O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirligi urganch davlat universiteti “iqtisodiyot” fakulteti

Iste’molchining daromadi ikki davrda qanday chegaralanadi. Birinchi davrda,
jamgárma = daromad minus iste'molga teng. Ya'ni S = Y1 - C1,
S jamgárma. Ikkinchi davrda iste’mol jamgármadagi talab plus ikkinchi davr daromadi ya’ni,
C₂ = (1 + r) S + Y2

r – real talab darajasi hisoblanadi. Misol uchun, agar real talab darajasi
5 foiz bo'lsa, keyin jamg’arishning har 1$ birinchi davrdagi, iste'molchi ikkinchi davrda qo'shimcha $ 1,05 ega. Chunki uchinchi davr mavjud emas, iste’molchi ikkinchi davrda jamgára olmaydi.
O`zgaruvchan S jamgárish yoki qarz bo’lishi mumkin va bu tenglamalar ikkala hollarda teng bo’ladi.Agar birinchi davrda iste’mol ikkinchi davr daromadidan kam bo’lsa, iste’molchi jamg’aradi, S noldan katta bo’ladi. Agar birinchi davrda iste'mol daromaddan oshsa,iste’molchi qarz beradi va S noldan kichik bo’ladi. Biz qarz berish talab darajasi va jamgárish talab darajasi bir xil deb faraz qilamiz.
Iste'mol byudjeti cheklovini hosil qilish uchun, ikki oldingi tenglamalarni birlashtirish kerak birinchi tenglamani o’rniga ikkinchi tenglama S qo’yiladi.

C2 = (1 + r) (Y₁ - C₁) + Y₂.

Tenglamani yengillashtirish uchun, biz shartlarini qayta tashkil qilishimiz kerak. (1 + r) C1 o’ng tomondan olinib tenglamaning chap tomonga suriladi va
joylashtiriladi.
(1 + r) C₁ + C₂ = (1 + r) Y₁ + Y₂.