-yillar B) 960–961-yillar

C) 961–962-yillar D) 962–963-yillar

19. Arablar Movarounnahrda o'rnatilgan siyosiy hokimiyatni mustahkamlash va uning barqarorligini ta'minlash uchun...

A) harbiy qo'shin tashkil qilish hamda uni kuchaytirishga alohida ahamiyat berdilar.

B) islom dinini da'vat etishga, aholi o'rtasida islomni yoyishga alohida ahamiyat berdilar.

C) qudratli qo'shni davlatlar bilan siyosiy-madaniy hamda iqtisodiy aloqalarni yaxshilashga e'tibor qaratdilar.

D) mamlakatda moliya islohotini amalga oshirib, asosiy soliqlarni kamaytirishga harakat qildilar.

20. Movarounnahrga somoniylardan dastlab kim noiblik qilgan?

A) Ahmad B) Nasr

C) Nuh D) Ismoil

21. Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping.

1) Abdulatif Hirot taxtini tashlab, Movarounnahrga qaytgach, Ulug‘bek tomonidan Buxoroga noib qilib tayinlanadi;

2) Shohruxning vafotidan so‘ng Xuroson taxtini Boysung‘urning o‘g‘li Alouddavla egallaydi;

3) 1448-yilda Abdulatif Movarounnahr taxtini egalladi;

4) 1425-yilda Ulug‘bek tomonidan qoyatoshga yozdirilgan o‘ziga xos «zafarnoma» hozirgi kungacha saqlangan;

5) 1449-yilda Ulug‘bek Abdulatifdan yengilgach, Samarqand va Shohruxiya shaharlariga kira olmay taslim bo’ldi;

6) 1447-yilning 12-martida Mirzo Ulug‘bek 55 yoshida fojiali halok bo’ladi.

A) 2, 4, 6 B) 2, 4, 5

C) 1, 3, 5 D) 1, 3, 6

22. Turk xoqonligi yemirilgach, o‘g‘uzlarning kattagina qismi qaysi hududlarga muqim o‘rnashib olganlar?

1) Amudaryo havzasi; 2) Sirdaryo havzasi; 3) Orol dengizi bo‘ylari; 4) Kaspiy dengizi bo‘ylari.

A) 1, 4 B) 2, 4

C) 1, 3 D) 2, 3

23. Abbosiylarga qarshi birinchi qo'zg'olon qachon va qayerda yuz beradi?

A) 751-yilda Sug'dda

B) 751-yilda Keshda

C) 750-yilda Chochda

D) 750-yilda Buxoroda

24. Ummaviylar sulolasining so’nggi vakili Marvon II davrida umumiy norozilikning nihoyatda kuchayib ketishiga nima sabab bo'lgan?

A) xiroj solig'i miqdorining oshirib yuborilganligi hamda aholining muttasil hasharlarga majburan jalb etilishi

B) soliqlarning haddan tashqari og'irligi hamda mahalliy amaldorlarning talonchilik harakatlari

C) xalifalik qo'shinlarining tinimsiz davom etayotgan istilochilik yurishlarining asosiy og'irligi xalq zimmasiga tushganligi

D) g'ayridinlarning ta'qib ostiga olinishi, noiblarning haddan oshishi hamda soliqlarning ko'pligi

25. Ma'lumki, 720-yilda Sug’dda arablarga qarshi G'urak va Devashtich boshchiligidagi qo'zg'olon ko'tarilgan edi. Bu qo'zg'olonda sug'diylarga yordam bergan turklar qayerdan kelgan edilar?

A) Yettisuvdan B) Koshg'ardan

C) Marvdan D) Farg'onadan

26. Quyidagilardan Somoniylar tomonidan Xuroson noibi etib tayinlangan shaxsni aniqlang.

A) Abu Ali Chag’oniy B) Alptegin

C) Sobuqtegin D) Horun Bug’roxon

27. Arab xalifaligida iqtodorlardan qanday soliq olingan?

A) xiroj B) jizya

C) ushr D) zakot

28. Arablar Movarounnahrga dastlab uni bosib olish uchun emas, balki …

A) siyosiy jihatdan yagona hokimiyatga birlashuvida mahalliy aholini boshqarish uchun yurish qiladi.

B) mahalliy aholidan ittifoqchi yig'ib Yevropa davlatlarini bosib olishda askar yig'ib ketish maqsadida yurish qiladi.

C) harbiy jihatdan tayyorgarlik ko'rish, mahalliy hukmdorlarni smash maqsadida yurish qiladi.

D) islom dinini targ'ib qilish uchun yurish qiladi.

29. V–VII asrlarda quyidagi qaysi shaharlarning maydoni 20 gektar bo'lgan?

A) Buxoro va Poykand

B) Samarqand va Buxoro

C) Poykand va Varaxsha

D) Binkat va Vardona

30. Ilk o'rta asrlarda Buxoro o'zining ..., Samarqand ..., Choch esa o'zining ... bilan mashhur bo'lgan.

A) naychilari / raqqoslari / qiziqchilari

B) qiziqchilari / naychilari /raqqoslari

C) qiziqchilari / qo'shiqchilari / raqqoslari

D) qo'shiqchilari / udchilari / naychilari

3-variant.

1. Ilk o'rta asrlarda O'rta Osiyo hududida tashkil topgan davlatlarning qaysi biri Xitoyga o'z elchilarini yuborgan?

A) Kidariylar B) Xioniylar

C) Eftaliylar D) Afrig'iylar

2. Quyidagi voqealar to‘g‘ri xronologik tartibda berilgan javobni toping.

1) Horun Bug‘roxon boshliq qoraxoniylar Movarounnahrga hujum boshladi;

2) Qoraxoniylar Somoniylar hukmronligiga barham berdi;

3) Qoraxitoylar Xo‘jand shahri yaqinida qoraxoniylarning eloqxoni Mahmudga qaqshatqich zarba berdilar;

4) Ibrohim Bo‘ritegin Movarounnahrni va Farg‘onani o‘ziga bo‘ysundirib, mustaqil siyosat yurita boshladi;

5) Qoraxoniylar Xurosonga ikki marta yurish qildi.

A) 2, 1, 5, 4, 3 B) 2, 1, 3, 5, 4

C) 1, 2, 3, 5, 4 D) 1, 2, 5, 4, 3

3. Quyida berilgan G‘aznaviy hukmdorlari va ular boshqaruvi bilan bog’liq voqealar mos ravishda berilgan to‘g‘ri javobni aniqlang.

1) Sobuqtegin; 2) Mahmud G‘aznaviy; 3) Alptegin; 4) Ma’sud G‘aznaviy;

a) G‘aznaviylar davlatiga asos soldi;

b) mamlakat hududlari kengayib, Sharqning eng qudratli davlatlaridan biriga aylangan;

c) G‘aznaviylarning siyosiy nufuzi ortib, somoniylar tomonidan e’tirof etilgan;

d) mamlakat viloyatlari birin-ketin qo’ldan chiqarilib, tanazzulga yuz tutgan;

e) Qoraxitoylar bilan urush natijasida davlat zaiflashib zavolga yuz tutgan.

A) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d

B) 1-b, 2-d, 3-c, 4-e

C) 1-b, 2-a, 3-e, 4-d

D) 1-c, 2-d, 3-a, 4-e

4. V asrning 20-yillarida kidariylarning o'lkamizga kirib kelish yo'nalishi qaysi javobda to'g'ri berilgan?

A) Yettisuv va Qoshg'ar orqali Zarafshon daryosi havzasiga

B) Kaspiy dengizi va Volgabo'yi orqali Xorazm hamda Amudaryo havzasiga

C) Sirdaryo va Orol bo'ylari orqali Xorazm hamda Amudaryo havzasiga

D) Badaxshon va Toxariston orqali janubiy Sug'd vohasiga

5. Quyidagi qaysi xalqlar O’rta Osiyoda ancha zaiflashib qolgan Kushon podsholigi o‘rnini egallagan?

A) kidariylar B) xioniylar

C) eftallar D) toxarlar

6. Eftallar davrida xalqaro savdo aloqalarining rivojlanishi bilan ....

A) Sosoniy hukmdorlarining kumush tangalari muomaladan chiqarildi.

B) mahalliy oltin tangalar tashqi savdoga joriy etildi.

C) mamlakatda tanga pul muomalasi tartibga solindi.

D) faqat Buxoro va Samarqandda zarbxonalar barpo etildi.

7. V-VI asrlarda O'rta Osiyoda tarqalgan yozuvlarni aniqlang.

1) baqtriya; 2) sug'd; 3) xorazm; 4) oromiy; 5) eftal; 6) ko'kturk

A) 1, 3, 5 B) 2, 3, 5

C) 2, 3, 6 D) 1, 2, 5

8. Istami boshchiligida g’arbga yurish boshlagan turk qo’shinlari tez orada qaysi hududni egallaydi?

A) Yoyiq (Ural) va Itil (Volga) bo'ylari

B) Sirdaryo va Orol dengizi bo'ylarigacha cho'zilgan keng o'lkalar

C) Yettisuv va Sharqiy Turkistonga tutashgan yurtlar

D) Shimoliy Kavkazning bepoyon yerlari

9. VI asrning 80-yillari oxirida Turk xoqonligi ikkiga bo'linib ketishi oqibatida vujudga kelgan Sharqiy Turk xoqonligiga qaysi hududlar kirganligini aniqlang.

1) Mo'g'uliston; 2) Yettisuv; 3) Janubiy Sibir; 4) Qoshg'ar; 5) Dashti Qipchoq; 6) Shimoliy Xitoy.

A) 1,3, 6 B) 2, 4, 5

C) 3, 5, 6 D) 1,2,3

10. G'arbiy Turk xoqonligi nihoyatda kuchaygan davrda uning janubiy chegarasi qayergacha cho'zilgan edi?

A) Oltoygacha

B) Qirg'iz xoqonligi hududigacha

C) Tan imperiyasi hududigacha

D) Sind daryosi bo'ylarigacha

11. Toxariston viloyati quyidagi qaysi hududlarni o'z ichiga olgan?

A) Zarafshon va Qashqadaryo vohalari

B) Janubiy O'zbekiston va Tojikiston, Shimoliy Afg'oniston

C) Marv vohasi hamda Hisor tog'laridan janubdagi yerlar

D) Murg'ob va Xerirud vodiysi, Pomir tog'lari

12. Ilk o'rta asrlarda Choch tangasining teskari tomoniga tushirilgan tasvirlar qaysi javobda noto'g'ri ko'rsatilgan?

A) ot

B) gajak dumli bars yoki qoplon tasviri

C) sulolaviy ayri tamg'a

D) suvoriy

13. Manbalarda qayd etilishicha, VII asrning ikkinchi yarmida qaysi hudud arablar tomonidan ikki marotaba talon-toroj etilgan?

A) Farg'ona B) Buxoro

C) Xorazm D) Samarqand

14. Arab xalifaligi davrida aholidan idora ishlari uchun daromadning 10 % hajmi hisobida olingan soliq turini aniqlang.

A) kalon B) begar

C) ushr D) targ'u

15. Ma'lumki, xalifa Umar ibn Abdulaziz murakkab vaziyatni hisobga olib, bo'ysundirilgan yerli xalqlar bilan kelishish siyosatini amalga oshirishga majbur bo'lgan. U ...

A) yangi yerlarni bundan buyon zabt etishni to'xtatish hamda moliyaviy islohot o'tkazish to'g'risida farmon berdi.

B) barcha viloyatlarda pul islohotini o'tkazib, savdo-sotiqni bir tizimga keltiruvchi ko'plab farmonlar qabul qildi.

C) hukmdorlarni mahalliy aholidan tayinladi, soliqlarning katta qismini umuman bekor qildi.

D) Movarounnahr va Xuroson viloyatlariga vaqtincha bo'lsa-da, mustaqillik berdi.

16. “Muqаnnа isyoni” tаriхiy аdаbiy оchеrkini kim yozgаn?

A) M.Shayxzoda B) H.Olimjon

C) S.Аyniy D) Oybek

17. Abbosiylik g'oyalarini targ'ib etish uchun kelgan Abu Muslimni dastlab kimlar qo'llab-quvvatlagan edi?

A) dehqonlar va hunarmandlar

B) mahalliy dehqonlar

C) arab zodagonlari

D) qullar va qaram dehqorlar

18. Rasmda tasvirlangan Somoniylardan Abdulmalik bin Nuh tangasi qaysi shaharda zarb qilingan?

A) Samarqand B) Buxoro

C) Toshkent D) Qarshi

19. Qarluqlar davlati quyidagi qaysi hududlar bilan savdo-sotiq olib borgan?

1) Sharqiy Turkiston; 2) Yettisuv; 3) Movarounnahr; 4) Qoshg'ar.

A) 1,3 B) 2,4 C) 2,3 D) 1,4

20. Arab xalifaligida Movarounnahrga tegishli masalalar qaysi devonda hal qilinar edi?

A) devon al-mashriq

B) devon al-mag‘rib

C) devon alxaraj

D) devon al-muzriq

21. Somoniylar hukmronligi davrida kumush tangalar faqat hukumat boshlig'i nomidan ... shaharlaridagi davlat zarbxonalarida so'qilar edi?

A) Hirot, Samarqand, Buxoro, Shosh

B) Marv, Samarqand, Buхоrо, Shosh

C) Marv, Samarqand, Buxoro, Turkiston

D) Urganch, Samarqand, Buxoro, Balx

22. Somoniylar hukmronligi davrida yer egaligi turlarini aniqlang.

1) mulki xos; 2) mulki inju xon; 3) vaqf yerlari; 4) mulki sultoniy; 5) jamoa yerlari 6) mulk yerlari; 7) mulki xos; 8) suyurg'ol

A) 1, 3, 4, 5, 7 B) 1, 3, 5, 6, 7

C) 1, 3, 4, 6, 7 D) 1, 3, 4, 6

23. G'aznaviylar davlatida vazirlik tizimida qanday devonlar faoliyat ko'rsatgan?

1) harbiy; 2) ziroat; 3) elchilik va rasmiy tadbirlar; 4) moliya; 5) soliq; 6) xabar-pochta; 7) savdo-tijorat.

A) 1, 3, 4, 6 B) 1, 3, 5, 6

C) 2, 3, 4, 6 D) 1, 3, 5, 7

24. Qoraxoniylar davlatining asoschisi kim edi?

A) Horun Bug'roxon

B) Ibrohim Bo'ritegin

C) Abdulkarim Sotuk Bug‘roxon

D) Mahmud Sulton

25. XI asr o'rtalarida qoraxoniylar ikki mustaqil davlatga ajralib ketgan Qoraxoniylar davlati poytaxtlari bo'lgan shaharlarni aniqlang.

A) Buxoro va Bolosog'un

B) Bolosog'un va Samarqand

C) Taroz va Samarqand

D) O'zgan va Bolosog'un

26. Qoraxoniylar iqto yerlarni hukmron sulola namoyondalaridan tashqari kimlarga hadya qilganlar?

1) sayidlarga; 2) oliy darajali harbiylarga; 3) davlat ma'murlariga; 4) arablarga; 5) mahalliy zodagonlarga; 6) dehqonlarga.

A) 1,4,5 B) 2, 3, 6

C) 2, 3, 5 D) 2, 4, 6

27. Quyidagi Xorazm hukmdorlaridan qaysi biri nisbatan uzoqroq hukmronlik qilgan?

A) Elarslon B) Takash

C) Otsiz D) Qutbiddin Muhammad

28. Otsiz qaysi hududda Xorazmshohlar davlatining poydevorini barpo etadi?

A) Kaspiy dengizi sohillaridan to Issiqko'lning janubiy sohiliga qadar bo'lgan yerlarda

B) Kaspiy dengizi sohillaridan to Elsuvi daryosi vodiysiga qadar bo'lgan yerlarda

C) Kaspiy dengizi sohillaridan to Sirdaryoning o'rta oqimiga qadar bo'lgan yerlarda

D) Kaspiy dengizi sohillaridan to Amudaryoning janubiy sohillariga qadar bo'lgan yerlarda

29. Qoraxitoylar Xorazmshohlar tomonidan mag'lub etilgach, qaysi yerlar Xorazmshohlar davlati tasarrufiga olingan?

A) O'zgangacha bo'lgan yerlar

B) Yettisuvgacha bo'lgan yerlar

C) Qoshg'argacha yerlar

D) Ili havzasigacha bo'lgan yerlar

30. Jaloliddinning mo'g'ullar ustidan dastlabki yirik g'alabasi qaysi hududda qo'lga kiritilgan?

A) Niso va Qandahorda

B) Parvon dashtida

C) Valiyon qal'asida

D) G'azna va Bomiyonda

4-variant.

1. Chingizxon boshchiligida mo'g'ullar bosqinidan so'ng Movarounnahr va Xorazmda butun Sharqda shuhrat topgan hunarmandchilikning qanday sohalari barham topdi?

1) qurol-aslaha yasash; 2) chinni buyumlar tayyorlash; 3) nafis ipak matolar to'qish; 4) ko'nchilik mahsulotlari tayyorlash; 5) naqshli shishasozlik.

A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 4

C) 2, 3, 5 D) 2, 3, 4

2. Jaloliddin qachon Garni qal'asi yaqinida gurjilarning 60 minglik qo‘shinini tor-mor keltiradi?

A) 1224-yil mayda

B) 1225-yil avgustda

C) 1226-yil aprelda

D) 1223-yil iyunda

3. Quyidagi asarlar va ularning mualliflarini aniqlang.

1) “Tarixi jahonkushoy”; 2) “al-Komil fit-tarix”; 3) “Ravzat us-safo"; 4) “Tarixi arba’ ulus”.

a) Ibn al-Asir; b) Juvayniy; c) Mirzo Ulug'bek; d) Mirxond

A) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d

B) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d

C) 1-c, 2-a, 3-b, 4-d

D) 1-d, 2-c, 3-a, 4-b

4. Mo'g'ullar hukmronligi davriga joriy etilgan soliq turlarini aniqlang.

1) xiroj; 2) kalon; 3) tamg'a; 4) targ'u; 5) qopchur; 6) shulen; 7) ushr; 8) tuz solig'i; 9) tutun solig'i; 10) jun solig'i; 11) jiz’ya; 12) kumush solig'i

A) 2,4,7,8,10,11,12

B) 1,2,4,5,6,9,10

C) 2,3, 5,6,10,11,12

D) 2,4,5, 6, 8,10,12

5. O'rta asrlarda mavjud bo'lgan "yom" atamasi nimani anglatgan?

A) yo'l bekati

B) suv ombori

C) qal'a devoridagi tuynuk

D) usti yopiq bozor

6. Kebekxon islohoti natijasida joriy etilgan "kepaki" deb nom olgan tangalar qaysi shaharlarda zarb qilingan?

A) Samarqand va Buxoroda

B) Balx va Termizda

C) Marv va Buxoroda

D) Taroz va O'zganda

7. IX asrda Bag'dodda tashkil etilgan "Bayt ul-hikma"da faoliyat yuritgan Movarounnahr va xurosonlik olimlarni aniqlang.

1) Abu Sahl Masihiy; 2) Ahmad al-Marvaziy; 3) Yahyo bin Abu Mansur; 4) Abu Bakr ar-Roziy; 5) Al-Abbos al-Javhariy; 6) Abu Nasr ibn Iroq;

A) 1, 3, 5 B) 2, 3, 5

C) 2, 4, 6 D) 1, 4, 6

8. 2014-yil may oyida qaysi shaharda “O‘rta asrlar Sharq allomalari va mutafakkirlarining tarixiy merosi, uning zamonaviy sivilizatsiya rivojidagi roli va ahamiyati” mavzusidagi xalqaro konferensiya bo'lib o'tgan edi?

A) Toshkent B) Urganch

C) Buxoro D) Samarqand

9. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Xorazm Ma'mun akademiyasini qaytadan tashkil etish to'g'risida" farmoni qachon e'lon qilingan edi?

A) 1996-yil 24-aprel

B) 1997-yil 11-noyabr

C) 1997-yil 12-sentabr

D) 1998-yil 5-may

10. Ibn Sino ustozi Abu Abdullohdan qaysi ilmlarni o'rgangan?

A) matematika, handasa, astronomiya

B) mantiq, falsafa, riyoziyot, fiqh

C) falsafa, adabiyot, tarix, geografiya

D) tibbiyot, musiqa, adabiyot, she'riyat

11. Quyidagi qaysi asar muallifning ta’kidlashicha, “oldin hech kim tuzmagan va hech kimga ma’lum bo‘lmagan alohida bir tartibda” tuzilgan hamda olim o‘z asarida dunyo xaritasini ilova qilgan?

A) "Devonu lug'atit turk"

B) "Qutadg'u bilig"

C) "Hibat ul-haqoyiq"

D) "Hikmat"

12. "Ushbu asar islom huquqshunosligi bo'yicha mukammal asar bo'lib, bir necha asrlar davomida musulmon mamlakatlaridagi huquqshunoslar uchun ham nazariy, ham amaliy qo'llanma vazifasini o'tab kelgan. Kitob bir qancha tillarga tarjima qilingan. Hozirgi kunda ham muhim manba sifatida foydalanib kelinmoqda." Ushbu jumlalarda kimning qaysi asari haqida gap ketmoqda?

A) Mahmud az-Zamaxshariy, "Al-Kashshof"

B) Burhoniddin al-Marg'inoniy, "Hidoya"

C) Ahmad Yassaviy, "Hikmat"

D) Abu Mansur al-Moturudiy, "Kitob at-tavhid"

13. Naqshbandiya ta'limoti taraqqiyotiga keyingi asrlarda qaysi buyuk allomalar katta hissa qo'shadilar?

1) Alisher Navoiy; 2) Mirzo Bobur; 3) Abdurahmon Jomiy; 4) Xo'ja Ahror; 5) Munis Xorazmiy.

A) 1, 3, 5 B) 1, 3, 4

C) 1, 2, 3 D) 1, 4, 5

14. 2000-yilda quyidagi allomalardan qaysilarining yubileylari nishonlangan edi?

1) Imom al-Buxoriy; 2) Burhoniddin al-Marg’inoniy; 3) Abu Mansur al-Moturidiy; 4) Iso at-Termiziy; 5) Kamoliddin Behzod; 6) Imom al-Buxoriy.

A) 1,3,5 B) 2,4,6

C) 2,3,5 D) 1,4, 6

15. Amir Temur turk, arab, fors xalqlari  tarixini chuqur o‘rgangan, diniy, dunyoviy va falsafiy  bilimlarning eng murakkab jihatlarigacha yaxshi o'lashtira olgan zot ekanligi haqida yozgan shaxs kim edi?

A) Ibn Arabshoh B) Ibn Battuta

C) Sharofiddin Yazdiy D) Ibn Xaldun

16. Mo'g'ullar davrida dorug'a zimmasiga yuklatilgan vazifalar to'g'ri ko'rsatilgan javobni toping.

1) viloyat hokimi; 2) aholini ro'yxatga olish; 3) mahalliy xalqdan qo'shin to'plash; 4) chegaralarni qo'riqlash; 5) pochta aloqalarini yo'lga qo'yish; 6) soliqlar yig'ish; 7) to'plangan soliq to'lovlarini ulug' qoon saroyiga yetkazish.

A) 2, 3, 4, 6, 7 B) 1, 2, 5, 6, 7

C) 1, 3, 4, 5, 7 D) 2, 3, 5, 6, 7

17. Amir Temur ... yildan boshlab Xorazmga besh marta harbiy yurish qilgan, ... yilda esa Xorazm uzil-kesil bo'ysundirilgan.

A) 1374/ 1389 B) 1372/ 1388

C) 1371 / 1386 D) 1373 / 1391

18. Rasmda tasvirlangan shaxsning asosiy asari necha jilddan iborat edi?

A) 3 jild B) 4 jild

C) 5 jild D) 2 jild

19. Amir Temur davlatida saltanat boshqaruvi haqida quyidagi ma'lumotlardan qaysi birida xatolikka yo'l qo'yilgan?

A) Markaziy hokimiyat tizimida shayxulislom, qozikalon, sadri a'zam, dodxoh, yasovul, muhassil, tavochi, muhtasib va boshqa amaldorlar xizmat qilgan.

B) Amir Temur saltanatida davlat boshqaruvi ikki idoradan: dargoh va vazirlik (devon)dan iborat bo'lgan.

C) Devonda harbiy vazir, mulkchilik va soliq ishlari vaziri, moliya vaziri faoliyat yuritgan.

D) Bulardan tashqari sarhadlar va tobe mamlakatlarning boshqaruvi bilan shug'ullanuvchi yana to'rt vazir bo'lib, ular devonbegiga hisobot berib turgan.

20. Amir Temurning o'z saltanatining janubiy chegaralarini mustahkamlash va kengaytirish maqsadida qaysi hududlarga qilgan yurishlari tarixda uch yillik, besh yillik va yetti yillik urushlar deb nom olgan?

1) Eron; 2) Kichik Osiyo; 3) Ozarbayjon; 4) Afg'oniston; 5) Iroq; 6) Suriya; 7) Armaniston;

A) 1, 3, 5, 6 B) 1, 3, 5, 7

C) 2, 4, 6, 7 D) 2, 3, 5, 6

21. Amir Temur davrida Samarqandga keltirilgan savdo mollari va ular tegishli mamlakatlarni o'zaro muvofiqlashtiring.

1) yoqut, olmos; 2) ma'danlar; 3) oltin va kumush; 4) atlas, choy, mushk.

a) Xurosondan; b) Xitoydan; c) o'zga mamlakatlardan; d) Hind va Sinddan.

A) 1-d, 2-c, 3-a, 4-b

B) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d

C) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c

D) 1-d, 2-a, 3-c, 4-b

22. Quyidagi qaysi asar Yevropa olimlarining Amir Temur haqidagi birinchi ilmiy tadqiqoti edi?

A) Xristofor Morlo “Buyuk Temur”

B) Klavixo “Esdaliklar”

C) Pero Meksika “Buyuk Temur tarixi”

D) Perondino “Skifiyalik­ Tamerlanning ulug‘vorligi”

23. Shohrux tomonidan Xorazm Oltin O'rda xonlari tasarrufidan qaytarib olingach, Ulug'bek davlatining qaysi chegaralari barqarorlashgan edi?

A) g'arbiy va janubiy

B) shimoliy va g'arbiy

C) shimoliy va sharqiy

D) janubiy va sharqiy

24. Bir yilda hukmronligi tugagan Somoniy va G‘aznaviy hukmdorlarini aniqlang.

A) Nuh II va Sobuqtegin

B) Nasr II va Mahmud G‘aznaviy

C) Nasr II va Sobuqtegin

D) Nuh II va Mahmud G‘aznaviy

25. O’rta asrlarda Sharqiy Turkiston, Yettisuv va Tyanshanning janubiy yonbag‘rida tashkil topgan davlatni belgilang.

A) Somoniylar B) O’g‘uzlar

C) G‘aznaviylar D) Qoraxoniylar

26. Quyidagilardan «Oq kiyimlilar» qo‘zg‘olonining mag’lubiyatga uchrashi sabablaridan birini aniqlang.

A) mahalliy mulkdorlarning birin-ketin arablar tomoniga o‘tib ketishi

B) Arab xalifaligi Tohir ibn Husayndan yordam so‘ragani

C) Ummaviylar sulolasining qo‘zg‘olonni bostirishga katta harbiy kuch yuborishi

D) Robiya qal’asining dushmanga ochib berilishi

27. Turk xoqonligi va Amir Temur davlatida o‘n ming kishilik qo‘shin qo‘mondonlari qanday atalgan?

A) yabg‘u va tuman og‘asi

B) shod va tuman og‘asi

C) yabg‘u va mirihazora

D) shod va mirihazora

28. Quyidagilardan o‘rta asrlarda hukmronlik qilgan mahalliy hokimliklardan biri - Toxariston bilan bog’liq to‘g‘ri ma’lumotlar ko‘rsatilgan javobni belgilang.

1) kumush va qo‘rg‘oshin konlari hamda kumush tanga chiqaradigan zarbxonasi bilan mashhur bo’lgan;

2) Hindiston, Yaqin va Uzoq Sharq mamlakatlari bilan savdo- madaniy aloqalar o‘rnatgan;

3) Qunduz, Termiz, Chag‘oniyon, Xuttal va boshqa 27 ta tog‘ va tog‘ oldi viloyatlaridan iborat bo’lgan;

4) hukmdori «tudun» deb atalgan.

A) 1, 4 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 3

29. Amir Temur qanday takliflar bilan Misr sultoni Barquq huzurida elchilar jo‘natgan?

1) Boyazidga qarshi ittifoq tuzish;

2) do‘stona munosabatlar o‘rnatish;

3) savdogar va tijorat ahllari bordi- keldilarini amalga oshirishlari;

4) turkman qabila boshliqlarini unga topshirishlari zarurligi;

5) To‘xtamishxon bilan o‘zaro aloqalarini uzish;

6) o‘rtada hech qanday ixtilof va adovat harakati bo’lmasligi.

A) 2, 5, 6 В) 1, 4, 5

C) 2, 3, 6 D) 1, 3, 4

30. XIV asrning 60-yillarida Movarounnahrda sarbadorlar amalga oshirgan qaysi tadbir hukmdor tabaqalarning noroziligiga sabab bo‘lgan?

A) Amir Temurdan hokimiyatni tortib olishga intilishlari

B) mamlakatda pul islohoti o‘tkazishi

C) amaldorlar mol-mulkining bir qismini musodara qilib kambag‘allarga taqsimlab berilishi

D) hukmron doira vakillarini davlatga xiyonatda ayblab qatl qilinishi

5-variant.

1. Quyidagilardan Qarluqlar (a) va O’g‘uzlar (b) tarixiga oid ma’lumotlar mos ravishda to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

1) turkman, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o‘ynagan;

2) Oltoyning g‘arbida, so‘ngra Irtish daryosining o‘rta oqimida yashaganlar;

3) Yettisuv o’lkasida o‘z davlatlariga asos solganlar;

4) davlat poytaxti Chu daryosidan shimolroqda joylashgan Suyob shahri bo’lgan;

5) Sirdaryo havzasi hamda Orol dengizi bo‘yida muqim yashaganlar va shu hududda o‘z davlatlariga asos solganlar;

6) X asrning birinchi choragida shimoli- sharqdan qo‘zg‘algan qipchoqlar zarbasiga uchrab bo’linib ketgan;

7) o‘zbek va tojiklarning etnogenezida muhim rol o‘ynagan;

8) davlat poytaxti Yangikent shahri bo’lgan.

A) a-2, 3, 4, 7; b-1, 5, 6, 8

B) a-1, 3, 7, 8; b-2, 4, 5, 6

C) a-2, 3, 4, 6; b-1, 5, 7, 8

D) a-1, 3, 6, 8; b-2, 4, 5, 7

2. Ilk o'rta asrlarda O'rta Osiyoga kirib kelgan qabilalardan qaysi biri keyinchalik Shimoliy Hindistonga chekinib, u yerda o'z humronligini o'rnatgan?

A) eftallar B) kidariylar

C) xioniylar D) turklar

3. Keyinchalik barpo qilingan Xioniylar davlati qaysi hududlarni o’z ichiga olgan?

A) Sharqiy Eron, Shimoliy Afg’oniston, Amudaryoning o'ng sohili

B) Sharqiy Turkiston, O’rta Osiyo, Sirdaryo etaklari

C) Sirdaryo va Amudaryo oralig'i, Afg'oniston

D) Shimoliy Hindiston, Afg‘oniston, Xurosonning bir qismi

4. Quyidagi qaysi hududdan qo'lida burgut qo'ndirilgan tojdor hukmdor haykali topilgan?

A) Anqaqal'a B) Tuproqqal'a

C) Qal’aliqir D) Qo'yqirilganqal’a

5. Eftallar davlatida qaysi hudud mahalliy hokimlari tomonidan chiqarilgan chaqa tangalar mamlakatning ichki savdosida keng muomaladaa bo'lgan?

1) Choch; 2) Buxoro; 3) Poykand; 4) Kesh; 5) Vardona; 6) Chag'aniyon; 7) Naxshab; 8) Samarqand; 9) Xorazm; 10) Termiz.

A) 1, 2, 4, 5, 7, 8 B) 2, 3, 5, 7, 8, 9

C) 1, 3, 5, 6, 8, 10 D) 2, 4, 6, 7, 8, 9

6. Qadimda Orta Osiyo hududlarini egallagan Eftallar davlati qulagach, Amudaryodan to Suriyaga qadar bo'lgan Ipak yo'li ustidan nazorat kimning qo'lga o'tdi?

A) Eronning B) Vizantiyaning

C) Turk xoqonligining D) Xitoyning

7. Abruy qo'zg'olonidan vahimaga tushgan mulkdor dehqonlar va boy savdogarlar Buxoro viloyatini tark etib, qaysi hududga borib o'rnashadilar?

A) Farg'ona va Yettisuv atrofiga

B) Karmana va Qorako'l atrofiga

C) Xo'jand va Jizzax atrofiga

D) Turkiston va Taroz atrofiga

8. Toxaristonda hunarmandchilikning qaysi sohlari rivojlangan edi?

A) teri-ko'nchilik, shishasozlik, kulolchilik

B) qurolsozlik, shishasozlik, to‘qimachilik

C) qurolsozlik, kulolchilik, to‘qimachilik

D) naqqoshlik, teri-ko'nchilik, to‘qimachilik

9. Ilk o'rta asrlarda birgina Buxoro shahrining o'zida usta hunarmandlar tomonidan necha turdagi cholg'u asboblari yasalgan?

A) yigirma turdagi B) o'n turdagi

C) o'ttiz turdagi D) o'n besh turdagi

10. Ilk o'rta asrlarda Xuroson deb atalgan hududni aniqlang.

A) Afg'onistonning shimoliy, Eronning shimoli sharqiy qismi hamda Janubiy Bolujistondan to Amudaryogacha bo'lgan hududlar

B) Eronning shimoli sharqiy Afg'onistonning shimoliy, qismi hamda Janubiy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo'lgan hududlar

C) O'zbekistonning janubi, Eronning shimoli sharqiy qismi hamda Janubiy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo'lgan hududlar

D) Afg'onistonning shimoliy, Eronning shimoli sharqiy qismi hamda

Hindiston to Amudaryogacha bo'lgan hududlar

11. ... kabi shaharlarda shahriston yoki undagi xonadonlarning qoq yarmi arablar va ular bilan birga kelgan ajamlarga: bo'shatib berilardi.

A) Naxshab, Kesh, Samarqand, Farg'ona

B) Buxoro, Marv, Termiz, Shosh

C) Marv, Poykand, Buxoro, Samarqand

D) Buxoro, Poykand, Sug'd, Xorazm

12. Arab xalifaligining markazi 749-yilga qadar qaysi shaharda bo'lgan edi?

A) Damashqda B) Bag‘dodda

C) Xalabda D) Makkada

13. Qarluqlar davlati chegaralarini mos ravishda belgilang.

1) janubda; 2) g'arbda; 3) shimol va sharqda.

a) o'g'uz yurti va Farg'ona vodiysi; b) yag'molar vohasi va Sharqiy Turkiston; c) Elsuvi daryosi vodiysigacha.

A) 1-a, 2-b, 3-c B) 1-b, 2-c, 3-a

C) 1-b, 2-a, 3-c D) 1-c, 2-a, 3-b

14. Abul Abbos Abdulloh qaysi yillarda noiblik qilgan?

A) 824-844-yy. B) 832-842-yy.

C) 828-844-yy. D) 830-844-yy.

15. Quyidagi voqealar va ularning sanasi to'g'ri ko'rsatilgan javob variantini aniqlang.

1) Yoqub va Amir ibn Lays boshchiligidagi qo'zg'olonchilar Nishopumi egalladi;

2) Ismoil Somoniy Taroz shahrini fath etib, dashtliklarga zarba berdi;

3) Rofe ibn Lays boshchiligida xalifalikka qarshi qo'zg'olon ko'tarildi;

4) Tohir ibn Husayn xutbadan xalifa nomini chiqartirib lashladi.

a) 893-yil; b) 873-yil; c) 806-yil; d) 822-yil.

A) 1-b;2-a;3-c;4-d B)1-c;2-b;3-d;4-a

C) 1-b;2-c;3-a;4-d D)1-a;2-b;3-d;4-c

16. O'rta Osiyoda VII-IX asrlarda Xitoy bilan bo'lgan savdoda qanday mahsulotlar asosiy o'rinda turgan?

1) choy; 2) paxta; 3) kimxob; 4) ipak mato; 5) tuz; 6) quruq mevalar; 7) ot; 8) dori-darmon.

A) 1, 3, 5, 7 B) 1, 4, 5, 7

C) 2, 4, 6, 8 D) 2, 3, 4, 8

17. Somoniylar davrida G'azna viloyatini noib va lashkar amiri sifatida boshqargan Alptegin qaysi viloyatlarni mustaqil boshqarishga intilib, G'aznaviylar davlatiga asos solgan edi?

A) G'azna va Qobul

B) G'azna va Nishopur

C) Isfaxon va Fors

D) Ray va Isfaxon

18. Rasmda tasvirlangan shaxsga tegishli bo’lgan asarni aniqlang.

A) "Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum"

B) "Hindiston"

C) "Al-jabr val-muqobala"

D) "Fozil odamlar shahri"

19. Bolasog'un shahri turli davrlarda quyidagi davlatlardan qaysilarining poytaxti hisoblangan?

1) qoraxitoylar davlati; 2) qarluqlar davlati; 3) qoraxoniylar davlati; 4) kuchluk davlati

A) 1, 3 В) 3,4 С) 1,2 D) 2,3

20. Taxtga o'tirgan Otsiz dastavval qaysi qabilalarni bo'ysundiradi?

A) nayman va uyg'urlarni

B) turkman va qipchoqlarni

C) qozoq va qirg'izlarni

D) nayman va qipchoqlarni

21. Mo’gullar istilosi oqibatida qaysi hudud aholisi suvsizlikdan qurib borayotgan qishloqlarni tashlab o’zga yerlarga borib joylashdi?

A) Marv aholisi B) O’tror aholisi

C) Banokat aholisi D) Buxoro aholisi

22. 1225-yilda quyidagi qaysi shaharlar Jaloliddin tomonidan egallangan edi?

A) Kirmon, Sheroz va Isfahon

B) Tabriz, Sheroz va Ray

C) Marog'a, Tabriz va G‘azna

D) Ray, Isfahon va Tabriz

23. Chig'atoyning o'z ulusini boshqaradigan o'rdasi qayerda joylashgan?

A) Ili daryosi bo’yida

B) Xo'jand shahrida

C) Qoraqurumda

D) Yettisuvda

24. Xoqoniya quyidagi qaysi hududda tashkil topgan edi?

A) Sharqiy Turkiston, Yettisuv va Tyanshanning janubiy yonbag‘rida

B) Sirdaryoning o’rta oqimi, Janubiy Qozog'iston, Toshkentda

C) Shimoliy Afg'oniston, Tojikistonning janubi, Amudaryoning chap sohilida

D) Orol va Kaspiy dengizi oralig'i, Sirdaryoning o'ng sohilida

25. Quyidagi allomalar va ular yashagan yillarni o'zaro moslashtiring.

1) Ahmad Farg'oniy; 2) Al-Moturidiy; 3) Muso al-Xorazmiy; 4) Imom Buxoriy; 5) Iso at-Termiziy;

a) 797-865-yillar; b) 783-850-yillar; c) 810-870-yillar; d) 824-894-yillar; e) 870-944-yillar.

A) 1-a, 2-e, 3-b, 4-d, 5-c

B) 1-a, 2-c, 3-b, 4-e, 5-d

C) 1-b, 2-e, 3-a, 4-c, 5-d

D) 1-a, 2-e, 3-b, 4-c, 5-d

26. Qaysi javobda Farobiy qalamiga mansub asarlar berilmagan?

A) "Tirik mavjudot a'zolari haqida"

B) "Fozil odamlar shahri"

C) "Baxt-saodatga erishuv haqida"

D) "Sunniylik an'analari sharhi"

27. Quyidagi qaysi alloma “Arab va g‘ayri arablar ustozi” degan nomga sazovor bo'lgan edi?

A) Abu Nasr Farobiy

B) Imom al-Buxoriy

C) Mahmud az-Zamaxshariy

D) Abu Mansur al-Moturidiy

28. Naqshbandiya tariqati o'rta asrlarda quyidagi qaysi hududlarda keng tarqaladi?

A) Movarounnahr, Sharqiy Turkiston va Xorazmda

B) Movarounnahr, Yettisuv va Xorazmda

C) Movarounnahr, Sharqiy Eron va Xorazmda

D) Movarounnahr, Xuroson va Xorazmda

29. Afrosiyob, Varaxsha, Buxoro va Poykand shahar xarobalarida kovlab ochilgan turarjoy qoldiqlaridan ma'lum bo'lishicha, ...ham paxsa va xom g'ishtdan qurilgan imoratlar shahar me'morchiligida asosiy o'rin egallagan.

A) IX-X asrlarda B) X-XI asrlarda

C) XI-XII asrlarda D) XII-XIII asrlarda

30. Qaysi davrda Chig'atoy ulusida mo'g'ullarning o'troqlikka o'tish jarayoni kuchayib, ularning ijtimoiy hayotida jiddiy o'zgarishlar sodir bo'la boshlaydi?

A) XIII asr o'rtalarida

B) XIII asr oxirlarida

C) XIV asrning birinchi yarmida

D) XIII asr boshlarida

6-variant.

1. Amir Temurning ajdodlari qaysi viloyatlarda o'z mulklariga ega bo'lgan?

A) Kesh va Naxshab

B) Kesh va Nasaf

C) Kesh va Balx

D) Samarqand va Kesh

2. Sarbadorlar rahbarlari va ularning kasblarini o'zaro muvofiqlashtiring.

1) Xurdaki Buxoriy; 2) Mavlonzoda Samarqandiy; 3) Abu Bakr Kalaviy;

a) hunarmand; b) oqsoqol; c) mudarris.

A) 1-b, 2-a, 3-c B) 1-b, 2-c, 3-a

C) 1-c, 2-a, 3-b D) 1-a, 2-b, 3-c

3. Amir Temur vafoti oldidan o'z tasarrufidagi viloyat va davlatlarni (Movarounnahrdan tashqari) farzandlariga qay tarzda taqsimladi?

1) Mironshohga; 2) Umarshayxga; 3) Pirmuhammad Jahongirga; 4) Shohrux Mirzoga;

a) Afg‘oniston va Shimoliy Hindiston (markazi G‘azna, keyinchalik Balx);

b) Fors, ya’ni eronning janubiy qismi (markazi Sheroz)

c) G‘arbiy Eron, Ozarbayjon, Iroq va Armaniston (markazi Tabriz);

d) Xuroson, Jurjon, Mazondaron va Seyiston (markazi Hirot)

A) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d

B) 1-d, 2-b, 3-a, 4-c

C) 1-a, 2-c, 3-d, 4-b

D) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c

4. Amir Temur bilan Misr sultoni Barquq o‘rtasidagi rasmiy aloqalar qachondan boshlangan edi?

A) 1387-yildan B) 1386-yildan

C) 1384-yildan D) 1385-yildan

5. Amir Temur tomonidan qayta qurdirilgan shaharlarni aniqlang.

1) Bag'dod; 2) Damashq; 3) Tabriz; 4) Darband; 5) Baylakon; 6) Isfahon.

A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 6

C) 1, 4, 5 D) 1, 2, 6

6. 1408-yil 22-aprel kuni...

A) Amir Temur taxti vorisi Pirmuhammad vaziri Pir Ali Toz boshliq fitnachilar qo'lida halok bo'ldi.

B) O'ratepa va Shohruxiya shaharlarida hokim bo'lib olgan Amir Xudoydot bilan bo'lgan jangda Mironshohning o'g'li Xalil Sulton Mirzo halok bo'ldi.

C) Qoraqo'yunli turkmanlarning qabila boshlig'i Qora Yusuf bilan bo'lgan jangda Mironshoh halok bo'ladi.

D) Xuroson hukmdori Shohruh Mirzo Amudaryodan o'tib, Samarqand sari yurish qiladi.

7. Ulug'bek Farg'ona va Qoshg'arni qachon egallaydi?

A) 1415-yil B) 1412-yil

C) 1414-yil D) 1413-yil

8. Abdullatifda otasi Ulug'bekka nisbatan adovat paydo bo'lishiga sabab bo'lgan omillarni aniqlang.

1) G'alaba to'g'risidagi tevarak-atrofga yuborilgan fathnomalarda Abdulatifning nomi inisi Abdulazizdan keyin tilga olingani;

2) Xuroson taxtiga Abdullatif emas, ukasi Abdulazizning o'tqalizishi;

3) Ixtiyoriddin qal'asidagi xazina Ulug'bek tomonidan olib qo'yilganligi;

4) Abdullatif noiblik qilayotgan hududlarning bir qismi Ulug'bek tomonidan tortib olinishi.

A) 2,3 B) 1,4 C) 1,3 D) 2,4

9. Abulxayrxonga qarshi qaysi hududda bo'lib o'tgan jangda Samarqand hukmdori Mirzo Abdullo halok bo'lgan edi?

A) Sheroz yaqinida

B) Damashq qishlog'i yaqinida

C) Tarnob yaqinida

D) Qizilravot mavzeyida

10. 1420-yilda Samarqandda ochilgan madrasaning yetakchi mudarrisi kim edi?

A) G'iyosiddin Jamshid Koshoniy

B) Shamsiddin Muhammad Havofiy

C) Qozizoda Rumiy

D) Alouddin Ali Qushchi

11. Toshkentda Temuriylar tarixi davlat muzeyida Behzodga bag‘ishlab o'tkazilgan xalqaro ilmiy konferensiyada qaysi davlatlardan olimlar ishtirok etdi?

A) Fransiya, Yaponiya, Janubiy Koreya, Qirg'iziston, Tailand

B) Germaniya, Eron, Pokiston, Ozarbayjon, Qozog'iston

C) Ispaniya, Turkiya, Eron, Ozarbayjon, Yaponiya

D) Buyuk Britaniya, Turkiya, Hindiston, Ozarbayjon, Tojikiston

12. G‘aznaviylar davlati butunlay tugatilgan yilda Xorazmda kim hukmronlik qilayotgan edi?

A) Alovuddin Muhammad

B) Takash

C) Elarslon

D) Sultonshoh Mahmud

13. V asrda O’rta Osiyo hududida tashkil topgan davlatlarni aniqlang.

A) Kidariylar, Turk xoqonligi

B) Eftaliylar, Kidariylar

C) Xioniylar, Turk xoqonligi

D) Eftaliylar, Turk xoqonligi

14. Quyidagi qaysi shaxslarning hukmronligi davrida Movarounnahrda islom dinini qabul qilganlardan xiroj va jizya soliqlarini olmaslikka qaror qilingan?

1) xalifa Umar ibn Abdulaziz; 2) Xuroson noibi Nasr ibn Sayyor; 3) Xuroson noibi Ashros; 4) xalifa Mansur.

A) 1, 4 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 2, 4

15. Islom dinining dalili, isboti degan nomga sazovor bo‘lgan yurtdoshimizni aniqlang.

A) Iso at-Termiziy

B) Burhoniddin al-Marg‘inoniy

C) Mahmud az-Zamaxshariy

D) Abu Mansur al-Moturidiy

16. Quyidagi voqealardan Somoniylar davlati hukmronlik qilgan yillar oralig’ida sodir bo’lganini toping.

A) Safforiylar davlati tashkil topdi.

B) Tohiriylar davlati tashkil topdi.

C) Xorazmda Anushteginlar sulolasi hukmronligi boshlandi.

D) Qoraxoniylar davlati barham topdi.

17. Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang.

1) Somoniylar va Safforiylar o‘rtasida urush boshlandi;

2) Xalifa Mu’tazidning hukmronligi boshlandi;

3) Somoniylar davlatida Nasr II ning hukmronligi boshlandi;

4) Ismoil Somoniy butun Movarounnahrni o‘z qo’l ostiga birlashtirdi;

5) Somoniylar davlati tashkil topdi;

a) 865-yil; b) 888-yil; c) 892-yil; d) 893-yil; e) 900-yil; f) 914-yil.

A) 1-e, 2-c, 3-f, 4-b, 5-a

B) 1-b, 2-c, 3-a, 4-e, 5-f

C) 1-e, 2-d, 3-f, 4-b, 5-a

D) 1-b, 2-d, 3-a, 4-e, 5-f

18. Rasmda tasvirlangan shaxsning 545 yilligi qachon Toshkent, Samarqand shaharlarida va xorijiy mamlakatlarda YUNESKO homiyligida keng nishonlandi?

A) 1999-yil aprelda

B) 1998-yil oktabrda

C) 2000-yil noyabrda

D) 2001-yil avgustda

19. Quyidagilardan «Hayotnoma» va «Dalil al-oshiqin» asari muallifini toping.

A) Mahmud az-Zamaxshariy

B) Abu Mansur al-Moturudiy

C) Abu Nasr Forobiy

D) Bahouddin Naqshband

20. Quyidagi voqealardan Arab xalifaligida Muoviya I hukmronlik qilgan yillar oralig‘ida bo‘lib o‘tganlarini toping.

1) Ubaydulloh ibn Ziyod Amudaryodan kechib o‘tib, Buxoro hududiga bostirib kirdi;

2) arablarning Maymurg‘ga ilk hujumlari amalga oshirildi;

3) Qutayba ibn Muslim boshchiligidagi arablar Movarounnahrni zabt etishga kirishdi;

4) arablarning Chag‘oniyonga ilk hujumlari amalga oshirildi.

A) 1, 3 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 4

21. V asrning 20-yillaridan VI asrning 70-yillarigacha bo’lgan davrda O’rta Osiyoda hukmronlik qilgan davlatni belgilang.

A) Kidariylar davlati B) Turk xoqonligi

C) Eftallar davlati D) Xioniylar davlati

22. Quyidagilardan Buxoro bilan (o'rta asrlarda) bog’liq to‘g‘ri ma’lumotlar ko‘rsatilgan javobni belgilang.

1) Zandana qishlogdda to‘qilgan malla rang bo‘z - «zandanicha» matosi Sharqda mashhur bo’lgan;

2) Vador qishlog’ida tayyorlangan mato - «vadoriy» Sharqda mashhur bo’lgan;

3) yuqori sifatli qog‘oz ishlab chiqarilgan;

4) Farjak madrasasi qurilgan.

A) 1, 3 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 4

23. Quyidagi hukmdorlar hukmronlik qilgan asrda yashagan shaxslarni mos ravishda belgilang.

1) Sosoniylar shohi Xusrav I Anushervon;

2) Somoniy Nuh ibn Nasr;

3) Xalifa Umar ibn Abdulaziz;

4) Xalifa Muoviya I;

5) Mo‘g‘uliston xoni Tug’luq Temur.

a) Hoshim ibn Hakim; b) Abu Ali Chag‘oniy; c) Ubaydulloh ibn Ziyod; d) Abu Bakr Kalaviy; e) Istami; f) Mahmud Yalavoch.

A) 1-e, 2-b, 3-a, 4-c, 5-d

B) 1-b, 2-e, 3-a, 4-c, 5-f

C) 1-b, 2-e, 3-c, 4-a, 5-d

D) 1-e, 2-b, 3-a, 4-c, 5-f

24. Quyidagilardan Xorazmda Anushteginlar sulolasi hukmronligi davri haqida to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping.

1) Xorazmda Anushteginlar sulolasi hukmronligi XI asrda o‘rnatilgan;

2) Xorazmshoh Takash 1210-yilda Talos vodiysida qoraxitoylarni magdubiyatga uchratadi;

3) Xorazmshoh Takash davrida Eron Xorazmga bo‘ysundirildi;

4) Sultonshoh Mahmud «xorazmshoh» unvonini tiklagan;

5) XIII asr boshida Xorazmning shimoli g‘arbiy va g‘arbiy chegarasi Orol va Kaspiy dengiz sohillaridan o‘tar edi.

A) 1, 3, 5 В) 1, 4, 5

C) 2, 3, 4 D) 2, 4, 5

25. Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar ko’rsatilgan javobni belgilang.

1) Arab xalifaligida markaziy hokimiyat 749-yilga qadar Damashqda bo’lgan;

2) VII asr boshlarida arablar Movarounnahr hududini to’liq bosib olishga kirishdilar;

3) 806-yilda Samarqandda arab lashkarboshisi Rofe ibn Lays boshchiligida xalifalikka qarshi qo‘zg‘olon boshlangan;

4) Muqanna Kesh yaqinidagi tog‘ tepasida bino qilingan Som qal’asini o‘z qarorgohiga aylantirgan;

5) arablarning Movarounnahrga ilk bor hujumlari 654-yilda Maymurg’ va 657-yilda Buxorodan boshlandi.

A) 1, 3, 6 В) 1, 3, 4

C) 2, 3, 4 D) 2, 3, 5

26. "Oq kiyimlilar" qo'zg'oloni ayniqsa Movarounnahrning markazi Sug'dda avj olib, ...ga ham o'z ta'sirini o'tkazadi?

A) Shosh va Farg'ona B) Kesh va Naxshab

C) Xorazm va Shosh D) Eloq va Shosh

27. Quyidagilardan Qoraxoniylar Movarounnahrga hujum qilgan yillarni belgilang.

1) 992-yil; 2) 995-yil; 3) 996-yil; 4) 999-yil; 5) 1006-yil; 6) 1008-yil.

A) 1, 3, 4 В) 1, 2, 3

C) 2, 5, 6 D) 4, 5, 6

28. Ibrohim Bo'ritegin qaysi hududlarni o'z qo'l ostiga birlashtirgandan so'ng mustaqil siyosat yurita boshlagan?

1) Xuttalon; 2) Vaxsh; 3) Chag'oniyon; 4) Movarounnahr; 5) Farg'ona; 6) Xorazm; 7) Xuroson; 8) Yettisuv; 9) Sharqiy Turkiston.

A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 1,3, 5,7,9

C) 2, 4, 6, 7, 8 D) 3, 5, 7,8, 9

29. XIII asr boshida Xorazm chegarasi to'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.

1) janubi-sharqiy hududlari; 2) shimoli -g'arbiy va g'arbiy chegarasi; 3) shimoli-sharqiy chegarasi; 4) janubi-g'arbda.

a) Orol va Kaspiy dengizi sohillari; b) G'azna viloyati; c) Iroqqacha; d) Yettisuv va Dashti Qipchoq.

A) 1-c, 2-a, 3-d, 4-b

B) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c

C) 1-b, 2-d, 3-a, 4-c

D) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d

30. Onon daryosi bo'yida chaqirilgan mo'g'ul urug' va qabila boshliqlarining qurultoyida Temuchin ulug' xon (qoon) deb e'lon qilingan yili Movarounnahrda qanday voqea yuz bergan edi?

A) Saljuqiylar davlati butunlay barham topadi.

B) Alouddin Muhammad Movarounnahrni qoraxitoylarga qaramlikdan ozod qilishga kirishadi.

C) O'trorda Xorazmshohlar davlati zulmiga qarshi qo'zg'olon ko'tariladi.

D) Takash saljuqiylar sultoni To'g'rulga qaqshatqich zarba berib, Eronni Xorazmga bo'ysundiradi.

7-variant.

1. Quyidagilardan Chig‘atoy ulusi haqida to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping.

1) Chig‘atoy ulusi boshqaruvi davrida Mahmud Torobiy qo‘zg‘oloni bo’lib o‘tgan;

2) Chig‘atoy ulusi xonlari o‘z qarorgohini XIII asrdan boshlab Movaraunnahrga ko‘chirgan;

3) Chig‘atoy ulusi XIII asrning 40-yillarida ikkiga bo’linib ketgan;

4) Chig‘atoy ulusida yer egaligining «mulki sultoniy», «mulk yerlari», «vaqf yerlari», «mulki xos» va «jamoa yerlari» deb ataluvchi 5 turi mavjud bo’lgan;

5) Chig‘atoy ulusida hunarmandlar va savdogarlardan «targ‘u» solig’i undirilgan;

6) Chig‘atoyxonning ulusni boshqaradigan o‘rdasi Elsuvi (Ili) daryosi bo‘yida edi.

A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 6

C) 1, 5, 6 D) 2, 3, 4

2. 2014-yil Samarqandda buyuk alloma va mutafakkirlarning ilmiy merosi va uning zamonaviy sivilizatsiya tarixida tutgan o‘rni va roliga bag‘ishlanib o’tkazilgan xalqaro konferensiyada qancha mamlakatdan kelgan sharqshunos olimlar ishtirok etgan edi?

A) 20 dan ortiq B) 30 ga yaqin

C) 40 ga yaqin D) 50 ga yaqin

3. Xorazm qaysi davlatlar bilan diplomatik aloqalar olib borgan?

A) Vizantiya va Eron

B) Xitoy va arablar

C) Vizantiya va turklar

D) Vizantiya va Xitoy

4. Xioniylar davlatining markazi dastlab qaysi hududda bo'lgan?

A) Zarafshon vohasida

B) Choch vohasida

C) Farg'onada

D) Xorazmda

5. Eftallar qaysi davlatlar bilan bo'lgan xalqaro savdoda faol qatnashgan?

A) Xitoy, Hindiston, Eron va Vizantiya

B) Xitoy, Turkiya, Eron va Misr

C) Xitoy, Hindiston, Arabiston va Misr

D) Misr, Hindiston, Eron va Yunoniston

6. Turklarning tazyiqi natijasida yuzaga kelgan vaziyatdan foydalanib sosoniylar qaysi hududlarni eftallardan tortib oladi?

A) Kesh va Naxshabni

B) Xorazm va Badaxshonni

C) Xuttalon va Badaxshonni

D) Toxariston va Chag'oniyonni

7. G’arbiy Turk xoqonligi nihoyatda kuchaygan davrni aniqlang.

A) VII asrning birinchi choragi

B) VII asrning birinchi yarmi

C) VII asarning o’rtalari

D) VIII asrning boshlari

8. Ilk o'rta asrlarda mavjud bo'lgan mahalliy hokimliklardan qaysi biri Hindiston, Yaqin va Uzoq Sharq mamlakatlari bilan savdo-madaniy aloqalar o'rnatgan?

A) Sug'd B) Farg'ona

C) Choch D) Toxariston

9. Ilk o'rta asrlarda O'rta Osiyo hokimliklarida tashkil topgan boshqaruv ma'muriyatining asosiy vazifasi nimadan iborat edi?

A) fuqarolardan soliqlarni o'z vaqtida to'plash va ulardan mudofaa uchun qo'shin to'plash

B) mahalliy noiblar ustidan nazoratni kuchaytirish hamda soliqlarni undirish

C) fuqarolardan boj, soliq va yasoqlarni o'z vaqtida yig'ib olish, jamoa ishlariga ularni safarbar etish

D) aholidan qo'shin to'plash hamda ularni ommaviy ishlarga safarbar qilish

10. Quyidagi qaysi yodgorliklardan bizning zamonimizgacha saqlanib qolgan sug'd yozuvlari namunalari topilgan?

1) Qal'ai Mug'; 2) Ajinatepa; 3) Bolaliktepa; 4) Varaxsha; 5) Turfan; 6) Qiziltepa; 7) Dalvarzintepa; 8) Afrosiyob.

A) 1,3, 5, 7 B) 1,5, 8

C) 2,4,6,8 D) 1,5,7

11. V–VII asrlarda quyidagi qaysi shahar O‘rta Osiyoda eng katta shaharlardan biri bo'lib uning umumiy maydoni qariyb 200 gektar bo‘lgan?

A) Samarqand B) Toshkent

C) Varaxsha D) Urganch

12. 673-yilda Amudaryodan kechib o’tgan arab sarkardasi Ubaydulloh ibn Ziyod Movarounnahrdagi qaysi shaharlarni egallaydi?

A) Poykand, Romiton va Termiz

B) Sug’d, Buxoro va Kesri

C) Naxshab, Sug’d va Poykand

D) Shosh, Buxoro va So'g d

13. Quyidagi Movarounnahr shaharlarini Qutayba ibn Muslim tomonidan egallanish ketma-ketligini ko'rsating.

1) Buxoro; 2) Poykand; 3) Naxshab; 4) Samarqand; 5) Madinat ash-Shosh.

A) 3, 1, 2, 5,4 В) 2, 1,3, 4,5

C) 1, 2,4,3,5 D) 1, 2,3, 5,4

14. Muqanna targ'iboti quyidagi qaysi shaharlarda yaxshi samara beradi?

A) Naxshab va Kesh B) Eloq va Shosh

C) Sug'd va Xorazm D) Farg'ona va Sug'd

15. Arab xalifaligida faoliyat yuritgan kengash – devon ad-dar nechta devonga bo'lingan?

A) 2 ta B) 4 ta C) 3 ta D) 5 ta

16. Qarluqlar qadimda dastavval qaysi hududda yashaganlar?

A) Irtish daryosining yuqori oqimida

B) Oltoyning g'arbida

C) Ural tog'larida

D) Yettisuv hududlarida

17. Xalifa Ma'mun Somonxudotning nabiralarini qaysi hududlarga noib qilib tayinlagan?

1) Nuh; 2) Ahmad; 3) Yahyo; 4) Ilyos;

a) Shosh va Ustrushona; b) Hirot; c) Samarqand; d) Farg'ona.

A) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c B) 1-c, 2-d, 3-a, 4-b

C) 1-d, 2-b, 3-a, 4-c D) 1-a, 2-c, 3-d, 4-b

18.

Ushbu devoriy tasvir qaysi yodgorlikdan topilgan?

A) Afrosiyob B) Varaxsha

C) Panjikent D) Bolaliktepa

19. Tohiriylar davrida qaysi shaharlar poytaxt bo'lgan?

A) Marv va Nishopur B) Balx va Hirot

C) Nishopur va Astrobod D) G'azna va Marv

20. …Movarounnahrning deyarli barcha viloyatlari somoniylar tasarrufiga o’tdi.

A) IX asrning oxirgi choragida

B) VIII asrning birinchi yarmida

C) X asr boshlarida

D) X asrning ikkinchi yarmida

21. IX-X asrlarda Shimoliy yo'l orqali Sibirdan Movarounnahrga asosan ...

A) idishlar, zargarlik buyumlari keltirilgan

B) turli xildagi qimmatbaho mo'ynalar, chorva mollari va chorvachilik mahsulotlari keltirilgan

C) turli xildagi qimmatbaho idishlar, qilich, kiyim-kechaklar keltirilgan

D) dori-darmon, qilich, tuz keltirilgan

22. Qaysi yillarda G'azna viloyatini Alptegin noib va lashkar amiri sifatida boshqargan?

A) 961-962-yillarda

B) 962-963-yillarda

C) 963-964-yillarda

D) 960-961-yillarda

23. Mahmud G’aznaviy qaysi tillarni mukammal bilgan va she’r bitgan?

1) fors; 2) turk; 3) arab; 4) pahlaviy; 5) yunon; 6) xitoy

A) 2, 4, 6 B) 1, 5, 6

C) 1, 3, 4 D) 3, 4, 6

24. Qaysi davrda Qarluqlar, yag'mo, chigil hamda o'g'uz qabilalari yagona ittifoqqa birlashib, «Xoqoniya o'lkasi» deb yuritilgan davlat tashkil topadi?

A) X asr boshlarida

B) X asr o'rtalarida

C) X asr oxirlarida

D) XI asr oxirlarida

25. Yettisuvga joylashib olgan qoraxitoylar Sirdaryoning o'rta oqimiga tomon yurish boshlab, egallagan hududlarini ketma-ketlikda joylashtiring.

1) Zarafshon; 2) Farg'ona; 3) Shosh; 4) Qashqadaryo.

A) 2, 3, 1, 4 B) 1, 2, 3, 4

C) 3, 2, 1, 4 D) 2, 1, 3, 4

26. Quyidagi hukmdorlarning hukmronlik qilgan yillari bilan to'g'ri ko'rsatilgan javob variantini aniqlang.

1) Qutbiddin Muhammad; 2) Otsiz; 3) Elarslon; 4) Takash; 5) Sulton Muhammad,

a) 1156-1172 yy.; b) 1172-1200 yy.; c) 1127-1156 yy.; d) 1097-1127 yy.; e) 1200-1220 yy.

A) 1-d; 2-c; 3-a; 4-b; 5-e

B) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a; 5-e

C) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d; 5-e

D) 1-е; 2-е; 3-b; 4-d; 5-a

27. Mo'g'ullar qaysi shaharda yuz ming nafar san’at, hunar arboblarini, yosh bolalar va ayollarni ajratib olib, Mo‘g‘ulistonga jo‘natadilar. Qolgan xalqni shahardan haydab chiqib, askarlarga 24 nafardan bo‘lib beradilar?

A) Buxoro B) Xiva

C) Samarqand D) Urganch

28. Muhammad Xorazmshohga nisbatan qaysi viloyat hokimlari xiyonat yo‘lini tutgan edi?

A) Qunduz va Badaxshon

B) Nishopur va Ray

C) G'azna va Isfahon

D) Balx va Qandahor

29. Chig'atoy ulusida harbiy hokimiyat, aholini ro’yxatdan o‘tkazish, soliq yig’ish ishlari bilan shug’ullangan amaldorlarni aniqlang.

A) dorug'achi va tamg’ach

B) tavochi va vazkirom

C) noib va bosqoq

D) no’yon va muhrdor

30. Nechanchi asrdan boshlab o'lkamiz "Turkiston" nomi bilan atala boshlagan?

A) VI asrdan B) VIII asrdan

C) IX asrdan D) VII asrdan

8-variant.

1. Quyidagi voqealar sodir bo’lgan yillari bilan mos ravishda berilgan javobni belgilang.

1) Xurosonda Abul Abbos Abdullohning noibligi boshlandi;

2) Somoniy Nuh ibn Nasr Abu Ali Chag‘oniyni Chag‘oniyonga hokim etib tayinladi;

3) Chig‘atoy Ma’sudbekni Movarounnahr noibi etib tayinladi;

4) Nasr ibn Sayyor Xuroson noibi etib tayinlandi;

a) 738-yil; b) 750-yil; c) 830-yil; d) 947-yil; e) 952-yil; f) 1238-yil.

A) 1-d, 2-e, 3-f, 4-a B) 1-c, 2-e, 3-f, 4-a

C) 1-c, 2-d, 3-f, 4-b D) 1-d, 2-c, 3-f, 4-b

2. Xorazmshoh unvoniga dastlab... sulolasi tomonidan qabul qilingan?

A) arshakiylar B) afrig'iylar

C) anushteginlar D) siyovushlar

3. Eftaliylar davlatining dastlabki poytaxti qaysi shaharlar bo'lgan?

A) Maymurg' va Chag'aniyon

B) Poykant va Varaxsha

C) Naxshab va Romiton

D) Vardonze va Narshax

4. VI asrda dehqonlar va chorvadorlardan olinadigan soliq qanday nomlangan?

A) yasoq B) boj

C) xiroj D) zakot

5. Eftallar davlatiga bostirib kirgan turklar egallagan hududlarni ketma-ket joylashtiring.

1) Samarqand; 2) Parak vodiysi; 3) Kesh; 4) Naxshab.

A) 2, 3, 4, 1 B) 3, 4, 1, 2

C) 4, 3, 2, 1 D) 2, 4, 3, 1

6. Qaysi davrda G'arbiy turk xoqonligi bilan Xitoy o'rtasida ayniqsa iqtisodiy aloqalar faollashdi?

A) VII asrning birinchi choragida

B) VII asrning ikkinchi yarmida

C) VI asrning ikkinchi yarmida

D) VII asrning birinchi yarmida

7. Toxariston aholisining asosiy qismi... bilan shug'ullangan.

A) uzumchilik B) hunarmandchilik

C) chorvachilik D) o'troq dehqonchilik

8. Sug'd ixshidlari Samarqand, Buxoro, Kesh vohalarining nechta yirik mulklarini birlashtirgan edi?

A) o'nta B) o'n bitta

C) o'n ikkita D) o'n beshta

9. Toxariston Markaziy Osiyoda qaysi dinlar tarqalishi va rivojlanishida muhim rol o'ynagan?

A) shomonlik va moniy B) budda va mazdak

C) budda va moniy D) nestorianlik va budda

10. Qaysi davrda arablar Movarounnahr hududini to'liq bosib olishga kirishadi?

A) VIII asr boshlarida

B) VII asr oxirlarida

C) VIII asr o'rtalarida

D) VII asrning so'nggi choragida

11. Qaysi viloyatlar hukmdorlari arablar bilan sulh tuzishga majbur bo'lgan?

A) Buxoro, Naxshab, Sug'd

B) Buxoro, Poykand, Shosh

C) Buxoro, Poykand, Sug'd

D) Romitan, Naxshab, Sug'd

12. Movarounnahr aholisini tinchlantirish va arablar hokimiyatini mustahkamlash maqsadida islom dinini qabul qilganlardan xiroj va jiz'ya soliqlarini olmaslikka qaror qilgan Xuroson noibini aniqlang.

A) Ashros B) Nasr ibn Sayyor

C) Said Xaroshiy D) Umar ibn Abdulaziz

13. Rofe ibn Lays boshchiligidagi qo'zg'olon boshlangan joyni aniqlang.

A) Naxshab B) Buxoro

C) Vardonze D) Samarqand

14. Qarluqlar davlati quyidagi qaysi hududda tashkil topadi?

A) Oltoyning g'arbida

B) Irtish daryosining o'rta oqimida

C) Yettisuv o'lkasida

D) Talos vodiysida

15. Abul Abbos Abdulloh davrida Tohiriylar davlati poytaxti qaysi shaharga ko'chirilgan?

A) Marv B) Balx

C) Nishopur D) Mashhad

16. Somoniylar davlati ravnaq topgan davrda quyidagi qaysi hududlarni o'z ichiga olgan?

1) Movarounnahr; 2) Xuroson; 3) Sharqiy Turkiston; 4) Shimoliy va Sharqiy Eron; 5) Shimoliy Hindiston.

A) 1, 2, 4 B) 1, 3, 5

C) 1, 2, 5 D) 1, 3, 4

17. Somoniylar davrida ... da yasalgan qayiqlar Amudaryo bo'ylab to Orol dengizigacha muttasil mol tashib savdogarlarning yukini yengil, uzog'ini yaqin qilgan.

A) Xorazm va Termiz

B) Buxoro va Samarqand

C) Shosh va Farg'ona

D) Eloq va Samarqand

18.

Rasmda tasvirlangan VII-VIII asrlarga oid ganchkor Humo qushi tasviri qaysi yodgorlikdan topilgan?

A) Afrosiyob B) Varaxsha

C) Bolaliktepa D) Quva

19. G’aznaviy sultoni Mas’ud G’aznaviyga bag’ishlab yozilgan "Qonuni Mas’udiy" asarining muallifini aniqlang.

A) Gardiziy B) Beruniy

C) Bayhaqiy D) Firdavsiy

20. X asr oxirida Sobuqtegin hamda qoraxoniylar o'rtasida imzolangan shartnomaga muvofiq qaysi hudud qoraxoniylar qo'liga o'tadi?

A) Amudaryodan janubdagi yerlar

B) Sirdaryo havzasi

C) Movarounnahrning markaziy qismi

D) Amudaryoning quyi oqimi, Orol bo'ylari

21. Saljuqiylar davlatidan dastlab ajralib chiqqan hududlarni aniqlahg.

1) Kichik Osiyo; 2) Xuroson; 3) Ozarbayjon; 4) Kermon; 5) Xorazm

A) 2,5 В) 2, 4 С) 1, 4 D) 3,5

22. Xorazmshox Takash qachon Nishopur, Ray va Marv shaharlarini zabt etdi?

A) 1172-1179-yillar

C) 1187-1193-yillar

B) 1183-1192-yillar

D) 1153-1164-yillar

23. Qachon O'zbekistonda Najmiddin Kubro tavalludining 850 yilligi nishonlandi?

A) 1996-yildа B) 1997-yildа

C) 1995-yildа D) 1998-yildа

24. 1220-yilning aprelida Muhammad Xorazmshoh qaysi shaharga yashirinadi?

A) Urganchga B) Nishopurga

C) Marvga D) G'aznaga

25. Parvon dashtidagi jangda mo'g'ullar ustidan qozonilgan g'alabadan so'ng Jaloliddin Manguberdi qo'shinidan ajralib chiqqan lashkarboshilarni aniqlang.

1) Badriddin Qozixon; 2) Shamsiddin Xivaqiy; 3) Qoracha Hojib; 4) Sayfiddin Ag'roq; 5) A'zam Malik; 6) Muzaffar Malik.

A) 1,2, 4 B) 2, 4, 6

C) 4, 5, 6 D) 2, 3, 5

26. Arab xalifasi Jaloliddin Manguberdiga qarshi yuborgan 20 minglik qo‘shini qaysi shahar yaqinidagi jangda tor-mor keltirildi?

A) Marog'a B) Basra

C) Tabriz D) Isfahon

27. Quyidagi allomalar va ular yashagan yillarni o'zaro muvofiqlashtiring.

1) Abu Rayhon Beruniy; 2) Abu Sahl Masihiy; 3) Abu Nasr ibn Iroq; 4) Abu Ali Ibn Sino; 5) Abulxayr ibn Hammor.

a) X asr-1034; b) 970-1011-y.y.; c) 973-1048-y.y.; d) 980-1037-y.y.; e) 991-1048-y.y.;

A) 1-c, 2-b, 3-d, 4-a, 5-e

B) 1-c, 2-d, 3-a, 4-b, 5-e

C) 1-e, 2-b, 3-a, 4-d, 5-c

D) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d, 5-e

28. Quyidagi allomalardan qaysilari 160 dan ortiq asar yozganlar?

A) Farobiy va Beruniy

B) Ibn Sino va Zamaxshariy

C) Beruniy va Zamaxshariy

D) Zamaxshariy va Farobiy

29. Quyidagi allomalar va ularning asarlari to'g'ri ko'rsatilgan javob variantini aniqlang.

1) Zamaxshariy; 2) Ahmad Yugnakiy; 3) Ahmad Yassaviy; 4) Forobiy

a) "Hibat ul-haqoyiq"; b) "Musiqa kitobi"; c) "al-Kashshof; d) "Hikmat".

A) 1-c; 2-b; 3-a; 4-d

B) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d

C) 1-b; 2-a; 3-c; 4-d

D) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b

30. Sarbadorlar amalga oshirgan qaysi tadbir hukmdor tabaqalarning keskin noroziligiga sabab bo'lgan?

A) jon solig'ining bekor qilinishi

B) amaldorlar mol-mulkining bir qismini musodara qilib kambag'allarga berilishi

C) shaharda butun hokimiyatni o'z qo'llariga olishga intilishlari

D) butun hokimiyatning asosan oddiy xalq vakillari qo'lida to'planishi

9-variant.

1. Quyidagi voqealar bo’lib o‘tgan yillari bilan mos ravishda berilgan javobni belgilang.

1) al-Farg‘oniy rahbarligida Nil daryosi sohilida qurilgan qadimgi gidrometr - daryo oqimi sathini belgilaydigan «Miqyos аn-Nil» inshooti va uning darajoti qayta tiklandi;

2) Hirotda Boysung‘ur kutubxonasida Abulqosim Firdavsiyning mashhur «Shohnoma» dostoni ko‘chirtirildi;

3) Ulug‘bek tomonidan Samarqandda barpo etilgan madrasa ochildi;

4) Xorazmda «Dor ul-hikma va maorif» faoliyati tugatildi.

a) 833-yil; b) 861-yil; c) 1017-yil; d) 1040-yil; e) 1420-yil; f) 1429-yil.

A) 1-a, 2-f, 3-e, 4-d B) 1-a, 2-e, 3-f, 4-d

C) 1-b, 2-e, 3-f, 4-c D) 1-b, 2-f, 3-e, 4-c

2. Temuriyzoda Shohrux vafotidan so‘ng Hirot (Xuroson) taxtiga o‘tirgan shaxslar taxtni egallagan yillariga qarab to‘g‘ri xronologik tartibda berilgan javobni belgilang.

1) Abu Said; 2) Alouddavla; 3) Abulqosim Bobur; 4) Husayn Boyqaro.

A) 3, 2, 4, 1 B) 3, 2, 1, 4

C) 2, 3, 4, 1 D) 2, 3, 1, 4

3. Quyidagilardan V asrda sodir bo’lgan voqealar berilgan javobni belgilang.

1) Eftallarga qarshi bo’lgan urush sosoniylar shohi Pero‘zning halokati bilan tugadi;

2) Eftallar davlati barham topdi;

3) Turk xoqonligi ikkiga bo’linib ketdi;

4) O’rta Osiyoda xioniylarning hukmronligi tugadi;

5) Bo‘zsuv, Zog‘ariq va Darg‘om kanallari barpo etildi;

6) Eronda Xusrav I Anushervon hukmronlik qildi.

A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 6

C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 6

4. Amir Temur taxtga o‘tirgach harbiy yurishlar orqali egallagan (a) va Amir Temurga jangsiz bo‘ysungan (b) hududlarni belgilang.

1) Hirot; 2) Saraxs; 3) Seiston; 4) Mozandaron; 5) Qavsiya; 6) Xorazm; 7) Sabzavor; 8) Jom.

A) a-1, 3, 4, 6, b-2. 5, 7, 8

B) a-1, 2, 4, 5, b-3, 6, 7, 8

C) a-1, 3, 5, 8, b-2. 4, 6, 7

D) a-2. 4, 6, 7, b-1, 3, 5, 8

5. Turk xoqonligi qaysi hududda tashkil topgan edi?

A) Oltoy va Janubiy Sibirda

B) Yettisuv va Sharqiy Turkistonda

C) Shimoliy Xitoy va Mo'g'ulistonda

D) Yettisuv va Oltoyda

6. Xoqon To'nyabg'u mahalliy hukmdorlarga qanday unvon berganligini aniqlang.

A) ihshid B) tudun

C) yabg'u D) iloqxon

7. Ilk o'rta asrlarda Farg'ona aholisi qanday ekinlar ekkan?

A) bug'doy va arpa B) paxta va sholi

C) paxta va bug'doy D) sholi va arpa

8. VI-VII asrlarda O’rta Osiyoda aholining ko’pchiligi qaysi dinga e’tiqod qilishgan?

A) buddaviylikka B) zardushtiylikka

C) islomga D) xristianlikka

9. 673-yilda qaysi xalifaning farmoni bilan Ubaydulloh ibn Ziyod Amudaryoni kechib o'tib Buxoro muzofotiga bostirib kirgan?

A) Abul Abbos Saffoh B) Abu Bakr

C) Muoviya I D) Umar ibn Abdulaziz

10. 775-yilda "Oq kiyimlilar"ga qarshi katta qo'shin yuborgan arab xalifasini aniqlang.

A) Sulaymon B) Muoviya

C) Mansur D) Marvon

11. Muqanna jаsоrаtigа bаg‘ishlаngаn “Muqаnnа”drаmаsini kim yaratgan?

A) M.Shayxzoda B) H.Olimjon

C) S.Аyniy D) Oybek

12. Abul Abbos Saffoh qaysi yillarda hukmronlik qilgan?

A) 749-755-y.y. B) 748-752-y.y.

C) 750-755-y.y. D) 750-754-y.y.

13. X asrda qarluqlar quyidagi qaysi hududlarga borib o'rnashadilar?

1) Shosh; 2) Farg'ona; 3) Eloq; 4) Qadhqadaryo vohasi; 5) Zarafshon vodiysi.

A) 1, 2, 5 B) 1, 3, 5

C) 2, 3, 4 D) 2, 4, 5

14. Tohir ibn Husayn davlat ishlarini mustaqil idora etish maqsadida qachon xalifa nomini xutbadan chiqartirib tashladi?

A) 813-yil B) 821-yil

C) 822-yil D) 824-yil

15. Kimning davrida Buxoroning Registon maydonida amir qasri qarshisida devonlar uchun saroy qurilib, mahkama mana shu maxsus binoga joylashgan edi?

A) Ismoil B) Nasr II

C) Nuh D) Nuh II

16. Somoniylardan Nuh hukmronlik qilgan yillarni aniqlang.

A) 941-955-yy. B) 943-954-yy.

C) 942-956-yy. D) 944-953-yy.

17. Qoraxitoylar qaysi hududda qoraxoniylar eloqxoni Mahmudga qaqshatqich zarba beradilar?

A) Termiz yaqinida

B) Xo'jand yaqinida

C) O'zgan atrofida

D) Talos vodiysida

18. Rasmda tasvirlangan shaxs qalamiga mansub asarni aniqlang.

A) "Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum"

B) "Hindiston"

C) "Al-jabr val-muqobala"

D) "Fozil odamlar shahri"

19. 995-yilda Gurganch miri Ma’mun ibn Muhammad Kat shahrini ishg‘ol qilib Xorazmning ikkala qismini birlashtirdi va qaysi shahar Xorazmshohlar davlatining poytaxtiga aylantirildi?

A) Xiva B) Ko‘hna Urganch

C) Kat D) Bolosog‘un

20. Xorazm hukmdorlaridan qaysi biri "Xorazmshoh" unvonini tiklagan edi?

A) Otsiz B) Takash

C) Elarslon D) Qutbiddin Muhammad

21. Mo'g'ullar tomonidan buzib tashlangan mashhur Sultonbandi qaysi vohaning bosh suv to'g'oni edi?

A) Tus vohasining

B) Buxoro vohasining

C) Marv vohasining

D) Qashqadaryo vohasining

22. Iroqqa yo’l olgan Jaloliddin o‘z qo‘shini bilan dastlab qaysi hududga boradi?

A) Sheroz B) Kirmon

C) Isfahon D) Ray

23. 1230-yil avgustda Ko‘niya, Jazira, Damashq va Misrning birlashgan qo‘shinidan Jaloliddin Manguberdi kuchlari qaysi shahar yaqinidagi jangda mag‘lubiyatga uchradi?

A) Marog'a B) Isfahon

C) Arzinjon D) Tiflis

24. Chig'atoy ulusida savdogarlardan olingan soliqni aniqlang.

A) zakot B) kalon

C) shulen D) targ'u

25. Mo'g'ullar davrida qayta tiklangan shaharlarni aniqlang.

A) Samarqand va Urganch

B) Urganch va Buxoro

C) Buxoro va Samarqand

D) Darband va Baylakon

26. XII asrdayoq lotin tiliga tarjima qilinib, nafaqat musulmon sharqidagi, balki Ispaniya orqali Yevropa mamlakatlaridagi astronomiya ilmini rivojini boshlab bergan asar ....

A) "Muqaddamat ul-adab"

B) "Ziji jadidi Ko'ragoniy"

C) "Boshlovchilar uchun dastlabki ta'lim"

D) "Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum"

27. Abu Rayhon Beruniy qaysi sohalarga oid 160 dan ortiq asar yozgan?

1) astronomiya; 2) falsafa; 3) tibbiyot; 4) matematika; 5) geografiya; 6) tarix; 7) musiqa.

A) 1, 4, 5, 6 B) 1, 3, 5, 7

C) 2, 3, 4, 6 D) 1, 2, 4, 6

28. Islom olamida qaysi buyuk alloma "Musulmonlarning e'tiqodini tuzatuvchi" degan yuksak sharafga sazovor bo'lgan?

A) Abu Mansur al-Moturidiy

B) Ismoil ibn Muhammad al-Buxoriy

C) Muhammad ibn Iso at-Termiziy

D) Muhammad ibn Kasir al-Farg'oniy

29. A.Temurdagi qaysi xislatlari uning shuhratini oshirib, uning dong’i butun Qashqadaryo vohasi, xususan Kesh viloyatiga yoyilgan?

A) Mardlik va ziyraklik

B) G‘ayrioddiy kuch-qudrat va jasorat

C) Harbiy mahorat va oliyhimmatlik

D) Sahiylik va jasurlik

30. Bizga ma’lumki, Amir Temur qo’shini tuzilishi jihatdan yeti qo’ldan iborat edi. Uning qo’shini har bir qanotining yon tomonidagi qo’riqchi askariy qo’shilma nima deb atalgan?

A) Izofa B) Manglay-avangard

C) Qanbul D) Yasovul

10-variant.

1. Quyidagilardan bir yilda sodir bo’lgan voqealar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.

1) Jaloliddin Manguberdi Hindistonga o‘z noiblarini tayinlab, o‘zi Iroqqa ketdi;

2) Chingizxon qo‘shinlarining Urganchga yurishi boshlandi;

3) Chig‘atoy ulusi tashkil topdi;

4) Naso (Niso) viloyatidagi qal’alardan birining sohibi bo’lgan Shihobiddin ibn Ahmad an-Nasaviy Sulton Jaloliddin xizmatiga kirdi;

5) Jaloliddin Manguberdi Marog‘a shahrini jangsiz qodga kiritdi;

6) Chingizxon zabt etilgan hududlarni o‘z o‘g’illari Jo‘ji, Chig‘atoy, O’qtoy va Tuliga uluslarga bo’lib taqsimlab berdi;

7) Chig‘atoy ulusida Mahmud Yalavoch noiblikdan chetlatildi.

A) 1, 3, 4, 6 B) 2, 3, 5, 7

C) 1, 2, 6, 7 D) 2, 4, 5, 6

2. Quyidagi asarlar va ular nashr etilgan yillarini moslashtiring.

1) Klavixo “Esdaliklar”; 2) Pero Meksika “Buyuk Temur tarixi”; 3) Perondino

“Skifiyalik­ Tamerlanning ulug‘vorligi”;

a) 1553-yil; b) XVI asr; c) 1582-yil

A) 1-b, 2-a, 3-c B) 1-c, 2-a, 3-b

C) 1-a, 2-c, 3-b D) 1-c, 2-b, 3-a

3. Quyida berilgan yillarda bo’lib o‘tgan voqealar mos ravishda berilgan javobni toping.

1) 1336-yil: 2) 1366-1370-yillar; 3) 1395-yil; 4) 1398-1399-yillar;

a) Amir Temur Hindistonga yurish qildi va Dehlini egalladi;

b) Kesh viloyatidagi Xo‘ja Ilg‘or qishlogdda Amir Temur tavallud topdi;

c) Amir Temur va Husayn o‘rtasida bir necha bor o‘zaro to'qnashuvlar bo’lib o‘tgan;

d) Amir Temur Tarak daryosi bo‘yidagi jangda To‘xtamishxon ustidan g‘alaba qozondi.

A) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d

B) 1-b, 2-d, 3-c, 4-a

C) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c

D) 1-b, 2-c, 3-d, 4-a

4. Eftallar qaysi davrda O‘rta Osiyo hududiga Sharqdan kirib kelganlar?

A) V asr boshlarida B) V asr o'rtalarida

C) IV asr oxirlarida D) IV asr o'rtalarida

5. Toshkent vohasi va Janubiy Qozog'iston yerlarining bir qismini ilk o'rta asrlarda suv bilan ta'minlagan sug'orish tarmoqlarini aniqlang.

A) Zog'ariq va Bo'zsuv

B) Zarafshon va Shohrud

C) Sherobod va Surxon

D) Darg'om va Sarazm

6. Turklar va eftallarning asosiy kuchlari o'rtasida qaysi hududda sakkiz kun davom etgan jang yuz beradi?

A) Samarqand B) Buxoro

C) Choch D) Naxshab

7. Sharqiy turk xoqonligi markazi qaysi hududda bo'lgan?

A) Yettisuvda

В) Toxaristonda

C) O'tukan vodiysida

D) Ustrushonada

8. Manbalarda ta'rif etilishicha, Toxariston aholisi qaysi dinga e'tiqod qilgan?

A) zardushtiylik B) budda

C) nasroniylik D) qam-shomon

9. Ilk o'rta asrlarda qaysi yodgorliklardan devoriy suratlar, haykallar va ganchkori naqshlar topilgan?

1) Bolaliktepa; 2) Turfan; 3) Panjikent; 4) Varaxsha; 5) Mug' qal'asi; 6) Afrosiyob; 7) Quva

A) 2, 3, 4, 5, 6 B) 1, 3, 5, 6, 7

C) 1, 2, 4, 5, 7 D) 1, 3, 4, 6, 7

10. Qaysi davrda Arabistonda yagona e'tiqod asosida mamlakatni birlashtirish harakati boshlanadi?

A) VI asr oxirlarida B) VII asr oxirlarida

C) VIII asr boshlarida *D) VII asr boshlarida

11. Narshax qal'asi yonida "oq kiyimlilar" va arablar o'rtasidagi jang qancha vaqt mobaynida davom etdi?

A) bir yil davomida B) yarim yil mobaynida

C) bir oy D) to'rt oy mobaynida

12. Qadimda Oltoyning g'arbida yashagan qarluqlar keyin qayerda yashaganlar?

A) Sirdaryoning yuqori oqimlarida

B) Irtish daryosining o'rta oqimida

C) Ob daryosi havzalarida

D) Ural tog'larida

13. Safforiylar hukmdori Amir ibn Lays qaysi yillarda hukmronlik qilgan?

A) 873-900-yy. B) 879-900-yy.

C) 878-899-yy. D) 879-899-yy.

14. Safforiylar hukmdori Amr ibn Laysga Movarounnahr ustidan ham hukm yuritish huquqini bergan xalifani aniqlang.

A) Mansur B) Mu'tazid

C) Muoviya D) Sulaymon

15. Qachondan boshlab yirik mansabdorlarning davlat oldidagi xizmati uchun yer va suvdan iborat katta-katta mulklar "iqto'" tarzida in'om qilina boshlaydi?

A) X asrda B) IX asrda

C) XI asrda D) XII asrda

16. XII asrning 30-yillari oxiriga kelganda Qoraxoniylar davlati...

A) o'zaro ichki urushlar oqibatida ikki qismga bo'linib ketdi.

B) sharqdan kelgan yangi istilochilar — ko'chmanchi qoraxitoylar hujumiga duchor bo'ldi.

C) g'aznaviylar hujumiga uchrab batamom barham topdi.

D) o'z taraqqiyotining yuksak cho'qqisiga erishdi.

17. Xorazmda afrig'iylar sulolasi hukmronligi qachon barham topgan edi?

A) 711-yil B) 995-yil

C) 1004-yil D) 1017-yil

18. Qaysi javobda Xorazmshoh Muhammad siyosatidan norozi bo'lgan xalqning 1210- va 1212-yillardagi qo'zg'olonlari bo'lib o'tgan shaharlar mos ravishda ko'rsatilgan?

A) Samarqandda, Keshda

B) O'trorda, Samarqandda

C) Buxoroda, Qarshida

D) Buxoroda, Samarqandda

19. Urganch shahri ichida olib borilgan ko'cha janglarida ishtirok etgan 76 yoshli Najmiddin Kubroning asl ismi qaysi javobda berilgan?

A) Shahobiddin Xivaqiy

B) Mulla Is'hoq Mulla Hasan o'g'li

C) Abuja'far Dovonaqiy

D) Ahmad ibn Umar Xivaqiy

20. Quyidagi voqealar sodir bo’lgan yillari bilan mos ravishda berilgan javobni belgilang.

1) Sarbadorlar yetakchilari Abu Bakr Kalaviy bilan Xurdaki Buxoriylar Amir Husayn buyrug’iga ko‘ra dorga tortildi;

2) Amir Temur 200 ming qo‘shin bilan Samarqanddan Xitoyga qarshi yurishga chiqdi;

3) Ispaniya qiroli Genrix III Amir Temur huzuriga ikkinchi marta Klavixo boshchiligidagi maxsus elchilarni yubordi;

4) Seviliyada mashhur Ispaniya elchisi Klavixoning «Esdaliklar» kitobi nashrdan chiqdi.

a) 1366-yil; b) 1370-yil; c) 1403-yil; d) 1404- yil; e) 1553-yil; f) 1582-yil.

A) 1-a, 2-d, 3-c, 4-f B) 1-a, 2-c, 3-d, 4-f

C) 1-b, 2-d, 3-f, 4-e D) 1-f, 2-d, 3-c, 4-e

21. Jaloliddinga qarshi birinchi bo‘lib xiyonat qilgan ukasi qaysi hudud hokimi tomonidan qo‘lga olinib, qatl etiladi?

A) Isfahon B) Kirmon

C) Sheroz D) Tabriz

22. 1944-yilda “Jaloliddin Manguberdi” tarixiy dramasini yozgan adibni aniqlang.

A) H.Olimjon B) Oybek

C) G'. G'ulom D) M.Shayxzoda

23. Chig'atoy xohlari tomonidan Movarounnahrga noib etib tayinlangan Mas'udbek ... yilda pul islohotini amalga oshirib, ... ta shahar va viloyatda bir xil vaznda kumush tangalar zarb ettira boshladi.

A) 1277/17 B) 1269 / 12

C) 1271 /16 D) 1272/14

24. Mo'g'ullar hukmronligi davrida yer egaligining necha turi mavjud bo'lgan?

A) 3 B) 5 C) 4 D) 2

25. Ahmad Farg'oniy qaysi shahardagi rasadxonada osmon jismlari harakati va o'rnini aniqlash, yangicha zij yaratish ishlariga rahbarlik qilgan?

A) Qohira B) Bag'dod

C) Marv D) Damashq

26. Ibn Sino tibbiyotga doir qancha asar yozgan?

A) 37 ta B) 54 ta C) 43 ta D) 62 ta

27. Qaysi adib yoshligida boshlang‘ich ta’limni olib, Koshg‘ar, Buxоrо, Samarqand, Marv, Nishоpur shaharlarida bilimini оshirgan, arab,fоrs, turkiy kabi 7-8 tilni puxta egallagan?

A) Abu Nasr Farobiy

B) Ahmad Yugnakiy

C) Mahmud Qoshg'ariy

D) Mahmud az-Zamaxshariy

28. "Puxta o'ylangan reja 100 ming kishilik qo'shindan kuchli" deya Amir Temur qaysi voqeaga baho beradi?

A) Sarbadorlar harakati yordamida mo'g'ullarning Movarounnahrdan butunlay quvib chiqarilishiga

B) O'zining Tug'luq Temur xizmatiga kirishi hamda Kesh viloyatining dorug'asi etib tayinlanishiga

C) Harbiy xiyla hamda taktik usullar yordamida Amir Husayn egallab turgan Balxning deyarli jangsiz egallanishiga

D) O'zining Anqara jangida Boyazid Yildirim ustidan qozongan tarixiy g'alabasiga

29. …ning guvohlik berishicha, Sohibqiron qo‘shinida ayollardan iborat bo‘linmalar bo‘lib, ular erkaklar bilan bir safda turgan?

A) Ibn Arabshoh B) Ibn Battuta

C) Sharofiddin Yazdiy D) Ibn Xaldun

30. Amir Temur qaysi yillarda olib borgan yetti harbiy yurishdan keyin Mo‘g‘ulistonda tinchlik o‘rnatish va uni o‘zining ta’sir doirasiga kiritib olishga muvaffaq bo‘ldi?

A) 1372–1388-yillarda

B) 1371–1390-yillarda

C) 1375–1389-yillarda

D) 1373–1392-yillarda