|
Qurish-yasashga o’rgatishning asosiy usullari.
Tarbiyachi har bir harakatni tushuntirgan holda qurib ko’rsatadi.
Tarbiyachi biror narsani o’zi qurib ko’rsatadi va bunga kirgan har bir qismni tahlil qilib beradi.
Tayyor qurilish namuna sifatida ko’rsatiladi.
Qurish-yasashning ayrim qismlarini ko’rsatadi (tomini yasashni, qanday yopish kerakligini, biror detalni qaysinisi bilan almashtirish mumkinligini tushuntiradi).
Tarbiyachi ataylab chala qurib qo’yilgan qurilishni bolalarga qurib bitkazishni taklif qiladi.
Nima uchun qurish lozimligini, uning mavzusini aytadi.
Har kim hohlagan mavzuda qurishini taklif qiladi.
Tayyor qurilishni: u qanday qismlardan iborat ekanligini, nimalar, qanday detallar ishlatilganligini tahlil qilib beradi.
Qurish-yasash usullari bolalarga faoliyatlarda o’rgatiladi.
O’quvchilar to’rt kichik guruhgachalarga ajratiladi.Guruhchalarga matnlar tarqatiladi,matn fikrlarini ular narvon yoki zinapoya shaklida joylashtiradilar.
1- matn. Qurish-yasash lotin tilidan olingan bo’lib,turli buyumlarni, qism va elementlarni ma’lum bir holatga keltirish degan ma’noni bildiradi. Bolalarning qurish-yasashida qurilish materiallaridan foydalaniladi.Qurilish materiali mayda va yirik gemetrik figuralardan iborat. O’z mazmuniga ko’ra bolalar qurish-yasashi kopincha o’yin faoliyati bilan o’xshashdir.Bolalarning yasagan narsalari asosan amaliyotda ishlatiladi.Masalan, onalarga sovg’a uchun, guruhni bezatish uchun, o’yinlar uchun.
2-matn. Qurish – yasash faoliyati amaliy faoliyat bo’lib, oldindan belgilangan, biror maqsadga qaratilgan real voqelikdir.Qurish-yasash faoliyatiga o’rgatish jarayonida bolalarda aqliy, axloqiy, estetik, mehnat tarbiyasi yanada shakllanib boradi.Bolalarda tevarak-atrofdagi buyumlarni tahlil qilish ko’nikmasi, mustaqil fikrlash, badiiy did, shaxsning irodaviy sifatlari tarkib topa boshlaydi.Bularning barchasi esa bolalarni maktabda o’qishga tayyorlaydi.MTT larda qurish-yasashni o’rgatishda turli jihozlardan foydalaniladi.Jihozlarning turi qurish-yasash turini aniqlab beradi.
3- matn. Bolalar qisqa yo’lka, keng yo’lkalar quradilar.Keyinchalik temir yo’li qurishni bolalardan talab qilish mumkin. Bu faoliyatlarning asosiy maqsadi- bolalarga g’ishtchalarni bir tekislikda joylashtirishga, uzun-qisqa, tor-keng tushunchalarni o’rgatish.Keyingi faoliyatda bolalar g’ishtchalarni vertikal holda joylashtirishni o’rganadilar.Shundan keyin tarbiyachi bolalarga darvoza yasashni o’rgatadi.Bularni bolalar ma’lum ketma-ketlikka asoslangan holda bajaradilar.
4- matn. Ta’limiy o’yinlar orqali ham bolalarga tushuncha berib boriladi.Qurish-yasash faoliyati yanada qiziqarli o’tishi uchun tarbiyachi ertak parchalari, she’r, topishmoqlardan foydalanishi mumkin.Bu tarbiyachining mahoratiga bog’liq.Tarbiyachi qurish-yasash jarayonida bolalarning ishlarini to’g’ri bajarishlarini, jihozlardan to’g’ri foydalanishlarini kuzatib boradi.Agar tarbiyachi bolalarning biron-bir xatosinin ko’rsa, u paytda qaytadan tushuntirib, ko’rsatib berishi mumkin.Faoliyat yakunida bolalarga qurilish materiallarini yig’ib, joyiga joylashni ham ko’rsatib beradi.
Savol va topshiriqlar:
1.Qurilish o’yinlari qanday o’yinlar turlariga kiradi?
2.Kichik guruhda qurish-yasash qanday tashkillanadi?
3.Qurish-yasashga o’rgatishning dastur mazmunini aytib bering.
Kichik guruhlarda qurish - yasash mashg’uloti.
Mashg’ulotning mavzusi: Qo’g’irchoq uchun uy qurish.
Dastur mazmuni:
Tevarak – atrof va hayot haqida bolalarga tushuncha beish, bolalar nutqini rivojlantirish, qurilish materiallari bilan o’ynashga o’rgatish, teri analizatorlarini rivojlantirish.
Ishni mazmunini tushungan holda ishni oxiriga yetkazishni o’rgatish, tarbiyachini so’zlariga diqqat bilan quloq solishga, o’rtoqlariga xalaqit bermaslikka odatlantirish.
Kerakli jihozlar:
Qo’g’irchoq, uchburchak va kvadrat kabi geometrik shakllar.
Mashg’ulotning borishi:
Bolalar bugun mashg’ulotimizda qo’g’irchog’imiz Nigora mehmon bo’lib kelibdi. Havo salqin bo’lib, yomg’ir yog’yapti. Bu yilgi bahor seryomg’ir keldi, a bolalar?
Qo’g’irchog’imizni yashashi uchun uyi yo’q. U bizdan uy qurib berishimizni so’rayapti.
- Qani bolalar kim aytadi, guruh xonamizning shakli qanday?
- Guruh xonamizning eshigi qanday? Derazalarichi?
- Bizning bog’chamizni kimlar qurib bergan? …
- Juda to’g’ri bog’chamizni quruvchi akalarimiz qurib berishgan.
Hozir biz ham qo’g’irchog’imiz Nigoraxonga uy qurib beramiz. Men hozir uyni qanday qilib qurish kerakligini ko’rsatib beraman. Sizlar diqqat bilan qarab turinglar.
Tarbiyachi ko’rsatib beradi.
Mashg’ulot yuzasidan bolalarga savollar beriladi.
- Bugungi mashg’ulotimizda nima qurishni o’rganar ekanmiz?
- Qanday shakllardan foydalanamiz?
- Uy necha qismdan iborat?
So’ng tarbiyachi bolalarni ishga taklif qiladi:
- Endi bolalar uy qurishni boshlanglar.
Mashg’ulot davomida tarbiyachi bolalar ishini kuzatib turadi. Qiynalayotgan bolalarga yordam beradi.
Yakun:
Mashg’ulot yakunida tarbiyachi bolalar ishini birma – bir ko’rib chiqadi va bolalar bilan birgalikda tahlil qiladi. Eng yaxshi ishni qo’g’irchoqqa uy sifatida sovg’a qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
