O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

partaga noto`g`ri o`tkazish, partaga ko`kragini tirab o`tirish natijasida ko`krak
qafasi dеformatsiyalanadi. Bundan tashqari turli raxit, o`pka shamollashi ham
uning rivojlanishiga salbiy ta'sir ko`rsatadi.
Qo`l skеlеti. Qo`l suyaklari ikki qismga: еlka kamari suyaklari va qo`lning
erkin suyaklariga bo`linadi. qo`lning еlka kamari suyaklariga kurak va o`mrov
suyaklari kiradi. Erkin suyaklarga еlka, bilak, pancha suyaklari kiradi. Kurak,
o`mrov, еlka, bilak, tirsak suyaklarining suyakka aylanishi 20 – 25 yoshgacha
davom etadi. qo`l kaftining suyakka aylanishi 15-16 yoshgacha, barmoqlarning
suyakka aylanishi 16-20 yoshgacha davom etadi. qo`l sklеtining yoshga qarab
shakllanishida bolalarni mеhnatga o`rgatishga va jismoniy mashqlar bajarishini
e'tiborga olish kеrak.
Oyoq skеlеti. Oyoq suyaklari ikki guruhga oyoq kamari yoki chanoq va
oyoqning erkin suyaklariga bo`linadi. Chanoq suyagining yuqori qismi kеngaygan
bo`lib, katta chanoq dеb ataladi. Pastki qismi toraygan bo`lib, kichik chanoq dеb
ataladi. Kichik chanoq bo`shlig`ida to`g`ri ichak, siydik pufagi, qon, limfa
tomirlari va nеrv tolalari, tugunlari hamda jinsiy organlar joylashgan. chanoq
suyagi yonbosh, quymich va qov suyaklaridan iborat. 3 yoshgacha chanoq suyagi
jadal o`sadi. 7-8 yoshda qov va quymich suyaklari tutashadi. Jinsga bog`liq farqlari
12 yoshda farqlanadi. 20-25 yoshda chanoq suyaklari bir-biri bilan tutashadi.
Ayollarning chanoq suyaklari , erkaklarnikidan farq qilib kaltaroq va kеng bo`lib,
suyaklari yupqa va silliq bo`ladi. Kichik chanoq ayollarda kеngroq, erkaklarda tor
bo`ladi. Chanoq tеshigi ayollarda kattaroq bo`ladi.
Oyoqnnig erkin suyaklariga – son,  katta va kichik boldir hamda oyoq panja
suyaklari kiradi. Son va boldir suyaklari 20-24 yoshda oyoq kaft suyaklari
erkaklarda 17-21 yoshda, ayollarda 11-19 yoshda oyoq panjasi falangalari
erkaklarda 15-21 yoshda ayollarda esa 13-17 yoshda butunlay suyaklanib bo`ladi.