O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

 

7—topshiriq. 

Siz  Turizm  Marketingini  o`rganmoqdasiz.  Quyida  berilgan  1-4 

matnlarni  o`qing.  Akademik  matnda    ishlatish  uchun  qaysi  biri  eng  yaroqli 

ekanligiga qaror qiling va nimaga? 

Matn 

Yaroqliligi? 

1 

Ha, bu mos tadqiqotlarni umumlashtirgan va iqtiboslar kiritgan 

2 

 

3 

 

4 

 

 

---

197 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 

Bozor va turizm manzillarini targ`ib qilish uchun, turistlarning munosabati, xatti-harakati 

va  talabini  o`rganish  muhimdir.  Levit,  Kotler  va  Armstronlarning  tadqiqotlari(1986)  shuni 

ko`rsatadiki,  iste’molchilarning  xatti-harakatini  tushunish  turizm  marketingida  marketing 

rejalashtirish  jarayoniga  yordam  berishi  mumkin.  Iste`molchilar  xatti-harakati  tadqiqoti 

turizm  mahsulotlarini  sotish,  rag`batlantirish,  rivojlantirishni  olib  boradigan  barcha 

marketing  faoliyatlarining  tayanchidir(Swarbrooke  and  Horner,1999;  Asad,2005).  Shuning 

uchun,  iste’molchi  xatti-harakati  tadqiqoti  turizm  marketingi  uchun  ahamiyatli  bo`lib 

kelmoqda. 

2

Romantik sayoxatlar meni har doim xayranlantiradi  va bizning Tailandga yaqinda bo`lgan 

sayoxatimiz kutganimdek bo`ldi. Biz Dubaydan uchdik va zavqli parvozdan so`ng Bankokka 

endigina quyosh chiqayotgan paytda yetib keldik. Tog`li regionlarda yashaydigan mahalliy 

qabilalarga  borishni  rejalashtirayotgan  Chang  Mai  tepaligiga  yo`l  olgunimizga  qadar  biz 

shaharda atigi 2 kun turdik. Biz yetib kelganimizda ob-havo dilni xira qilardi, lekin, 1 kundan 

so`ng qattiq yomg`ir ochiq charaqlab turgan quyoshga yo`l berdi. 

3

Antarktikaga ta’til sayoxatlari so`nggi 10 yillikda 4 barobar ko`paydi va oxirgi yilda 46000 

dan ziyod odamlar tashrif buyurishdi. Lekin, odamlarda nafis muz landshaftidagi xavfsizlik 

qo`rquvi  va  tashvishlari  o`sib  bormoqda  va  Antarktika  Bitimi(28  mamlakat  o`rtasidagi 

bitim) a’zolari hozirda turizmni boshqarish yo`llarini muhokama qilishga yig`ilishmoqda. 

Britaniya rasmiylari Janubiy Qutb bo`ylab “Turizm uchun strategic kelishuv”ni joriy qilishga 

urinishmoqda.  Agar  muvaffaqiyatli  kechsa,  u  bitim  a’zolariga  turist  sayoxatlarining 

xavfsizligini  takomillashtiradigan  yangi  o`lchovlarni  tanishtiradi  va  o`z  navbatida,atrof-

muhitning  tashrif    buyuruvchilarga    ta’sirini    kamaytiradi.  Qoidalar  tizimi  kemalar  sonini 

cheklaydi,  qirg`oqqa  yaqin  kelishini  cheklaydi,  turistlarga  qulay  binolar  va  qit’ada 

mehmonxonalarni taqiqlaydi va kemalardan chiqayotgan chiqindilarni tartib soladi.  

4 

Shu  bilan  birga,  siyosiy  istiqbol  tomondan,  mamlakat  tabiati  va  turizm  siyosati  siyosiy-

iqtisodiy  tizim  va  ustuvor  siyosiy  ideologiyaga  bog`liq,  bozor  va  bozor  va  markazlashgan 

iqtisodiyot  o`rtasida  bo`ladigan  solishtirish  bilan  birgalikda  bo`ladi.  Masalan,  1980-yilgi 

neo-liberalizmni ruhlantirgan Tetcher – Rigan va ko`plab G`arb mamlakatlarida bozorga va 

xususiylashtirishga  berilgan  keyingi  e’tibor  sobiq  Sharqiy  Yevropadagi  markazlashgan 

turizm  sektoridan  to`laligicha  farq  qiladi(Buckley  and  Witt,  1990;  Hall,  1991).  Shu  bilan 

birga,albatta,  bir  mamlakat  bilan  boshqa  birining  siyosiy-iqtisodiy  aloqalari  yoki  kengroq 

xalqaro  jamiyatlar  turizmni  rivojlantirishga  ahamiyatli  ta’sirko`rsatishi  anchadan  beri  tan 

olinmoqda.  Shunday  qilib,  muxtasar  aytganda,  manzilgohlarda  turizmni  rivojlantirish  va 

rejalashtirish  ham  mamlakatning  tuzumi  va  siyosiy  idealogiyasida,  ham  uning  xalqaro 

siyosiy-iqtisodiy aloqalarida aks etadi.

 

---

198