O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

1-вазият
Ҳ А Ё Т – М У А Л Л И М
Эҳ, бу ашаддий қайсар Ваҳоб! Шундай ҳолатлар бўлганки, унинг фикрини
охиригача хотиржам эшитиш учун сабр тоқатим камлик қилар эди. Бу боладаги ўта хаѐтий , катталардек фикрлаши-энг муҳими, саҳийлик, энг оддий хаѐтий меҳрибонлик ҳислатларини инкор этиши мени ҳайратга солар эди. Унинг фикрича, ҳар бир киши фақат ўзи, ўз манфаати ҳақида ўйлаши керак, ҳолос.
Агар Ваҳобда бундай салбий ҳислатлар бўлмаганда, мен учун у энг ѐқимли
ўқувчи бўлиб қолиши мумкин эди. Чунки, у бақувват, сарамжон саришта,
илдам ва ишчан бўлиб, саѐҳатга чиққанимизда менинг энг яхши ѐрдамчим
бўлар эди. Бу соҳада у болалар ичида энг ишончлиси эди. Унинг хўжалик
ишларини ўта сарамжонлик билан бажаришини саѐҳат қопчасига бир
қарашдаѐқ сезиш мумкин:. қопчада ҳамма нарса ўз жойида, оқилона
жойлаштирилган. Ҳар доим у ўзи билан керакли нарсаларни : игна – ипдан то
тугма,қайчи, бигизгача олиб юрар эди. Умуман олганда, уни асабийлаштирувчи
сўзларидан ташқари барча ҳислатлари мени ўзига тортар эди.
Ўша куни биз гурух билан кўл бўйига бир кунлик дам олишга чиққан эдик.
Ваҳоб балиқ тутишга жуда ишқибоз, лекин бу сафар қармоқ ва бошқа балиқ
тутиш анжомларини олиб бормаган экан. Бунинг учун у жуда афсусланди, асти
қўяверасиз. У балиқчи ҳаракатини чуқур ички изтироб билан кузатиб турарди.
Айниқса, балиқчи балиқни тортиб чиқаргандаги унинг изтироблари яққол
сезилиб турарди. Гўѐ балиқчи балиқни кўлдан эмас балки Ваҳобнинг қалбидан суғириб олаѐтгандек ҳис этарди, ўзини.
- Менда фақат илмоқни ўзи бўлганда ҳам майли эди –я,- деди у титроқ овоз
билан ҳиссиѐтларини яшира олмай.
- Нега ўзингни ўзинг қийнайсан? Бориб балиқчидан сўрай қол , дедим мен.
- У барибир бермайди.
- Нима учун? Бу жуда ҳам жиддий иш эмаску! Наҳотки сен бундай ҳолда
ўрто\инга бериб турмасанг?
- Хўш. Ўзимникини унга бериб , ўзим илмоқсиз қолайми?
- Ҳар қандай балиқчида ортичаси бўлади. Наҳотки уни бериб турмаса?
- Сиз ҳеч нарсани тушунмайсиз. Илмоқни шунинг учун ҳам олиб юриладики ўзига керак бўлиб қолиши мумкин . Бундан ташқари ортиқча илмоқлар турлича бўлади.
- Демак ҳақиқий балиқчи нарсани бошқалар билан баҳам кўрмас эканда?
- Мен бундай деганим йўқ. Лекин ҳар бир балиқчи ўз ғамини ўзи еб юриши
керак.
- Агар сендан ўрто\инг ортиқча илмоқ сўраса берармидинг. Вахоб индамади.
Оддийгина бошланган бу суҳбат менда тўсатдан кучли эҳтирос уйғотди.
Ваҳобни қаттиқ уялтиришга аҳд қилдим , уни ўз фикрига бўлган қатьий
ишончини бир оз бўлсада юмшатмоқчи , унинг ноҳақлигини исботламоқчи
бўлдим. Ўрнимдан туриб тўғри балиқчининг олдига бордим. Ваҳоб менинг
харакатларимни кузатиб турганини сезиб турардим. У менинг илтимосимни
барбод булишини олдиндан сезиб мазах қилаѐтгандек туюлар эди. Таваккалига
иш тутдим, чунки бундан бошқа иложим ҳам йўқ эди.
- Ассалому алайкум,- дедим балиқчига. У индамасдан истар-истамас бош
ирғитди. Ундан қиладиган илтимосимнинг тарбиявий аҳамиятини зўрға
тушинтириб, тўсатдан:
- Ортиқча бирор илмоғингиз йўқми?-дедим.
- Балиқчи менга ўгирилиб қаради, қармоқни чап қўлига олиб, чўнтагидан
резина билан тортиб беркитилган тунука идишчани олди.
- Ваҳобжон! – деб чақирдим.
- У дарров етиб келди .
- Танлаб ол, - дедим ва унга қутичани узатдим.
-Қутичанинг турли туман, ҳатто энг ноѐб илмоқчалар билан тўлалигини кўриб,
Ваҳобнинг кўзлари ўйнаб кетди. У балиқчига гумонсирабгина қараб қўйди.
-Ҳоҳлаганингни ол.
Ваҳоб бош ирғитиб, “хўп”,- деб қўйди.
У қутичани роса титкилаб бир илмоқни олди. Сўнгра қутичани эҳтиѐтлик билан
ѐпиб балиқчига берди. У эса:
Нега фақат битта?ҳеч ким битта илмоқ билан балиқ тутмайди, - деди.
Балиқчи қармоқни ѐнига қўйиб , яна қутичани очди ва Ваҳоб билан биргаликда
қутичадаги илмоқларни титкилай бошлади. Сўнгра у пўкак, қармоқ,
балиқчилик ипи кабиларни ҳам бор- йўқлигини суриштира бошлади.
Балиқчи бошқа қутичасини ҳам очди. Унда балиқчиликнинг барча анжомлари бор эди.
Кечқурун ҳаммамиз балиқ шўрва ичиб мазза қилдик.
Саволлар:
1. Ваҳобнинг қандай ҳислатлари ўқитувчини ташвишлантирди?
2.Янги педагогик вазиятда Ваҳоб бошидан кечирган ҳис-туйғуларни таҳлил
қилинг.
3.Ўқитувчининг қандай ҳислатлари унинг фикрини амлга оширишга ѐрдам
берди.







“PEDAGOGIK IMIDJ VA KOMPETENTLIK” fanidan nazorat savollari

1.Kompetensiya – bu...

2. Tayanch kompetensiyalar to„liq berilgan qatorni toping.
3. Nutqiy kompetensiya: …
4. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi berilgan qatorni toping.
5. “Kompetensiya”, “kompetentlilik” tushunchalari tilshunoslikda ilk bor qachon
va kim tomonidan qo„llanilgan?
6. Milliy va umummadaniy kompetensiya bu...
7. Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo„lish hamda
foydalanish kompetensiyasi bu...
8. O`zini-o„zi rivojlantirish kompetensiyasi-...
9. Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi-...
10. Kommunikativ kompetensiya bu ...
11. O`quvchilarning 30-40 ta so`zdan iborat matn mazmunini tushuna olishi qaysi
daraja talabiga kiradi?
12. O`quvchilar kompetensiyasining DTS talablariga muvofiq A2 darajasi talablari
berilgan qatorni toping.
13. O`quvchilar kompetensiyasining DTS talablariga muvofiq A1 darajasi talablari
berilgan qatorni toping.
14. Davlat ta‟lim standartida umumiy ko„rinishda berilgan tayanch
kompetensiyalarning elementlari keltirilgan A1, A2 darajalar uchun DTSda jami
necha soat belgilangan?
15. Davlat ta`lim standartida umumiy ko„rinishda berilgan tayanch
kompetensiyalarning elementlari keltirilgan qaysi darajalar uchun DTSda jami 34
soat belgilangan?
16. Metodologiya bu...
17. Metodikaning ta`rifi berilgan qatorni toping.
18. Metodga to`g`ri ta‟rif berilgan qatorni toping.
19. Davlat tili fanida sinfdan tashqari olib boriladigan ishlarning ta`limiy ahamiyati
to`g`ri keltirilgan qatorni toping.
20. Davlat tili fanidan sinfdan tashqari ishlarning tarbiyaviy ahamiyati to„g„ri
keltirilgan qatorni toping.
21. O`quvchi yoshlar to„garaklarga qanday xysusiyatlariga qarab qabul qilinadi?
22. To`garak rahbari qanday bo„lishi kerak?
23. To`liq tahlil deganda nimani tushunasiz?
24. Axborot uzatishning qanday turlari mavjud?
25. To`garak rahbarining ish rejasi nimaga asoslanib tuziladi?
26. Iqtidorli bolalar uchun turli xil ish rejalari qay tarzda tuzilishi kerak?
27. Dars tahlili jarayonida qanday holatlarni inobatga olish lozim?ng
28. Dars mazmunini tahlil qilishda eng katta e`tibor nimaga qaratiladi?
29. Dars maqsadlarini tahlil qilishda asosiy e`tibor nimaga qaratiladi?
30. Dars tahlili jarayonida ta`limiy metodlardan foydalanishning afzalliklari:
31. Rahbar va hamkasblarning dars tahlili jarayonidagi faoliyati qaysi
qatorda to`g`ri berilgan?
32. Pedagogik imidj tushunchasi…….
33. Imidjning paydo b`olish tarixi?
34. Bugungi kunda pedagog shaxsini yaratishda imidjning roli?
35. Imidj va still tushunchasining izohi?
36. O`quvchi, o„qituvchi faoliyatini rivojlantirishda o„quvchi ruhiyatini, ma‟naviy
olamini boyitishdagi vositalardan biri - ….
37. Fan o„quv xonasini jihozlashda nimalarga e‟tibor qaratish kerak?
38. O`quvchilarning bilimini oshirishda bugungi kun talablariga to„liq berilgan
qatorni toping?
39. Davlat tili fani bo„yicha to„garakning vazifasi va maqsadi keltirilgan qatorni
toping.
40. Faol ta`lim nima?
41. Interfaol o„qitish metodlari nima?
42. Interfaol metodlar keltirilgan qatorni aniqlang?
43. An`anaviy o„qitish modelining kamchiliklari keltirilgan qatorni toping.
44. Interfaol darslarda o„quvchilarning vazifalari berilgan qatorni toping.
45. Kognitiv ta`lim bu…
46. Darsning texnologik xaritasi bu…
47. “FSMU” metodining izohi to„g„ri berilgan qatorni toping.
48. Insert metodini amaliyotda qo„llashda nechta tinish belgilaridan foydalaniladi?
49. Insert -
50. “Insert” metodidagi “V” belgisining ma‟nosi…
51. Elektron darslik bu…
52. Elektron darsliklar qanday mezonlarni o„z ichiga qamrab oladi?
53. Prezentatsiya nima?
54.Sinfdan tashqari ishlar nomlari keltirilgan qatorni toping
55.Davlat tili fanida sinfdan tashqari olib boriladigan ishlarning ta‟limiy ahamiyati
to„g„ri keltirilgan qatorni toping
56.Davlat tili fanidan sinfdan tashqari ishlarning tarbiyaviy ahamiyati to„g„ri
keltirilgan qatorni toping
57.O„quvchilarning bo„sh vaqtini mazmunli tashkil etish shakllarini toping.
58.Sinkveyn metodining ta‟rifi keltirilgan qatorni toping
59.O`quvchilarga muayyan mavzular bo„yicha bilimlari darajasini baholay olish
imkonini beradigan metod – bu…
60.BBB qisqartma so„zining izohi berilgan qatorni ko„rsating.
61.O`quvchilarning bilimini oshirishda bugungi kun talablariga to„liq berilgan
qatorni toping?
62.Ko`rgazmali materiallar, malakaviy ijodiy ishlarni tayyorlash yo„llari va ularga
qo`yiladigan pedagogik talablar.
63.Ma`lum rolli o„yinlar usulini qo`llaganda bolalarning qaysi axloqiy sifatlari
tarkib topadi?
64.Shakllari bo„yicha o„yin turlari to`liq berilgan qatorni toping.
65.O`yin texnologiyasining rivojlantiruvchi maqsadi nimadan iborat
66. Rahbar shaxsini gavdalantirishda imidjning roli?
67. Imidjologiya bu….
68. Ayol pedagoglarda imidj yaratishda kompetentlikning tutgan o`rni?
69. Insonning xatti-harakatlari orqali ifoda etiluvchi ijtimoiy psixologik qo`llab-quvvatlashning o`ziga xos turlar?
70. Kasbiy kompetentlikni yaratishda kompetentlikning o`ziga xos turlari
71. Ijtimoiy psixologik kompetentlik bu…
72. Kreativlik kompetenti va innovatsion kompetentlikning farqli jihatlari?
73.Didaktik-ta`limiy o„yinlarning asosiy turlari keltirilgan qatorni toping
74.O`yinda ishtirok etuvchilar soniga ko`ra didaktik-ta`limiy o`yin turlari
keltirilgan qatorni toping
75.Didaktik o`yin maqsadiga ko`ra turlari ko„rsatilgan javobni tanlang.
76.O`quvchilar faoliyatiga ko„ra o„yin turlari qaysi javobda to„g„ri berilgan?
77.Interfaol ta`lim va tarbiya jarayoni ishtirokchilari qaysi javobda to„g„ri
berilgan?
78.Interfaol ta`limda fasilitator tushunchasi nimani anglatadi?
79.Interfaol ta`lim ishtirokchisi – kouch qanday ma‟noni anglatadi?
80.Elektron pochta bu….
81.Sayt bu...
82.Provayder nima?
83.Elektron kutubxona nima?
84.Portfolio bu....
85.Portfolioning qanday turlari mavjud?
86.Birinchi tur portfolio necha qismdan iborat?
87.Portfolio nima degan ma‟noni bildiradi?
88.www.ziyonet.uz nima?
89.www.eduportal.uz nima?
90.Innovatsion nazorat turlari keltirilgan qatorni toping.
91. “Videoinsho” qaysi insho turining davomiyligi hisoblanadi.
92. Graforganayzerlarning ikkinchi turkumiga kiruvchi usullar qaysi qatorda
berilgan?
93. Masofaviy ta‟lim madsadi berilgan qatorni toping.
94. Ta‟lim boshqa tillarda olib boriladigan maktablarda o„zbek tili ta‟limi
mazmunining tarkibiy qismlarini belgilang.
95.Sinfdan tashqari ishlar nomlari keltirilgan qatorni toping
96.O`quvchilarning bo„sh vaqtini mazmunli tashkil etish shakllarini toping.
97.Dars tahlili jarayonida qanday holatlarni inobatga olish lozim?
98.Fan o„quv xonasini jihozlashda nimalarga e‟tibor qaratish kerak?
99.O`quvchi, o„qituvchi faoliyatini rivojlantirishda o„quvchi ruhiyatini, ma‟naviy
olamini boyitishdagi vositalardan biri ...
100.Intellektual (aqliy) o„yin, harakatli o„yin, aralash o„yin kabilar o„yinning qaysi
turiga mansub?
101.O`qituvchi nutqining kommunikativ sifatlari keltirilgan qatorni toping.
102.Hujjatlarning sintaktik hususiyatlari shuki, …
103.Hujjatlarning morfologik xususiyati shuki,…
104. Tavsifnoma turlari keltirilgan qatorni toping.
105. Hisobot bu…
106. «To„g„rilik deganda, nutq madaniyatining zarur va birinchi sharti sifatida
adabiy tilning ma‟lum paytda qabul qilingan me‟yorining qat‟iy va aniq muvofiq
kelishini, uning talaffuz, orfografik, lug„at va grammatik me‟yorlarini egallashni
tushunish lozim bo„ladi». Ushbu fikr qaysi olimga tegishli?
107. Bayonnomada “kun tartibi”, “eshitildi”, “qaror qilindi” so„zlaridan so„ng
qanday tinish belgilari qo„yiladi?
108. “So„z - insonlarning buyuk qurollaridan biri. O„rnida sidqidildan aytilgan
oddiygina so„z qudratli va engilmas kuchga aylanadi. U so„zlovchining o„zini
qiziqtirib yuborishi, uni va atrofdagilarni o„z nafisligi bilan mahliyo etishi
mumkin”. Bu fikr kimning qalamiga mansub?
109. “Videoinsho”ning boshqa insholardan farqi shundaki, …
110. Masofaviy tahlilini olib borishdan asosiy maqsad: …
111. PISA -
112. QR-kodlardan foydalanib, ta‟lim jarayoni olib borilganda...
113. Tadqiqotlarga ko„ra VR texnologiyasi orqali o„tilgan darsda
o„quvchilarning darsga bo„lgan qiziqishi...
114. Qaysi olim shunday yozgan edi: “So„z - insonlarning buyuk qurollaridan biri.
O„rnida sidqidildan aytilgan oddiygina so„z qudratli va engilmas kuchga aylanadi.
U so„zlovchining o„zini qiziqtirib yuborishi, uni va atrofdagilarni o„z nafisligi bilan
mahliyo etishi mumkin.