O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

FARAK (PARAK) SUVI
-Sirdaryoning o‗ng irmog‗i hisoblangan Chirchiq 
daryosining o‗rta asrlardagi nomlaridan biri. Daryoning Chirchiq deb atalishi Amir 
Temur zamonidan boshlangan. 
FARZ
-shariatda hamma musulmonlar bajarishi shart bo‗lgan qat‘iy talablar va 
me‘yorlarni anglatuvchi diniy huquqiy tushuncha. Qur‘onda ko‗rsatilgan diniy 
e‘tiqod, marosim, urf-odat talablari, ahloqiy va huquqiy me‘yorlar farz tushunchasiga 
kiritilgan. 
FARSAX PULI
-Buxoro amirligida X1X asr-XX asr boshida yo‗l uchun olingan 
soliq turi. 
FATH-
o‗ziga bo‗ysundirish, zabt etish, egallash; bosib olish. 
FIQH
-musulmon huquqshunosligi, shariat qonun-qoidalarini ishlab chiqish bilan 
shug‗ullanuvchi islom ilohiyotining bir sohasi. Fiqh diniy huquqshunoslik sohasida 
ikki sohada- shariat manbalarini ishlab chiqish (usul al-fiqh) va shariatni aniq 
sohalariga tatbiq qilish (furu‘ al- fiqh)dan iborat bo‗lgan. 
FOZIL-
fan asoslarini yaxshi egallab olgan kishi, olim. 
FOTIH
- biror shahar, davlat, mamlakatni urushib qo‗lga kiritgan, zabt etgan, g‗olib; 
jahongir. 

---

354 
XAZINAChI
-Buxoro amirligida xazinachining asosiy vazifasi amir xazinasining 
muhofizi hisoblangan. Hukumatning mol-mulki, ombori uning qaramog‗ida bo‗lgan. 
Mamlakatning kirim va chiqimini daftarga qayd etish, ombordan kerakli narsalarni 
olish yoki unga qo‗yish kabi ishlarning barchasi xazinachi tomonidan amalga 
oshirilgan.
XALIFA
- o‗rinbosar, noib, muovin. Musulmon jamoasi va musulmon teokratik 
davlati (arab xalifaligi)ning diniy va dunyoviy boshlig‗i. U Muhammad 
Payg‗ambarning o‗rinbosari. Birinchi to‗rt xalifa ( Abu Bakr, Umar, Usmon, Ali) «al-
Xulafo ar-roshidun» nomi bilan mashhur bo‗lganlar. Ummaviylardan keyin 
abbosiylar, shuningdek fotimiylar sulolasi vakillari ham xalifa unvoni bilan 
hokimiyatni boshqarganlar.