O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

 
Strabon 
Strabon (miloddan avvalgi 63 - milodning 23) qadimgi Yunonistonning 
atoqli geograf olimlaridan, asli amosiyalik (Pont podshohlarining 

---

17 
qarorgohlaridan), nufuzli va badavlat oiladan chiqqan, mashhur yunon 
faylasufi Aristotelning (miloddan avvalgi 384-322) shogirdi, qariyb 80 yil 
umr ko’rgan. 
Strabonni dunyoga tanitgan uning 17 kitobdan iborat "Geografiya" 
nomli asaridir. Asarning 1—2-kitoblari "Muqaddima" deb ataladi va unda 
geografiya i!mi va uning hokimlar, sarkardalar va savdogarlar faoliyatidagi 
o’rni va roli haqida gap boradi. Eratosfen, Poseydon va Polibiyning Yer 
tuzilishi haqidagi ta'limoti tanqid qilinadi, Yer yuzini tavsiflash haqida 
urnumiy tushuncha beriladi. 
3—10-kitoblarida Yevropa mamlakatlarining tavsifiga, shundan 8— 
10-kitoblar Ellada va unga tutash mamlakatlarga bag’ishlangan. 
Asarda Osiyo mamlakatlariga katta o’rin berilib, ular to’g’risida 11-16-
kitoblarda ma'lumot berilgan. 17-kitob Afrika mamlakatlariga bag’ishlangan. 
Strabon Polibiyning "Umumiy tarix"ini davom ettirib, unga miloddan 
avvalgi 146—31-yillar orasida bo’lib o’tgan voqealarni qo’shgan. Afsuski, bu 
muhim asar bizning zamonimizgacha yetib kelmagan, lekin uning ayrim 
qismlari, xususan O’zbekiston tarixidan xabar beruvchi ayrim parchalar 
olimning "Geografiya" nomli asariga kirib qolib saqlangan. 
Strabonning "Geografiya"sida Girkaniya, Parfiya, Baqtriya va 
Marg’iyonaning tabiiy holati, shaharlari, qisman ularga borish yo’llari, Oxa 
(Harrirud), Oks va Yaksart daryoiari haqida, O’zbekistonning qadimiy 
xalqlari — sak, massaget, day, atasiya, toharlar hamda xorazmliklar va 
ularning kelib chiqishi, bu xalqlarning turmushi, urf-odati va e'tiqodi, 
shuningdek Parfiya va Baqtriyaning miloddan avvalgi III asrning birinchi 
choragidagi ichki ahvoli va o’zaro munosabatlari haqida muhim va qimmatli 
ma'lumotlar mavjud. 
Strabonning ushbu asari 1844 va 1848-yillari Kramer va Myuller 
tarafidan, maxsus xarita va tarhlar bilan qo’shib nashr qilingan. Uning 
nemischa (Grosskurd, Berlin, 1831 - 1834) hamda ruscha (F.G.Mishchenko. 

---

18 
M., 1879; G.A.Stratanovich. M., 1964) tarjimalari ham mavjud. 
Shunday qilib, yunon tarixchilarining asarlari eng qadimgi va qimmatli 
manba ekanligi bugun o’z tasdig’ini topmoqda. 
Efor (miloddan avvalgi taxminan 405-3 30-yillar), Klavdiy Ellian 
(taxminan milodning 170-235-yillari), aleksandriyalik Kliment (rnilodning II 
asri), Korneliy Tatsit (taxminan milodning 56-117-yillari), Ksenefont 
(taxminan miloddan avvalgi 430-355-yillar), Plutarx (milodning 46-127-
yillari), Polien (milodning II asri) va boshqalarning asarlari ham ana shunday 
qimmatga egadir. 
Geograf olimlardan Strabon va Ptolomey asarlari ham zo’r ilmiy 
qiymatga egadir.