О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

8  mart  qishlog`ining  tarixi. 
Bu  qishloq  Sariosiyo  rayonida  joylashgan.  Oktyabr’ 
to`ntarishidan  oldin  u  qishloq  o`rnini  to`qay  va  mayda  ko`llar  qoplab  yotar  edi.  U  erda  har  xil 
vahshiy  hayvonlar  ko`p  bo`lgan.  Keyinchalik  bu  erlar  asta-sekin  o`zlashtirilib,  yangi  erlar 
ochildi,  yangi  uylar  qurildi  va  odamlar  yashay  boshladilar.  Qishloqda  avval  juda  ko`p  ko`l 
bo`lganligi  sababli  «Ko`l  qishlog`i»  deb  ham  atalib  kelgan.  2-jahon  urushi  yillarida  qishloq 
xo`jalik  ishlarini  boshqarish  xotin-qizlar  zimmasiga  tushganligi,  hamma  ishlarni  xotin-qizlar 
bajarganligi  uchun  «Ko`l»  qishlog`iga  1946  yili  Xalqaro  xotin-qizlar  kuni  bayrami  «8  mart 
qishlog`i» deb nom berilgan.
 
Sho`rchi 
—  Surxondaryo  viloyatining  rayonlaridan  biri,  u  1935  yilda  tashkil  topgan. 
Sho`rchi  deb  nomlanishiga  asosiy  sabab  rayon  hududidagi  erlar  hech  narsa  ekib  bo`lmaydigan 
darajada sho`r bo`lgan. SHuning uchun ham Sho`rchi nomini olgan. Hozirga qadar ekin ekishdan 
avval sho`ri yuvilib, so`ng ekin ekiladi.
 
Boysun 
— Surxondaryo viloyatining rayonlaridan biri. Uning nomi haqida har xil fikrlar 
mavjud.  Ayrim  tadqiqotchilarning  fikriga  qaraganda,  Boysun  toponimi  kishi  nomi  bilan,  ya`ni 
tarixiy  shaxs  bo`lgan  Amir  Temurning  nevarasi  Boysunqur  nomi  bilan  aloqador  deb 
hisoblaydilar.  Boysunqur  —  SHohruhning  uchinchi  o`g`li.  Onasi  Gavharshodbegim.  Astrobod 
va  Jurjon  viloyatlarining  hokimi  bo`lgan.  Boysunqur  so`zining  qur  affiksi  tushib  qolib  Boysun 
bo`lib qolgan, degan fikrlar ham mavjud.
 
Bu rayon hududida toponimikasi qiziq bo`lgan qishloqlar ko`p uchraydi. Masalan:
 
Ajrim 
—  6u  qishloq  nomining  ma`nosi  ajratilgan  bo`lib,  berilgan  degan  ma`noni 
anglatuvchi o`zbekcha nomdir. Qishloq geografik joylashishiga ko`ra markazdan juda chekkada, 
aholi  soni  kam.  To`ntarishdan  oldin  boy-imomlar  erlarni  dehqonlarga  chorikor  sifatida  bo`lib-
bo`lib,  ajratib,  chegaralarini  ajrim  qilib  bergan.  Erdan  olingan  hosilning  to`rtdan  birini  o`sha 
boylarga  berishgan.  CHorikorlar  o`z  erlarini  aniq  ajratib  olganlar,  shuning  uchun  bu  qishloq 
nomi Ajrim bo`lib qolgan deyishadi.
 
Dashtig`oz 
—  bu  qishloq  nomining  ma`nosi  ikki  tarkibiy  qismdan:  «dasht»  va  «g`oz» 
so`zidan  iborat.  Bu  erdan  soy  o`tgan,  soy  er  sathidan  juda  chuqur  bo`lib,  o`z  sohillariga  suv 
bermagan.  Suvdan  dasht  tomonlardan  uchib  kelgan  o`rdak  va  g`ozlargina  naflanganlar,  xolos. 
SHuning uchun bu joyni dashtdan kelgan g`ozlar yashaydigan joy, deb ataganlar. Mahalliy xalq 
(tojiklar) bu so`zlarni birga qo`shib Dashtig`oz deb yuritganlar. Hozir ham shu nom bilan ataladi.
 
DUGOBA 
— (duoba)  — tog` qishlog`i bo`lib, ikki soy  qo`shilishi joyida joylashganligi 
uchun shu nom berilgan. Haqiqatan ham qishloq Qayroq va Xo`janpok daryosi qo`shilgan joyda 
joylashgan. Tojikcha Dugoba bo`lib o`zlashtirilgan.