О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Jarqishloq 
—  o`zbekcha  nom  bo`lib,  jar  bo`yidagi  qishloq  ma`nosini  bildiradi  va  hozir 
ham shu nomda ataladi.
 
Jo`ja  buloq 
—  tog`  oldi  yaylovi.  Sero`t,  sersuv  erda  joylashgan.  Bu  erga  berilgan  nom 
o`zbekcha bo`lib, ma`nosi joy sharoitiga qarab berilgandir. CHunki bu er ovloq joy bo`lib, yozda 
qushlar  bemalol  bola  ochishgan.  YOz  mobaynida  jo`jalarning  chiy-chiyi  tinmagan,  jo`ja  — 
kichik ma`nosida qo`llanilgan. Bu kichik buloq degan ma`noni ham bildiradi.
 
Zarang buloq. 
Afsonalarga ko`ra, bu erda chorvadorlarning homiysi xalok bo`lgan emish. 
Uning  qabri  buloq  boshida  bo`lib,  buloq  ustidan  zarang  daraxti  o`sib  chiqqan.  Zarang  tagida 
buloq  bo`lgani  uchun  bu  joyni  Zarang  buloq  deyishgan.  Haqiqatan  ham  buloq  atrofida  odam 
quchog`iga sig`maydigan zarang daraxti hozir ham qad ko`tarib turibdi.
 

---

 
89 
Omonxona. 
Afsonada  aytilishicha  hazrati  Ali  Boysun  tog`larini  tomosha  qilib  yurib,  shu 
qishloqda  dam  olgan  va  yotishda  doimo:  «omon  bo`l»,  «dushman  tegmasin»,  deb  yotar  erkan. 
Qishloq  chuqur  darada  joylashganki,  hozirda  ham  bu  erni  topish  ancha  qiyin.  Qishloq  janjal-
to`polonlardan  xoli  bo`lgani  uchun  ham  shunday  atalgan  bo`lishi  mumkin.  Qishloqning  shimol 
tarafida  shifobaxsh  suv  chiqadigan  joy  va  tabiiy  muzxona  bor.  Bu  shifobaxshlik  xususiyatidan 
din arboblari ustalik bilan foydalanganlar va o`sha erni boylik to`plash manbaiga aylantirganlar. 
YUqoridagi  afsonalar  haqiqatga  juda  yaqin.  Qishloq  hamma  tomondan  tog`  bilan  o`ralgan, 
xotirjam  yashash  mumkin  bo`lgani  uchun  ham  unga  Tinxona,  Omonxona  deb  nom  bergan 
bo`lishlari mumkin.
 
Sariqamish 
—  qishloq  ikki  xil  nomlanishiga  sabab  eskidan  hunarmandchilik  rivojlanib, 
bo`yra  to`quvchilar  (bo`yra  esa  qurigan  qamishdan  to`qilgan)  markazi  bo`lganligidir. 
Qishloqning shimolidagi changalzorlarda o`sadigan qamishzorga nisbatan — qamish, changalzor 
qurigach  bu  erdagi  qamishlar  uzoq  vaqt  sarg`ayib  yotishiga  nisbatan  sariq,  ya`ni  Sariqamish 
bo`lib qolgan.
 
Qizil to`lqin 
— 40-yillarda qurilgan qishloq. Dastlab bu er «Qizil to`lqin» kolxozi hududi 
bo`lgan  va  aholi  kelib  joylashgan.  Kollektivlashtirish  to`lqini  ommaviy  tus  olganligi  uchun 
shunday nom olgan.
 
Qayroq 
—  tog`liq  qishloq.  Tog`ning  etagida  joylashganligi  uchun  bu  erda  tabiiy  sharoit 
natijasida toshlar silliqlashib, mehnat qurollarining tig`ini o`tkirlash uchun ishlatilgan. SHuning 
uchun  bu  erdan  qayroq  toshlar  ko`plab  olib  ketilgan.  Balkim  qayroq  tosh  ko`p  uchraganligi 
uchun shu nomni olgan bo`lishi mumkin. Natijada qishloq shu nomni olgan.
 
Qo`rg`oncha 
—  uzoq  tog`liq  qishloq  bo`lib,  kichik  qo`rg`on  degan  ma`noni  beradi. 
Aytishlaricha,  bu  atrofda  ikkita  qo`rg`on  bo`lgan.  Bittasi  mustahkam  katta  qo`rg`on  bo`lgan, 
ikkinchisi kichkina. Bir kuni tabiiy ofat natijasida qattiq sel kelib, katta qo`rg`onni olib ketgan. 
Kichik qo`rg`on esa chetroqda bo`lgani uchun omon qolgan.
 
Qilichbot 
— bu joy shu erning ko`rinishiga qarab berilgan. Agarda biron balandlik joydan 
qishloqqa nazar solinsa, uy va bog`lar cho`zilib qilichga o`xshab ketadi.
 
Qo`shbuloq 
—  ikki  buloq  suvining  qo`shilishiga  qarab  nomlangan.  Zarang  buloq  bilan 
Ko`kbuloq o`rtasida joylashgan. Buloq o`rtasi sero`t, ajoyib yaylov. Bu er yashash uchun qulay 
bo`lganligi sababli qadimdan axoli istiqomat qilgan. Demak, qo`shbuloq nomi bilan YAngiobod 
qishlog`i vujudga kelgan. Hozir ham shu nom bilan ataladi.
 
Morbuloq 
—  ajoyib,  manzarali  yaylov  markazidagi  buloq  nomi.  Aytishlaricha,  shu 
buloqdan  kechaning  ma`lum  paytida  katta  bir  ilon  chiqib  turar  ekan.  Tasodifan  uni  bir  kishi 
ko`rib qolib, yuragi yorilib o`lganmish. SHundan so`ng, bu buloq morbuloq, ya`ni ilonbuloq deb 
atala boshlagan. SHu nom hozir ham saqlanib qolgan.
 
O`rtabo`z 
—  markazdagi  qo`riq  degan  ma`noni  bildiradi.  CHunki  qishloq  atrofi  katta 
suvsiz  tekislikdan  iborat.  O`sha  qishloq  joylashgan  hududgina  o`zlashtirilgan  bo`lib,  o`rtabo`z, 
ya`ni  markaziy  bo`z  er  deb  atalgan.  Keyinchalik  boshqa  erlar  ham  o`zlashtirilgan,  ammo 
qishloqning nomi o`rtabo`z bo`lib qolgan.
 
Selga 
—  Surxondaryo  viloyatidagi  Bobotog`  etagidagi  dara  va  qishloq  nomi.  Ko`klam 
paytida  sel  keladigan  soylik  va  shuningdek  dara  og`zida  sel  kelgan  loyqa  chirindi  qumlardan 
hosil bo`lgan unumdor erlar «selga» yoki «selcha» erlar deyiladi.
 
Gilambop 
— Surxondaryo viloyati Angor rayonidagi qishloq nomi. Tojikcha gilambop — 
gilam to`quvchi demakdir. Gilambopli degan urug` ham bo`lgan.
 
Guliob 
—  Surxondaryo  viloyati  Sariosiyo  rayonidagi  qishloq  nomi.  Guliob,  gulob  — 
atirgul suvi. Ilgari atirgul bargini qaynatib, bug`latib tayyorlangan xushbo`y suv gulob deyilgan. 
Ko`chma  ma`nodagi  toponim,  ammo  hozir  qishloqda  «gulob»  tayyorlanmasa  ham  atirgul  ko`p 
o`sadi.