O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

7.2. Iste`molchi xulqini o`rganish sabablari.
Kishilar iste`molchi xulqini ko`p sabablarga ko`ra o`rganadilar. Balki siz – talaba, va diplom olish uchun bu fanni o`zlashtirmasangiz bo`lmaydi, balkim siz – rahbar, va iste`mol bozori haqida chuqurroq ma`lumotlar olishni istaysiz, balki siz – iste`molchi, va maqsadingiz kamroq xarajat qilib, ko`proq foyda olishdir.
Iste`molchi xulqini o`rganish jarayonida qanday savollarga javob berish mumkin? Bularga:
1. Nima sababdan aynan shu oliygohni tanladingiz?
2. Nima sababdan kurtkangizni “Eksklyuziv” do`konidan xarid qildingiz?
3. Har kunning 24 soatini o`qish, ish, televizor ko`rish, uxlash, sport bilan shug’ullanish orasida qanday taqsimlaysiz?
4. Ovqatni o`zingiz pishirasizmi, yarim tayyor mahsulotlardan foydalanasizmi yoki restorandan sotib olasizmi?
5. Sizga kontsertga borishni, muzey aylanishni, sport o`yiniga borishni yoki Internet-chatida bo`lishni taklif qilishsa, qaysi birini tanlagan bo`lardingiz?
6. O`qishni tugatib, mashina sotib oilsh paytida, qaysi mashinani tanlagan bo`lardingiz: yangisinimi yoki ishlatilganinimiq Qaysi modelni tanlagan bo`lardingizq Ijaraga olasizmi yoki xarid qilasizmi?
7. Qanday reklama sizga yoqadi, qaysinisi yoqmaydiq Xaridingizga reklama ta`sir qiladimi?
8. Siz saylovlarda qatnashdingizmiq Kimni va nima sababdan sayladingiz?
Bu savollarga javob berish siz uchun qiyin bo`lmasligi mumkin, ammo boshqa kishilarning ushbu savollarga boshqacha javob berishlarining sababini tushuntirib berishingiz qiyin bo`lsa kerak. Aynan shu sabablarni o`rganish tahlilchilar va tadqiqotchilarning aosiy vazifasi hisoblanadi.
Iste`molchilarni jalb qilish, ularning ehtiyojlarini to`la qondirish va har safar ko`proq sotib olishga undash firmaning foydasini belgilab beradi. Sizningcha 6-savolga javobni bilish uchun Toyota yoki General Motors, rahbarlari qancha pul to`lashlari mumkin? 8-savolga javoblarning natijasi esa siyosatchi uchun naqadar muhim. Bu va boshqa savollarga javoblar iste`molchi xulqini o`rganishda juda muhimdir.