O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

124-rasm . Erkak ch anog'ining ko'rinishi.
/ - q o v u q suyagi; 2 - qovuq; i - u r u g ' pufagi: 
4 -
prostata b ezin in g orqadan ko'rin ishi; 5 - t o ' g ' r i
ichak; 
6 -
proslata bezining oldindan ko'rinishi; 7 -
qorin to'g'ri m uskuli; 
8 -
 qorin parda; 
9 -
Kuper
bezi; 
10, I I -
g'ovak tanalar; 
12, 1 3 - e
rlik olati;
14
- yorg'oq .
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

farq qiladi. Ayollar qovug‘ining orqasida bachadon va qin, erkaklarda 
esa urug' pufaklari va urug‘ chiqarish yo'llari bo'ladi. Ayollar qovug'i 
ustiga bachadon engashib turganligi uchun qovuq cho'qqisi yaxshi rivoj- 
lanmagan tekis bo'ladi. Qovuqning old tomonida qovuq bilan qov suyak­
lari orasida ularni ajratib turuvchi oraliq bor. Shuning uchun qovuq erkin 
harakat qila oladi. Qovuq siydik bilan to'lganda chanoq bo'shlig'idan 
ko'tarilib, qov birlashmasidan yuqoriga, hatto kindikgacha boradi. Ayol­
larda qovuq tubi maxsus boylamlar bilan mahkamlangan bo'lsa, erkaklar­
da u boylamlardan tashqari, prostata bezi bilan birlashgan. Shuning uchun 
erkaklar qovug'i ayollar qovug'iga nisbatan balandroq o'mashgan.
Fiziologiyasi.
Bo'sh qovuq puchaygan holda bo'lib, siydik to'plangan 
sari asta-sekin kengayib hajmi oshadi. Shunday qilib, qovuq kengayishi 
natijasida 500—700 ml gacha siydikni yig'ib turishi mumkin. Odatda 
qovuqda 250— 300 ml siydik yig'ilganda 12— 14 sm ga teng (simob 
ustuni hisobida) bosim paydo bo'lib, qovuq devori va siydik chiqarish 
nayining boshlanishida joylashgan ikkita aylanma ichki va tashqi siquvchi 
muskul sfinkterlardagi nervlar ta’sirlanib, impulsni orqa miyaning bel 
qismidagi qovuq markaziga yetkazadi. U yerdan chanoqda joylashgan 
parasimpatik nervlar orqali qovuqqa ta’sir etadi. Natijada qovuq devori 
muskullari qisqarib, siydik chiqarish nayining sfinkter muskullari 
bo‘shashadi-da, siydik tashqariga chiqadi. Chaqaloqlarda qovuq nerv si­
stemasi va muskullari yaxshi rivojlanmaganidan, ular bir yoshgacha siydik 
tutib tura olmaydi va bir kecha-kunduzda 15—25 martagacha siyadi.