O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus

6.Uyga vazifa:
“TASDIQLAYMAN”
MMIBDO‘ ________________________
«_____» __________________ 201 yil.


MAVZU: Kuchlаnish bilаn bir jinsli mаydоnning kuchlаngаnligi оrаsidаgi bоg’lаnish
REJA:
1.Elеktr mаydоndа o’tkаzgichlаr vа dielеktriklаr.
2.Elеktr sig’imi.
3.Kоndеnsаtоrlаr vа ulаrni qo’llаsh.
4.Elеktr mаydоn enеrgiyasi.
O’ituvchi o’quvchilar diqqatini yangi mavzuga jalb etishi va ularni o’zlashtirishiga tayyorlashi kerak
3.O’quvchilarning egallagan bilimini tekshirish va baholash:
O’qituvchi o’tilgan mashg’ulot mavzusi mazmunidan kelib chiqib, o’quvchilarning bilimini tekshiradi
YAKKA SAVOLLAR
1. Elektrostatik maydonda zaryadni ko'chirishda bajarilgan ish nimaga teng?
2. Ishning zaryad miqdoriga bog’liq formulasini keltiring.
3. Zaryadni ko’chirishda bajarilgan ish ko'chish yo'nalishiga bog'liqmi?
4. Zaryadni kuchlanganlik vektoriga perpendikular yo'nalish bo'ylab ko'chirishda bajarilgan ish nimaga teng?
5. Elektrostatik maydon qanday maydon?
6.Zaryadni elektrostatik maydonda yopiq kontur bo'ylab ko'chirishda bajarilgan ish nimaga teng?
Elektr maydondagi o'tkazgichlar
Mazmuni: o'tkazgichdagi erkin zaryadlar; elektrostatik may­dondagi o'tkazgich; elektrostatik himoya.
O'tkazgichdagi erkin zaryadlar. Barcha moddalar kabi o'tkazuvchilar ham atomlardan tashkil topgan. Atom tarkibiga esa musbat zaryadlangan protonlar va manfiy zaryadlangan elektronlar kiradi. Normal holdagi atom electroneytraldir. Chunki atom yadrosidagi protonlar soni «elektron qobig'ida», yadro atrofida aylanadigan elektronlar soniga teng bo’ladi. Elektronlar atomda yadroning elektr tortish kuchi ta'sirida tutib turiladi. Lekin metallar shunday xususiyatga egaki, tashqi ta'sir natijasida elektronlar o'z atomlarini osongina tashlab ketishlari va boshqa atom tomonidan tutib olinmaguncha erkin harakatlanishlari mumkin. O'z atomlari bilan aloqani yo'qotgan elektronlarga erkin elektronlar deyiladi. U larning harakati betartib xarakterga ega bo'lib, temperatura ko'tarilishi bilan erkin elektronlarning harakat tezliklari ham ortadi. Metall o'tkazgichda erkin elektronlarning konsentratsiyasi 10²⁸ m^-3 atrofida bo’ladi. Shu bilan birga elektronga qarama-qarshi yo'nalishda u tark etgan atom, yani musbat ion ham harakatlanadi.