O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Mikrofilamentlar - ingichka oqsil iplari. Sitoplazmaning kortikal qismida va harakat qiluvchi hujayralarning psevdopodiyalarida, mikrotukchalar tarkibida ko'p. Suv o'tlarning xloroplastlari harakatini mikrofilamentlar amalga oshiradi. O'simlik hujayrasidagi sikloz xam mikrofilamentlar amalga oshiradi.

Oraliq filamentlar iplarining diametri mikronaychalardan kichikroq, mikrofilamentlardan kattaroq bo'lgani uchun shunday nomlanadi. Epiteliyda keratin, mushakda-desmin, biriktiruvchi to'qima, tog’ay, suyak to'qimasida- vimentin oqsilidan iborat.

Odam oyoq va qo'l kafti epiteliysida oraliq filamentlarning keratin oqsili tuzilishi epiteliy keratinidan farq qiladi. Bu esa oyoq tagi va qo'l kaftiga tushadigan og’irligining kattaligi bilan tushuntiriladi. Bu yerdagi keratin katta og’irlikka chidamli filamentlarni ajratadi. Bu oqsil gen mutatsiyasiga uchrasa, terining shu joydagi mustahkamligi yo’qalib - kasallik rivojlanadi.Oraliq filamentlar to'qima va hujayralarga mustahkamlik beradi. Oraliq filamentlar birlashib tonofibrillarni hosil qiladi, ular esa plazmatik membrana yuzasida desmosomalar bilan bog’lanib mustahkam karkasni(“skeletini”) hosil qiladi.

Mikronaychalar

Mikronaychalar - membranasiz, tubulin oqsilidan iborat tuzilma bo’lib eukariotlar uchun xosdir. Sitoplazmada erkin holda joylashib, bo'linish duki takribida, sentriolalar, bazal tanachalar atrofida uchraydi. Kiprikcha va xivchinlarning asosiy hosil qiluvchi elementlari. Ichi bo’shliq to'g’ri silindrlar, uni hosil qilishda 13 subbirlikdan iborat bo'lgan protofilamentlar ishtirok etadi.